جنگ حدیده: آنچه باید بدانید/اهمیت بندر حدیده در چیست؟/نتایج احتمالی عملیات پیروزی طلایی چیست؟/نتایج انسانی این عملیات چیست؟

سرویس ترجمه فردا؛ طاها ربانی: طبق تخمین سازمان ملل، تا ژانویه‌ی ۲۰۱۷، این حملات ۱۰٬۰۰۰ نفر کشته داشته، که بیش از نیمی از آن‌ها غیرنظامی بوده‌اند، و ۵۵۰۰۰ نفر دیگر نیز در این حملات مجروح شده‌اند. البته طبق تخمین دیدبان حقوق بشر، تعداد واقعی مجروحان احتمالاً خیلی بیشتر از این مقدار است. ائتلافی از نیرو‌های سعودی، اماراتی، و یمنی عملیات پیروزی طلایی را در ۱۳ ژوئن ۲۰۱۸ آغاز کردند. مهلتی که امارات متحده‌ی عربی به حوثی‌ها برای تخلیه‌ی بندر حدیده داده بود در این تاریخ به سر رسید و حمله به این بندر غربیِ تحت کنترل حوثی‌ها، به‌رهبری اماراتی‌ها، آغاز شد. طبق گفته‌ی AFP، این تهاجم، تا ۲۰ ژوئن ۲۰۱۸ [۳۰ خرداد ۱۳۹۷]، ۳۵۰ کشته بر جا گذاشته، که ۱۵۶ نفر از آن‌ها حوثی و ۲۸ نفر از نیرو‌های ائتلاف هستند.

حوثی‌ها کیستند؟

حوثی‌ها [اعضای]جنبشی سیاسی و عمدتاً شیعه‌ی زیدی هستند؛ این جنبش در صعده در شمال یمن مستقر است. مسلمانان شیعه ۳۵درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و ۶۵درصد دیگر سنی هستند. حوثی‌ها بخشی از فرایند سیاسی گفتگو‌هایی بودند که بعد از بهار عربی در ۲۰۱۱ در یمن شکل گرفت. اما، بعد، از این فرایند ناامید شدند و به دولت پشت کردند، چون می‌ترسیدند هدف از توافق سیاسی مورد حمایت کشور‌های خلیج [فارس]کاهش نفوذ آن‌ها باشد. حوثی‌ها زمانی مخالف علی عبدالله صالح، رئیس‌جمهور طولانی‌مدت یمن، بودند؛ اما بعد برای آسان‌ترشدن امور با او متحد شدند. با کمک صالح، حوثی‌ها توانستند در سپتامبر ۲۰۱۴ کنترل پایتخت، صنعا، را در دست بگیرند و به جنوب، به‌سمت بندر پراهمیت عدن، پیشروی کنند.

صالح در ۲۰۱۲ از ریاست‌جمهوری کنار کشید، و طبق یک برنامه‌ی گذار سیاسی مورد حمایت کشور‌های خلیج [فارس]، معاون او، عبد ربه منصور هادی، جانشین او شد. رئیس‌جمهور سابق را حوثی‌ها در ۲۰۱۷ کشتند. آن‌ها او را متهم به خیانت کرده بودند، چون صالح قصد داشت به جبهه‌ی سعودی‌ها بپیوندد. سعودی‌ها حوثی‌ها را نمایندگان ایران می‌دانند و آن‌ها را متهم به دریافت کمک‌های نظامی و اقتصادی چشمگیری از ایران می‌کنند. هم حوثی‌ها و هم ایرانی‌ها این اتهامات را رد می‌کنند.

