پشت پرده انگیزه عربستان برای کمک به عراق

خبرگزاری تسنیم: 13 سال از سرنگونی رژیم صدام و ایجاد تغییرات بینادین درساختار سیاسی و حکومتی عراق گذشت. در این مدت، عربستان با حمایت از گروه های تروریستی موجی از بمب گذاری و جنگ های مذهبی و طایفه ای درعراق به راه انداخت و این کشور را درباتلاقی از خون فروبرد. اما اینک ریاض می خواهد از طریق" ثامرالسبهان" سفیرخود دربغداد، روابط دوستان و نزدیکی با عراق برقرارسازد. السبهان دراین زمینه به شبکه تلویزن ماهواره ای العربیه گفته است" عربستان می کوشد تا روابط خوبی با عراق برقرار سازد بطوری که این مناسبات درخدمت منافع دوکشورو مبارزه با افراطگرایی باشد." سفیر ریاض دربغداد تاکید کرد چنانچه بغداد بخواهد عربستان آماده مشارکت درجنگ علیه داعش درعراق است. وی - شاید به شوخی- اضافه کرد" عربستان با انواع و اشکال افراطگرایی مبارزه می کند وما می دانیم که عراق از جنایت های گروه های تروریستی ازجمله داعش متحمل چه سختی ها و زیان هایی شده است" السبهان بیان کرد" عربستان با داعش دریمن و سوریه می جنگد و اگر از ریاض خواسته شود با هر گروه تروریستی و درهرمکانی وارد نبرد خواهد شد" وی تاکید کرد" اگر از ما خواسته شود عربستان آمادگی کامل برای مبارزه با داعش و مشارکت درنبرد علیه آن را درعراق دارد".

سفیر عربستان دربغداد با اشاره درخواست آمریکا برای ارائه کمک های اقتصادی به عراق تاکید کرد که ریاض خود را ملزم به ارائه کمک های مالی می داند. این سخن السبهان بیانگر کمک های جدید ریاض به عراق با هماهنگی دولت بغداد است. این کمک ها برای فلوجه و هیت در استان الانبار ارسال خواهد شد بطوریکه السبهان گفته است" این کمک های شامل مواد غدایی و خدمات پزشکی هستند وبا همکاری سازمان ها و گروه های فعال در زمینه کمک‌های بشردوستانه مستقیما به افرادی ارائه خواهد شد که در استان های جنگزده عراق به سرمی برند".

دراینجا باید به این نکته اشاره کرد که کمک عربستان به عراق کمک‌های دوستانه و برادرانه نیست بلکه کمک هایی است که براساس مذهب وطائفه گری ارائه می شود زیرا که این کمک ها فقط در استان های سنی نشین ارائه خواهد شد حتی مناطقی که کمک های مزبور ارائه می شوند، مشخص شده و نام و اوصاف آنها نیز ذکر شده است. این مسئله درعرف سیاسی معروف است وقتی دولت ها اقدام به ارائه کمک های بشردوستانه درمناطقی می کنند که از لحاظ دینی، مذهبی و قومی با آنها همسویی داشته باشد، برای این است که ازلحاظ سیاسی و تبلیغی تاثیرگذاری کنند. به عبارت دقیقتر می توان گفت که این دولت ها با ارائه چنین کمک هایی به دنبال تعمیق و گسترش" نفوذ" خود هستند. اگر کمک های بشردوستانه بخاطرمسائل انسانی و برخاسته از روابط دوستانه وحقیقی باشد، دیگر لزومی ندارد که برای ارائه چنین کمک هایی پیش شرط هایی تعیین شود یا اسمای گروه و اشخاص مشخص گردد، فقط کافی است که کمک های مزبور به مناطق بحرانی و جنگ‌زده گسیل شود.

این نکته نگفته نماند که وجدان سعودی درباره ارائه کمک به عراق به تازگی بیدار شده است. این بیداری وجدان دو روز پس از آن صورت گرفت که "باراک اوباما" رئیس جمهورآمریکا درنشست اخیر ریاض، از سران کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس خواسته بود، به دولت بغداد برای مبارزه با داعش کمک کنند. به علاوه، به دنبال نشست ریاض " محمد بن سلمان " جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان با وزیران خارجه و دفاع آمریکا جلسه ای برگزار کرد. دراین نشست "اشتون" و "جان کری" تاکید کردند که باید عراق به جهان عرب بازگردد و دولت بغداد به یک دولت قوی ونیرومند براساس موسسات و سازمان های عراقی بدون دخالت و فشارهای بیگانگان تبدیل شود. این موضع گیری وزیران خارجه و دفاع آمریکا در راستای سخنان اخیر اوباما درکنفرانس خبری ریاض قابل ارزیابی است. رئیس جمهور آمریکا گفته بود" باید به تفاهمی با سنی های عراق دست یافت تا آنان همچون گذشته به ساختار سیاسی عراق بازگردند"

نکته بعدی که باید بدان پرداخته شود شوخی سفیر عربستان درخصوص نبرد با داعش درعراق است . سعودی ها باید پیش از هرکاری نیروهای خود را برای نبرد با داعش دریمن به این کشور اعزام کند زیرا هیچ مانعی دریمن وجود ندارد که از نبرد نظامیان سعودی با عناصر داعش جلوگیری کند چراکه دراین کشوردولتی وجود ندارد تا ریاض مجبور به کسب اجازه از دولت صنعا شود. به علاوه، عربستان از یک ائتلاف عربی دریمن برخورداراست. پس باید با کمک همپیمانان خود یمن را از لوث وجود عناصر داعش والقاعده پاک سازد. پس چرا این کار را نمی کند؟

در اینجا باید گفت که عراق برای مبارزه با داعش به سلاح و تجهیزات نظامی نیازدارد که عربستان سعودی به حد زیادی از آن برخوردار است به گونه ای که بزرگترین کشور وارد کننده تسلیحات درجهان به شمارمی رود لذا هیچ اشکالی ندارد که ریاض برای نشان دادن حسن نیت و صداقت خود دربرقرای روابط دوستانه با عراق، سلاح های سنگین و پیشرفته خویش را دراختیار بغداد قرار دهد و بدین وسیله از مبارزه عراق علیه داعش حمایت کند. آیا ریاض این کار را انجام خواهد داد؟

در اینجا باید به این نکته اشاره شود که طی سال های گذشته مردم چیزی به نام همکاری وملاطفت عربستان با ملت عراق رانشنیده اند حتی زمانی که داعش شهرموصل را درسال 2014 به اشغال درآورد و آن فجایع را آفرید تا چند روز قبل، عربستان تبلیغات گسترده ای علیه عراق به راه انداخته بود و دولت بغداد و ارتش عراق را به طائفه گرایی و جنگ مذهبی متهم می کردند و می کوشید گرسنگی و قتل مردم بیگناه فلوجه را متوجه آنها کند. درست درهمین زمان یکبارهم به وجود داعش اعتراف نکرد.

در شرایط کنونی نمی خواهیم دلسردی نسبت برقراری مناسبات جدید عربستان با عراق ایجاد کنیم البته اگر ریاض دراین زمنیه حسن نیت داشته و درتصمیم خود مصمم باشد.اما این سئوال مطرح است آیا عربستان به دور از هرگونه بهره برداری مذهبی و طائفه ای و بدون دخالت درامور داخلی عراق می خواهد با این کشور مناسباتش را بهبود ببخشد؟ طی چند روزآینده صدق سخنان سفیرعربستان در بغداد در خصوص برقراری روابط جدید با عراق روشن خواهد شد.