مردم باید انتفاع اقتصادی داشته‌ باشند تا انگیزۀ صرفه‌جویی پیدا کنند / حل ناترازی انرژی آغاز تحولی است که باید با برنامۀ هفتم رقم بخورد

دکتر محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در کنفرانس بین‌المللی بهینه‌سازی و بهر‌ه‌وری انرژی ایران که صبح امروز(دوشنبه، 23 مرداد ماه) در مرکز همایش‌های بین‌المللی پژوهشگاه صنعت نفت برگزار شد، ضمن تشکر از فعالان حوزه نفت و گاز که برای آبادانی کشور مجاهدت می‌کنند، گفت: زمان‌بندی برگزاری این کنفرانس بسیار تأثیرگذار است چرا که هم اکنون در حال تنظیم برنامه توسعه کشور هستیم و در جریان آن ناگزیریم برنامه‌ای تحولی داشته باشیم که آغاز و پیشران آن موضوع انرژی است به این معنا که انرژی نسبت به سایر مسائل اولویت داشته و در تصمیم‌گیری در این حوزه نباید در کشور تردید کرد.

حوزه انرژی پیشران برنامه‌های تحولی کشور است

رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه در حال حاضر رسیدگی به لایحه برنامه هفتم در مرحله بررسی در کمیسیون تلفیق لایحه برنامه در مجلس قرار دارد که لازم است از همینجا دست نیاز به سمت متخصصان و پژوهشگران دراز کنیم تا در تنظیم آن با ما همراهی کنند، اظهار داشت: طی سال‌هایی که در قوه مقننه هستیم، هفته‌ای نبوده که در مجلس و کمیسیون انرژی نسبت به موضوع انرژی و برنامه غفلت کرده باشیم و به ویژه به لحاظ زمانی این موضوع برای ما بسیار مهم بوده است.

وی همچنین با اشاره به دوران دفاع مقدس، گفت: آن زمان ما از مشرق زمین ایران به سمت خوزستان رفتیم و از نزدیک دیدیم که کارکنان صنعت نفت از استخراج کنندگان، حمل کنندگان و سایر کارمندان آن چقدر مجاهدت کردند که در رأس آنها شهید تندگویان قرار داشت که باید قدردان اقدامات آنها باشیم. اگر ما مدیران به این موضوع به درستی با دقت توجه کرده و با نگاه خردمندانه، موشکافانه و هوشمندانه به آن نگاه کنیم، تردیدی نیست که جوانان و کارکنان شرکت نفت نیز در شرایط کنونی که در تحریم قرار داریم، برای حفظ این رگ حیاتی همچون زمان دفاع مقدس، حماسه آفرین خواهند بود.

مشکل حوزه حکمرانی عدم توجه به دو عنصر تشخیص علمی و تصمیم سیاسی است

دکتر قالیباف لازمه حرکت حماسه گونه در حوزه انرژی را یک شرط دانست و افزود: ما در حوزه مدیریت و حکمرانی انرژی مشکلاتی داریم که باید به آن توجه کنیم. حُکم در حوزه حکمرانی از دو عنصر تشخیص علمی و تصمیم سیاسی تشکیل شده است. با ارزیابی از گذشته تا کنون در می‌یابیم که همواره در یک پایه این دو عنصر که منجر به تولید حُکم شده و این قدرت را به حُکم می‌دهد که حکمرانی در عرصه آب و انرژی را به‌عنوان مسائل اصلی داشته باشیم، دارای مشکل بوده‌ایم به این معنا که گاهی نگاه تخصصی نداشتیم و یا بعضاً ملاحظات سیاسی را رعایت نکرده‌ایم.

رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه ترکیب موضوعات سیاسی و تشخیص علمی را مسیری برای تصمیم‌گیری یک راهبرد و مدیریت و پیشبرد آن دانست و افزود: ما باید با این نگاه تصمیم گرفته و پیش برویم و نوع مدیریت در این مسیر از جنس داینامیکی و مکانیکی نباشد و نگاهی سایبرنتیکی داشته باشیم اما امروز در مدیریت انرژی که حرف از بهینه سازی مصرف می‌زنیم، قانون بد می‌نویسیم و یا اجرای قانون را نداریم چرا که گاهی اجرایی‌سازی قانون را نیز در قانونگذاری در نظر نمی‌گیریم که باعث می‌شود کاری پیش نرود.

ناترازی در حوزه انرژی، آب و بودجه، مدیریت کشور را دچار اشکال کرده است

وی ادامه داد: کار برای پیشرفت نیاز به کنترل پذیری، خودتنظیم‌گری، حرکت معطوف به هدف و بازگشت پذیری دارد که در هر شیوه حکمرانی باید از این اصول استفاده کنیم که شامل حوزه آب، کشاورزی و غیره می‌شود. ناترازی در انرژی، آب، بودجه و غیره باعث ایرادات امروز در مدیریت و پیشبرد کار شده است.

دکتر قالیباف با اشاره به ظرفیت‌های ذخایر حوزه نفت و گاز که در رتبه نخست جهانی قرار داریم، عنوان کرد: اما این نقطه قوت امروز تبدیل به یک نقطه ضعف شده است. از طرفی این موضوع یک بُعد فرصت و یک بُعد تهدید دارد. معتقدم امروز در جامعه بشری در شرایطی قرار داریم که فرصت‌ها پیش روی ما قرار دارند که به دو بخش با ریسک و بدون ریسک تقسیم می‌شود. در این میان جهش برای یک تحول بزرگ از طریق توجه به فرصت‌های با ریسک ایجاد می‌شود که نفت و انرژی نیز در این بخش قرار دارد.

سرعت بحرانی شدن ناترازی انرژی بسیار بالا است و نتوانسته‌ایم آن را متوقف کنیم

رئیس قوه مقننه افزود: یکی از فرصت‌های با ریسک این است که در جریان تنظیم احکام برنامه باید بتوانیم تا پایان سال 3.5 میلیون بشکه در روز صرفه‌جویی کنیم. ظرفیت ما در حوزه نفت حدود 9 میلیون بشکه است و وقتی به حوزه تولید می‌رسیم این رقم به حدود 7میلیون بشکه در روز می‌رسد اما مصرف امروز ما حدود 5 میلیون بشکه در روز است و این در حالی است که امروز می‌توانیم به طور متوسط 65 درصد در حوزه انرژی صرفه جویی کنیم.

وی در ادامه با بیان اینکه معتقدیم هر تحول نیازمند استفاده از فرصت‌های با ریسکی است که امروز وجود دارد، ابراز داشت: امروز ناترازی در کشور ما همان فرصت با ریسک است که باید به آن توجه کنیم. ناترازی کنونی در حال حاضر با سرعت در حال حرکت به سمت بحرانی شدن است و نتوانسته‌ایم آن را متوقف کنیم.

صرفه‌جویی به معنای محدود کردن مصرف خانگی و تعطیلی صنعت نیست

دکتر قالیباف اضافه کرد: امروز برای هر یک میلیون مترمکعب گاز 7 تا 8 میلیون دلار هزینه می‌کنیم در حالی که هزینه برای صرفه‌جویی کمتر از یک دلار است، لذا نیازی به فکر کردن یا تصمیم گیری نیست و قطعاً ناگزیریم بحث صرفه‌جویی در مصرف را به‌سرعت پیش برده و جلوی رشد مصرف را بگیریم که ما را از ناترازی دور کرده و به سمت تعادل ببرد و از سوی دیگر ظرفیت‌های مالی مناسبی برای ما ایجاد کند.

رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان در ادامه با بیان اینکه نمی‌توانیم هیچ تحولی را داشته باشیم مگر اینکه به سه پایه آن توجه کنیم تا به کارآمدی برسیم، ابراز داشت: هوشمندسازی، شفاف‌سازی و مردمی‌سازی سه پایه اصلی کارآمدسازی است. امروز ایران در حوزه شدت مصرف انرژی در صدر جدول کشورهای دنیا قرار دارد که نقطه تحولی در این حوزه حضور مردم و پای کارآوردن آنها است. حضور مردم نیز به معنای این نیست که در زمستان و تابستان آنها را محدود کنیم و یا راهکار این باشد که صنعت را تعطیل کنیم.

مردم، پایه تحول در حوزه انرژی هستند/ لازمه اقدامات اقتصادی، توجه به عرضه و تقاضا است

وی در ادامه خطاب به حضار، عنوان کرد: شما به‌عنوان شرکت‌های حوزه انرژی و سرمایه‌داران هم مردم هستید و جوانان خلاق در حوزه انرژی که امروز مستضعف شده‌اند هم مردم هستند. مستضعف به این معنا است که ظرفیت و خلاقیت وجود دارد اما عناصری باعث شود این ظرفیت و خلاقیت نمایان نشده، بروز و ظهور نیابد و شکوفا نشود و کسی که جلوی این شکوفایی را بگیرد ظلم کرده است.

دکتر قالیباف افزود: راهکار برخی این است که یک صنعت بیاید و بخاری کم مصرفی را تولید کند که میزان مصرف انرژی را کاهش دهد اما مردم پول خرید بخاری را نداشته یا انگیزه آن را ندارند لذا باید اقدامی انجام دهیم که مردم انگیزه پیدا کنند. هرگاه حرف اقتصادی می‌زنیم باید به عرضه و تقاضا نیز توجه کنیم و باید انتفاع را با اولویت مردم ببینیم تا از تولید 3.5 میلیون بشکه در روز سهمی داشته باشند و بعد تصمیم بگیریم که چه میزان از آن در اختیار دولت قرار بگیرد.

نه‌تنها خودروی هیبریدی تولید نکرده‌ایم بلکه اسقاط خودروهای پرمصرف را نیز متوقف کرده‌ایم

به‌گزارش خانه ملت، رئیس مجلس تأکید کرد: ما باید کاری کنیم که مردم قدرت خرید کالاهایی برای صرفه‌جویی مصرف انرژی را پیدا کرده و انگیزه آن را نیز داشته باشند که به سمت استفاده از این وسایل بروند. با مصرفی که امروز در بنزین داریم نمی‌توانیم صرفه‌جویی کنیم. از سوی دیگر امروز نه تنها به سمت تولید خودروهای هیبریدی و برقی نرفته‌ایم بلکه اسقاط خودروها را نیز متوقف کرده‌ایم. خودروهایی هستند که گازوئیل و بنزین زیادی مصرف می‌کنند اما اسقاط نشده‌اند و همین باعث آلودگی هوا شده است.

وی در ادامه با بیان اینکه امروز واقعاً نیازمند تصمیم‌گیری‌های شجاعانه، عقلانی و خردمندانه هستیم که البته سخت و تلخ هم است ولی باید آن را پذیرفت، اظهار داشت: ما باید تصمیم بگیریم تا فرصتی با ریسک فراهم کنیم. برای رسیدن از تولید یک میلیارد متر مکعب گاز در روز به 1.5 میلیارد مترمکعب گاز، نیازمند مبلغی هستیم که مشخص نیست باید از کجا بیاید در حالی که راهکار اصلی، بهینه‌سازی است که باید برای آن عرضه و تقاضا را تنظیم کنیم.

