زنانی که بعد از مادر شدن کام‌شان تلخ شد/ 47 هزار زن، پس از مرخصی زایمان شغل‌شان را از دست دادند

یکی از مهم ترین دغدغه های امروز جامعه ما کاهش نرخ باروری می باشد و با این وجود دولت از اجرای حداقل قوانين حمايتی سر باز می‌زند و هیچ اقدام موثری انجام نداده است. این روزها شرایط به صورتی است که به دلیل نیاز اقتصادی و برای گذراندن معیشت، زنان در کنار مردن کار می کنند و به دلیل ترس از دست دادن شغل شان حس مادر شدن را به تعویق می اندازند. آنان می خواهند فرزندی داشته باشند، اما نمی توانند و معتقدند شرایط کاری و اقتصادی شان باید به گونه ای باشد که بتوانند مسئولیت داشتن فرزند را بر عهده بگیرند و در حال حاضر موانعی بر سر راه شان وجود دارد. از موانع فرزندآوری می توان مرخصی زایمان را نام برد. متاسفانه باید گفت که دولت همچنان برای اجرای افزايش مرخصی زايمان از شش ماه به 9 ماه اقدامی انجام نداده است. با نگاهی کوتاه به سیاست گذاری کشورهای دیگر برای افزایش جمعیت متوجه می شویم که طرح های حمایتی بسیاری برای زوجینی که قصد فرزندآوری دارند، در دستور کار قرار گرفته است. این در حالی است که در کشور ما به دليل نبود نظارت و ضمانت اجرايی قوانين، به گواهی معاون فنی و درآمد سازمان تأمين اجتماعی 47 هزار زن به جرم بارداری و استفاده از همان مرخصی شش ماهه زايمان هم اخراج شده‌اند؛ ‌موضوعی كه به روشنی دليل رسيدن نرخ باروری به 8/1 و عدم تمايل خانواده‌ها به داشتن فرزندان بيشتر را آشكار می‌كند. کاهش نرخ باروری در ایران همین چند وقت پیش بود که علی اکبر محزون، مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی ثبت‌ احوال گفت: در همه کشورهای دنیا شاهد کاهش نرخ باروری هستیم اما در ایران این موضوع بسیار شدیدتر از میانگین جهان است. مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی ثبت‌ احوال در مورد ترکیب جمعیتی کشور افزود: 23.4 درصد مردم زیر 15 سال، 31.5 درصد بین 15 تا 29 سال، 39.3 درصد بین 30 تا 65 سال و 5.7 درصد دارای سنی بیشتر از 65 سال هستند. محزون با بیان اینکه سهم عمده جمعیت جوان که در معرض اشتغال، ازدواج و متقاضی مسکن که سنی میان 20 تا 34 سال دارند 32 درصد است، بیان کرد: این مقدار جمعیت جوان یک فرصت طلایی و محدودی است که هر چند سال یک بار نصیب یک کشور می‌شود. این ها در شرایطی است که برخی اشتباهات و طرح‌های مسئولین سابق نظیر طرح‌های آتیه مهر و مرخصی زایمان اعتماد را از مردم سلب کرده است. او با بیان اینکه وضعیت موجود نشان می‌دهد خانواده‌ها از حالت تک فرزندی در حال عبور هستند، اظهار داشت: 14.4 درصد زوجین بدون فرزند هستند و 18.9 درصد یک فرزند دارند. این در حالی است که 79 درصد متولدین قبل از سال 50 دارای سه فرزند و بیشتر بوده است. مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی ثبت‌ احوال با مقایسه نرخ متوسط رشد سالیانه از سال 45 تا 90 عنوان کرد: سال 45 متوسط رشد سالانه 3.1 بوده در حالی که با یک شیب ملایم این عدد در سال 90 به 1.3 رسیده است. ما در کنار این کاهش رشد سالیانه روند کوچک‌ شدن خانواده‌ها را نیز شاهدیم به طوری که خانواده‌های ما از 4 نفره در سال 85 به خانواده‌های 3 نفره در زمان کنونی رسیده است. علی اکبر محزون ضمن هشدار نسبت به رشد تعداد خانواده‌های تک‌نفره ادامه داد: خانواده‌های تک نفره در سال 85 به میزان 5.2 بوده اما این مقدار در سال 90 به 7.1 رسیده است که این سؤال مطرح می‌شود آیا در جامعه تمایل به مجرد بودن به وجود آمده است؟ وی گفت:‌ مطابق آمار 3.9 میلیون نفر از جوانان تحصیل‌کرده ما هرگز ازدواج نکرده‌اند و یک محاسبه ساده نشان می‌دهد در سالی که در سال 65 تعداد خانم‌های 15 تا 49 ساله ما 10 و نیم میلیون نفر بوده است و سال 90 این میزان به 22 میلیون و 300 هزار نفر رسیده اما تعداد ولادت‌های ما کاهش داشته است. مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی ثبت‌ احوال با بیان اینکه در تمام کشورهای دنیا شاهد کاهش نرخ رشد جمعیت هستیم، تاکید کرد: متاسفانه شیب کاهش باروری در ایران بسیار شدیدتر از میانگین کاهش باروری دنیا است. اخراج 47 هزار زن، پس از مرخصی زایمان! اما نکته قابل تامل اینجاست که 47 هزار نفر از زنانی که به صورت قانونی از مرخصی زایمان 6 ماهه استفاده کرده اند، اخراج شده و شغل خود را برای همیشه از دست داده اند. محمدحسن زدا معاون فنی و درآمد سازمان تامین اجتماعی با بیان اینکه "ما در زمینه اجرای قانون مرخصی زایمان مکاتبات زیادی با دولت انجام دادیم"، می گوید: برای امسال حدود 320 میلیارد تومان منابع مالی برای اجرای مرخصی زایمان نیاز است اگر دولت امروز این مبلغ را برای ما واریز کند حدود 160 هزار نفر می‌توانند سالانه از مرخصی زایمان 9 ماهه بهره مند شوند، اما تاکنون حتی یک ریال اعتبار برای افزایش مرخصی زایمان به سازمان تخصیص نیافته است. محمدحسن زدا می افزاید: علاقه زیادی داریم که مرخصی زایمان اجرا شود ولی بر اساس ماده 29 قانون برنامه پنجم توسعه، سازمان تامین اجتماعی اجازه ندارد طرحی را بدون آنکه از قبل منابع مالی آن تامین شده باشد، اجرا کند. بر اساس این ماده ابتدا باید منابع مالی در اختیار سازمان تامین اجتماعی قرار بگیرد سپس این سازمان طرحی را اجرا کند. زدا در پایان بیان می کند: بر اساس مطالعات، 47 هزار زن از 145 هزار زنی که در کشور در یک بازه زمانی 18 ماهه از مرخصی شش ماهه زایمان استفاده کردند، در بازگشت به کار اخراج شدند، چراکه در حال حاضر به علت شرایط بازار کار، افراد زیادی با تحصیلات عالی حاضر هستند با دستمزد کم مشغول به کار شوند لذا اگر مرخصی زایمان به 9 ماه افزایش یابد تعداد زنانی که پس از مرخصی اخراج می‌شوند، بسیار افزایش می‌یابد البته افراد زیادی به تامین اجتماعی مراجعه می‌کنند و از علت اجرا نشدن قانون مرخصی زایمان به 9 ماهه می‌پرسند.