اهمیت بندر حدیده در چیست؟

حدیده بندر اصلی یمن در دریای سرخ است، و با جمعیت ۶۰۰۰۰۰ نفری‌اش چهارمین شهر بزرگ یمن به حساب می‌آید. این بندر از ۲۰۱۴ در اختیار حوثی‌ها بوده، اما ائتلاف کشور‌های خلیج [فارس]از ۲۰۱۷ این بندر را به محاصره درآورده‌اند. شهر بندری حدیده دروازه‌ی ورود تقریباً ۸۰درصد از مواد خوراکی، درمانی، و اقتصادی مورد نیاز یمن است. عربستان سعودی حوثی‌ها را متهم می‌کند که از این بندر برای قاچاق سلاح از ایران استفاده می‌کنند، و از این راه و از راه قاچاق چیز‌های دیگر در ماه ۴۰ میلیون دلار عایدی دارند. حوثی‌ها این اتهامات را رد می‌کنند. عملیات پیروزی طلایی برای ائتلاف سعودی نبردی حیاتی است. ائتلاف سعودی-اماراتی قصد دارد بندر حدیده را به دست دولت یمن بازگرداند، دولتی که حوثی‌ها در سال ۲۰۱۵ رئیس آن، منصور هادی، را از عدن بیرون انداختند. دولت یمن می‌گوید هدف از این عملیات «تامین امنیت کشتی‌رانی در تنگه‌ی باب‌المندب و قطع دست ایران است، کشوری که مدت‌ها است یمن را غرق سلاح‌هایی کرده که خون باارزش یمنی‌ها را می‌ریزد.»

بزرگی طرف‌های درگیر این نبرد چقدر است؟

طبق گفته‌ی یکی از مشاوران ارشد موسسه‌ی چاتم‌هاوس، ائتلاف تحت رهبری سعودی در این عملیات از حدود ۲۵۰۰۰ رزمنده، و همچنین هواپیما‌های شکاری و بالگرد‌های آپاچی، بهره می‌برد. تعداد حوثی‌ها بیش از ۱۰٬۰۰۰ نفر نیست که بیشتر آن‌ها را هم رزمنده‌های بی‌تجربه‌ی اطراف حدیده تشکیل می‌دهند.

نتایج احتمالی عملیات پیروزی طلایی چیست؟

اگر ائتلاف سعودی در حدیده به پیروزی برسد، کنترل منبعی استراتژیک و پر از تجهیزات و درآمد را به دست می‌آورد و درنتیجه کفه‌ی ترازو به نفع آن‌ها سنگین می‌شود. آدام بارون، تحلیل‌گر شورای روابط خارجی اروپا (ECFR)، می‌گوید ازدست‌دادن این بندر برای حوثی‌ها ضربه‌ی بزرگی خواهد بود، چون هم شهری مهم را از دست می‌دهند و هم درآمد‌های بندری آن را. «ائتلاف تمایل دارد تا جایی که می‌شود این نبرد را تمیز انجام دهد، به‌خصوص به‌خاطر اهمیت خود بندر. بااین‌حال، این خطر همچنان وجود دارد که حوثی‌ها آن‌ها را به نبردی شهری بکشانند. چنین اتفاقی باعث آسیب شدید به زیرساخت‌ها و قربانی‌شدن غیرنظامیان خواهد شد.»

نتایج انسانی این عملیات چیست؟

وحشتناک است: یمن، فقیرترین کشور در خاورمیانه، همین الان هم، به‌خاطر نبود مسائل بهداشتی و آب تمیز، دچار «بدترین وضعیت به‌لحاظ شیوع وبا در دوران جدید» است.عفو بین‌الملل هشدار داده است که زیرپاگذاشتن قوانین انسان‌دوستانه در حدیده «جان هزاران نفر را به‌خطر می‌اندازد و باید به هر شکلی که شده از آن جلوگیری کرد.»اگر نزاع در حدیده بالا بگیرد، بحران انسانی‌ای که تاکنون ۸.۴ میلیون نفر را در مرز قحطی قرار داده و ۲۲ میلیون را وابسته به کمک‌ها کرده و جان ۲۳۰۰ نفر را به‌خاطر ابتلا به وبا گرفته از این هم وضعیت بدتری پیدا می‌کند.

منبع: میدل ایست آی