ضرورت ایجاد انگیزه صرفه‌جویی برای صنایع مصرف‌کننده انرژی با هدف انتفاع اقتصادی کشور

دکتر قالیباف ادامه داد: همچنین ما نیازمند ایجاد پلتفرم‌هایی هستیم که بخش خصوصی این ظرفیت را دارد. امروز در حوزه کنتور گاز عقب هستیم و علیرغم اینکه شرکت‌هایی برای تولید کنتورهای هوشمند اقدام می‌کنند اما هنوز عقب‌ماندگی داریم و در حال از دست دادن زمان هستیم. مردم باید به صرفه‌جویی اعتقاد پیدا کنند تا جایی که گزارش‌ها حکایت از کاهش مصرف انرژی داشته باشد و در کنار آن باید به سمت هوشمندسازی کنتورها و سایر لوازم برای صرفه‌جویی برویم.

رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به اهمیت بهینه‌سازی و بهره‌وری انرژی عنوان کرد: امروز نیروگاه‌های برق، حمل و نقل، صنعت و غیره سهم بزرگی در مصرف انرژی دارند که باید انگیزه برای صرفه‌جویی پیدا کرده و اهمیت آن را در انتفاع اقتصادی کشور ببیند.

بهینه‌سازی به صورت دولتی انجام نمی‌گیرد

وی در ادامه با تأکید بر اینکه نمی‌توان بهینه‌سازی را به‌صورت دولتی انجام داد، گفت: مردم باید پای کار بیایند تا بهینه سازی انجام شود. زمانی که در ناجا حضور داشتم و سامانه 110 را ایجاد کردیم، مردم آمدند و اتفاقات، تصادفات، سرقت‌ها و تخلفات را به ما اطلاع دادند و این کمترین هزینه را برای ما داشت. زمان ورودم به این نهاد، سهم ناجا از بودجه عمومی کشور 3.2 بود و زمانی که از این نیرو خداحافظی کردم به 3 درصد کاهش یافته بود اما تحول اتفاق افتاد چون نگاه مردمی‌سازی داشتیم از این رو باید امروز نیز با این نگاه پیش برویم.

دکتر قالیباف ادامه داد: اگر مسئولی در یک دستگاه اجرایی قرار گرفت و برای انجام کار درخواست اعتبار و اختیار کرد، قطعاً کارنابلد بوده و نمی‌تواند از تشخیص علمی در کنار تصمیم سیاسی استفاده کند تا منجر به ایجاد حُکم شود. اگر کار به ذات خود و به‌صورت واقعی کار باشد دو گوهر ثروت و اختیار را در خود دارد و ایجاد می‌کند لذا اگر کاری نتوانست این دو گوهر را به همراه بیاورد، کار نبوده و در واقع سر کار هستیم.

رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه بهینه‌سازی در خود پول دارد که در حوزه انرژی همان 3.5 میلیون بشکه در روز است، عنوان کرد: اگر امروز در هدررفت انرژی صرفه‌جویی کنیم همه مردم می‌توانند از آن منتفع شوند.

وی در ادامه با تأکید بر اینکه نباید در پشت درهای دیوانسالاری بمانیم، عنوان کرد: ما در مجلس در کنار دولت آماده‌ایم تا کار شما را تسهیل کنیم و به تولید انرژی 3.5 میلیون بشکه در روز از طریق بهینه‌سازی برسیم.

دکتر قالیباف همچنین با بیان اینکه باید یک تابلوی زمانی برای کنترل‌پذیری ایجاد کنیم تا برنامه هایمان مشخص باشد، گفت: ما در مجلس و دولت تنها نقش تسهیل‌گری و تنظیم‌گری داشته و نباید در سایر برنامه‌های شما (بخش خصوصی) دخالت کنیم و صرفاً باید هوشمندسازی، شفاف‌سازی و مردمی‌سازی را پایه‌ریزی کنیم.

رئیس مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: دو وزارتخانه تولیدکننده و دو وزارتخانه مصرف کننده انرژی باید برای برداشتن گام‌های اساسی و مهم در جریان اجرای احکام لایحه برنامه هفتم، این مسیر را طی کنند./خانه ملت