مهر: ریزش بخشی از پل تاریخی گرگر بیشتر از همه کسانی را متاثر کرد که طی این مدت هشدارهای لازم را به مسئولانی که با ثبت جهانی این اثر در خواب غفلت فرو رفته بودند پیرامون سست بودن برخی مناطق 13 گانه این سازه تاریخی و احتمال ریزش در برخی نقاطش دادند. این هشدارها که هیچگاه از سوی متولیان امر جدی گرفته نشد آنقدر مورد بی توجهی قرار گرفت تا اینکه بر اثر شدت گرفتن بارش باران در شهرستان شوشتر، بخشی از پل تاریخی گرگر به عنوان یکی از اجزای مجموعه سازه های آبی فرو ریخت و اکنون وضعیت به گونه ای است که علاوه بر اینکه این احتمال وجود دارد که دهمین اثر ثبت شده ایرانی در فهرست آثار جهانی یونسکو در خطر حذف قرار بگیرد، شهروندان شهرستان شوشتر با مشکلات عدیده ای مواجه شوند. نهر گرگر یکی از آثاری است که در فهرست آثار جهانی به عنوان مجموعه بناهای آبی تاریخی شوشتر ثبت شده است. در سواحل این نهر دستکند آثار تاریخی بسیاری وجود دارد که شامل تعدادی بنای آبی، مناظر طبیعی، بافتهای تاریخی و دسترسیهایی است که در رودخانه گرگر برای اتصال بافت تاریخی شوشتر به آب رودخانه و استفاده ساکنان وجود داشته است.
این پل مکانی حیاتی برای شهرستان شوشتر به حساب می آید که بخش اعظمی از عبور و مرور مردم از آن صورت می گیرد و کمتر مکان و پلی در این شهر وجود دارد که اهمیتی به اندازه پل گرگر داشته باشد به هیمن دلیل با ریزش و ممنوعیت عبور و مرور در آن زندگی روزمره بخش عظیمی از مردم این شهرستان با تنگنا مواجه شده است و این شهر در یک بن بست پیچیده قرار گرفته است.
در عین حال برای احداث پلی به عنوان جایگزین پل گرگر در زمان شوراهای اول و دوم شهر شوشتر طرحی ارائه شده و برای آن 450 میلیون تومان هزینه مطالعه اختصاص یافت. بر اساس این طرح پلی بالای مرقد علامه شیخ احداث و جایگزین پل گرگر می شد ولی برای احداث آن 14 میلیارد تومان اعتبار لازم بود که مقامات مسئول با اختصاص چنین اعتباری مخالفت کردند.
نکته قابل تامل این موضوع این است که از چند روز قبل احتمال ریزش این پل به شدت افزایش یافته بود به گونه ای که کارگروهی متشکل از فرماندار و شهردار و برخی مقامات مسئول تشکیل جلسه داد ولی با این وجود آنها تصمیمی جدی برای بازسازی آن یا قطع عبور و مرور خودروها از روی آن نگرفتند به همین دلیل با ریزش بخشی از آن، یک اتفاق غیر قابل جبران در این سازه های آبی و تاریخی ارزشمند به وقوع پیوسته است.
رئیس شورای شهرستان شوشتر نیز در این خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر در اهواز با اشاره به جایگاه حیاتی پل گرگر در شهرستان شوشتر اظهار داشت: بخش عظیمی از رفت و آمدهای روزانه مردم این شهر از روی این پل صورت می گیرد و کمتر نقطه ای در شهر وجود دارد که دارای چنین جایگاهی باشد.
امیر رسولی افزود: اکنون به دنبال ریزش بخشی از این پل، عبور و مرور بر روی آن ممنوع شده و متاسفانه مکانی مناسب برای جایگزینی آن وجود ندارد تا در این خصوص مشکلات مردم کمتر شود این در حالیست که ما به عنوان نمایندگان مردم در شورای شهر از ماه ها قبل نسبت به استحکام بخشی این پل هشدارهای لازم در خصوص تامین اعتبار برای عملیات استحکام بخشی را به مقامات شهرستان و استان داده بودیم.
