وزير در برج عاج، معلمان درگير معيشت، بدن دانش‌آموزان كبود
شنيده بوديم كه «چوب معلم گله و هر كي نخوره خله» ولي اين روزها عجيب معناي اين ضرب‌المثل زير سؤال رفته است كه آيا در دوران جديد هم همچون عصر چوب و فلك نياكان ما، چوب معلم، جواب خواهد داد يا خير؟!
روزنامه جوان: درد دارد وقتي بايد باز جمله را اينگونه آغاز كنيم كه باز هم خشونت معلم در مدرسه، دانش‌آموز را راهي بيمارستان كرد. تصاوير سريال‌وار و ناخوشايند تنبيه بدني بعضي دانش‌آموزان توسط برخي معلمان در فضاي مجازي، اينبار از شهرستان رودبار جنوب از توابع استان كرمان پخش شد و معلم خاطي با فرو كردن مداد در سر دانش‌آموز، وي را مورد تنبيه قرار داد. تنبيه بدني دانش‌آموزان مقوله‌اي است كه ريشه‌اي ديرينه در نظام آموزشي كشور دارد و از زماني كه آموزش از طريق مكتب‌خانه‌ها صورت مي‌گرفت تا شكل امروزي و مدرن‌تر آن كه آموزش دانش‌آموزان در مدارس هوشمند انجام مي‌شود، سال‌هاي سال است كه تنبيه بدني دانش‌آموزان به عنوان بخش تلخ نظام آموزشي كشور شناخته مي‌شود.
قديمي‌تر‌ها شايد بيشتر اين ضرب‌المثل را شنيده باشند كه مي‌گفتند «چوب معلم گله و هر كي نخوره خله» و آن را برخاسته از اين مهم تلقي مي‌كردند كه خشم و عتاب معلم نه از سر آزار بلكه عين مهرباني است و هركس آن را تجربه نكرده باشد در واقع چيزي نياموخته و كم عقل و نادان تلقي مي‌شود. اما اگر از همين قديمي‌ها راجع به مدرسه سؤال كنيم، جز بيان خاطرات تلخ تهديد و تنبيه كه نقل محافل مي‌شود، خاطره ديگري ندارند كه روح آنها را زنده كند و حقايق تلخ از دوران چوب و فلك و مداد گذاشتن لاي انگشتان هنوز هم برايشان زنده است. امروزه شايد ديگر خبر‌ي از فلك شدن دانش‌آموزان در مدارس نباشد، ولي روند تنبيه بدني و خشونت در مدارس همچنان به قوت خود باقي است و ماهي نيست كه اخبار تنبيه بدني دانش‌آموزان رسانه‌اي نشود و متأسفانه در برخي موارد همچون اخير، اوج خشونت در تصاوير منتشر شده فضاي مجازي نمايان مي‌شود. هر بار هم به واكنش‌هاي كمرنگ و پررنگ مسئولان خلاصه مي‌شود، بي‌آنكه نتيجه‌اي از پيگيري‌ها حاصل شود و در عمل آسيب‌شناسي جدي در اين زمينه صورت گيرد.
واقع‌بينانه آن است كه بگوييم تمام افرادي كه به عنوان معلم وارد آموزش و پرورش مي‌شوند و گزينش مي‌شوند، با هدف و نيت خدمت مشغول كار مي‌شوند، اما آنچه قابل اهميت بوده تغييراتي رفتاري و تأثيرات بيروني حاكم بر رفتار معلم است كه از متولي اصلي امر آموزش به دانش‌آموزان، مصداق بارز خشونت را مي‌سازد. اين تغيير رفتار نشئت گرفته از عوامل مختلفي بوده كه برخي از آنها به سياست‌هاي اتخاذ شده از سوي آموزش و پرورش بر مي‌گردد، چنانچه يك معلم علاوه بر فشارهاي مختلف اجتماعي، اقتصادي و خانوادگي، با كمبود حقوق و تعويق در پرداخت‌ها هم مواجه مي‌شود كه مجموعه عوامل منجر به كاهش آستانه تحمل وي و بروز عصبانيت و پرخاشگري مي‌شود. برخي معلمان خود معتقدند مشكلات معيشتي منجر به خستگي روحي و جسمي آنها شده است و همين مسئله باعث مي‌شود آستانه تحمل معلم در كلاس درس اندك و در برابر شيطنت يا رفتار نادرست دانش‌آموز عكس‌العمل شديد نشان دهند.
هنوز به خاطر داريم كه اول مهر سال 92 و دقيقاً همزمان با ابتداي فعاليت دولت يازدهم بود كه حجت‌الاسلام حسن روحاني در قامت رئيس‌جمهوري در مراسم بازگشايي مدارس طي سخناني اعلام كرد: «من ديگر از تنبيه جسمي سخن نمي‌گويم كه قطعاً ديگر وجود ندارد. چنانچه دولت تدبير و اميد در هر گوشه‌اي از كشور با چنين موارد تنبيه جسمي مواجه شود با اشد برخورد مواجه خواهند شد.» پس از سخنان رئيس‌جمهور در خصوص تنبيه بدني و درخواست از آموزش و پرورش براي فراهم كردن فضاي لازم در مدارس به منظور بيان نظرات دانش‌آموزان و آموزش نقد منصفانه به آنها بود كه مسئولان آموزش و پرورش تصميم گرفتند تا در كنار اجراي زنگ گفت‌وگو، انشا و كتابخواني كه از ساير موارد مورد تأكيد رئيس‌جمهور بود، براي رصد و مقابله با تنبيه بدني نيز كميته‌اي به نام «رصد تنبيه بدني» را تشكيل دهند. كميته‌اي كه خروجي رصد‌هاي آن تاكنون نه‌تنها در عمل توفيقي نداشته، بلكه جز اعلام تشكيل، حرف ديگري هم از آن شنيده نشد و به قول معروف اين مقوله هم درگير «آفتابه لگن هفت دست ولي شام و ناهار هيچي» شده است. جدا از درد رسانه‌اي شدن تنبيه‌هايي كه تمامي ندارد، آن زمان كه خشونت از جانب قشر فرهنگي در مدارس به صورت عملي تدريس شود، به دنبال آن قبح خشونت هم شكسته خواهد شد و با اين فاجعه چگونه مي‌توان از تحقق ساير خشونت‌ها توسط دانش‌آموزان جلوگيري كرد؟ چگونه مي‌توان به نسل فردا درس صبر، گذشت، ايثار، بردباري، مهرباني و اخلاق را داد؟
دیدگاه تان را بنویسید