وی تصریح کرد: اگر هشدارهای ما جدی گرفته می شد اکنون این پل ریزش نمی کرد و کسی مجبور نبود برای برطرف کردن این مشکل جلسه اضطراری تشکیل دهد و با اعتباراتی چندین برابر این پل اصلاح شود ضمن اینکه ما امیدوارم بودیم ثبت جهانی سازه های آبی باعث رونق گرفتن شهر شوشتر از بابت ورود گردشگر و توریست شود ولی اکنون اعتبار این سازه های ارزشمند در سطح جهان در خطر است.
رئیس شورای شهرستان شوشتر در خصوص اینکه گفته می شود کارگاهی در حال استحکام بخشی این پروژه فعالیت می کرد نیز گفت: کارگاه به علت مشکلات مالی و همچنین بالا آمدن آب رودخانه تعطیل بود و در چند مدت اخیر کار خاصی در آن انجام نمی شد و ما بارها برای آغاز عملیات هشدار لازم را داده بودیم حتی باید عنوان کنم که پیمانکار بدون قرارداد مشغول فعالیت بود.
کارشناسان میراث فرهنگی بر این عقیده هستند که تخریب شدن پل گرگر و سایر معضلاتی که بخشهای 13 گانه سازه های آبی را گاه و بیگاه با خطر مواجه می کرد این احتمال را افزایش داده این سازه بی نظیر و باستانی از فهرست آثار جهانی حذف شود هر چند یونسکو برای این معمولا یک سال مهلت تعیین می کند و حتی اقدام به اعزام کارشناس برای مرمت اینگونه آثار می کند.
نکته تامل برانگیز ریزش بخشی از پل گرگر این است که کارشناسان نسبت به وقوع آن از مدت ها قبل هشدارهای لازم را داده بودند ولی چرا مسئولین شهرستان شوشتر و استان خوزستان اقدامی برای جلوگیری از این واقعه انجام ندادند، نشان از غفلت و در خواب بودن آنها برای رفع مشکلات مردم دارد.
همچنین برخی انجمنهای دوستدار میراث فرهنگی فعال در استان خوزستان اعلام کردند در حال گفتگو با همدیگر برای ارائه شکوائیه و کشاندن مسئولین کم کار در این خصوص به دادگاه هستند تا دیگر مسئولین با کم کاری و غفلت اینگونه میراث با ارزش کشور را در خطر تخریب قرار ندهند.
سازههای آبی شوشتر در روز پنجم تیرماه سال 88 به عنوان دهمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید و اکنون حدود 10 ماه از تاریخ ثبت آن می گذرد و در آستانه ورود به اولین سالگرد ثبت جهانی آن هستیم در حالیکه مسئولان استان هنوز در تکاپوی برگزاری این جشن ناکام هستند.
مجموعه آسیابهای شوشتر در استان خوزستان شامل ده ها آسیاب است که بزرگترین مجموعه صنعتی تا پیش از انقلاب صنعتی به شمار می رود. استفاده از آب در ساخت محیطی برای زندگی بر اساس شرایط اقلیمی، با ایجاد شبکه های زیرزمینی در زیر شهر کهن شوشتر، موجب بروز یکی از هوشمندانه ترین اشکال معماری شهری آبی شده است.
سازه های آبی تاریخی شوشتر در استان خوزستان که از هزاره اول پیش از میلاد تا دوره معاصر مورد بهره برداری بوده اند، دانش و تجربه ایرانیان در مهندسی آب را به نمایش می گذارند و نماینده نبوغ و بلوغ علم بشری هستند.
این مجموعه با گذشت دو سال تلاش و یکسال از بررسی وضعیت این مجموعه با ارزش مهندسی آب در سازمان یونسکو به ثبت جهانی رسید.
این سازه ها با قدمت بیش از یک هزار و 400 سال در دوره ساسانی ساخته شده که تاکنون این سازه ها پایدار مانده و از علم مهندسی آب وسیع و پیچیده ای برخوردارند و هر ساله گردشگران بسیاری از سراسر جهان برای بازدید از این مجموعه به شوشتر سفر می کنند.
به غیر از سازه های آبی شوشتر تاکنون 9 اثر از آثار تاریخی ایران مانند تخت جمشید، طاق بستان، میدان نقش جهان اصفهان، پاسارگاد، مجموعه کلیساها و... در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده بود که سازه های آبی شوشتر نیز به عنوان دهمین اثر در این فهرست قرار گرفت.
دیدگاه تان را بنویسید