تشریح دلایل نگرانی آل سعود از تصویب جاستا

خبرگزاری مهر: قانون عدالت در برابر حامیان تروریسم معروف به «جاستا» چندی پیش توسط اکثریت مجلس نمایندگان و سنا به تصویب رسید و وتوی «باراک اوباما» توسط کنگره باطل شد.

اما این لایحه با رد وتوی اوباما توسط سنا به قانون تبدیل شد.

بر اساس این قانون که هدف اصلی اش عربستان است خانواده قربانیان حادثه تروریستی ۱۱ سپتامبر اجازه شکایت علیه عربستان و دیگر کشورهایی را که در حملات تروریستی به خاک آمریکا مشارکت داشته اند را می توانند در دادگاه های آمریکا تحت تعقیب قرار دهند. بلافاصله بعد از تصویب این قانون خانواده یکی از قربانیان این حادثه از دولت عربستان شکایت کرد و اولین دادخواست از ریاض در آمریکا بابت نقش آفرینی در حادثه ۱۱ سپتامبر به ثبت رسید.

تصویب این قانون نگرانی هایی را برای حاکمان عربستان سعودی به وجود آورده است. در خصوص اهمیت این موضوع گفتگویی داشته ایم با پروفسور «نادر انتصار» استاد علوم سیاسی دانشگاه آلابامای جنوبی آمریکا داشته ایم که مشروح آن در زیر آمده است.

باراک اوباما قانون «جاستا» را که به تصویب کنگره آمریکا رسیده بود را وتو کرد و متعاقب آن کنگره وتوی اوباما را باطل کرد. چرا کنگره آمریکا مخالف عربستان سعودی شده است؟

به یاد داشته باشید که امسال سال انتخابات است و موضوع تروریسم و چگونگی تنبیه تروریست ها و حامیان آنها اهمیت زیادی دارد. در نتیجه سیاستمداران آمریکایی باید در حوزه های انتخاباتی خود وانمود کنند که در مقابل تروریست ها و حامیان آنها محکم ایستاده اند تا بتوانند در انتخابات آرای مردم را جلب کنند. به همین جهت فشار بر روی کنگره هم زیاد است. کنگره آمریکا به یکباره ضد سعودی نشده است بلکه زمانی که برای تصویب این لایحه انتخاب کرده زمان درست و دقیقی است با اینحال حامیان سیاست های عربستان هنوز در کنگره حضور دارند.

آیا تصویب این لایحه در کنگره آمریکا به معنی این است که عربستان اهمیت استراتژیک خود را برای آمریکا از دست داده است؟

تردیدی وجود ندارد که اهمیت استراتژیک، تاریخی و سنتی عربستان در حال تغییر برای آمریکا است. با اینحال عربستان نقش مهمی در سیاست های خاورمیانه ای آمریکا به ویژه در خلیج فارس خواهد داشت. به عبارتی دیگر عربستان سرمایه ای استراتژیک برای آمریکا باقی خواهد ماند اما سرمایه ای که ارزش آن برای آمریکا چند بعدی است.

کدام گروه ها و احزاب بر تصویب این لایحه اصرار داشته اند؟ چرا؟

این لایحه از حمایت هر دو حزب در کنگره برخوردار بوده است حتی برخی از حامیان عربستان هم در کنگره با آن همراهی کردند و مخالفت جدی با آن نکردند. همانطوریکه در پاسخ سوال قبلی گفتم فضای ضد ترورریسم در جامعه آمریکا شرایط را برای حامیان عربستان جهت مخالفت با این لایحه سخت کرده است زیرا رقبای آنها در صورت این کار می توانند آنها را متهم به نرمش در برابر تروریسم کنند.

مجلس مشورتی عربستان سعودی درباره این مصوبه هشدار داده و اعلام داشته است این قانون جامعه بین المللی را نگران کرده و تبعات زیادی نیز برای عربستان خواهد داشت؟

یک دکترین در حقوق بین الملل وجود دارد بنام «مصونیت حاکمیت» که بر اساس آن شهروندان خصوصی یک کشور نمی توانند دولت های خارجی را در دادگاه های داخلی خود تحت پیگرد قرار دهند. سعودی ها احتمالا مد نظرشان این دکترین است. مهمترین نگرانی سعودی ها در حال حاضر از این است که شکایات زیادی از آنها در دادگاه های آمریکا مطرح شود. حتی اگر این شاکیان در دادگاه ها پیروز نشوند سعودی ها نگران هستند تا در روند این دادگاه های احتمالی اطلاعاتی که به جایگاه آنها ضربه بزند افشا شوند.

به نظر می رسد کنگره تلاش هایی را برای بی تاثیر کردن مصوبه خود آغاز کرده است. نظر شما در این خصوص چیست؟

مصوبه کنونی دارای نقایصی است که می تواند کار را برای شکایت شاکیان از عربستان سعودی سخت کند. با اینحال تعجب نخواهم کرد اگر کنگره مصوبه را ضعیف تر کند زیرا حامیان سعودی ها در کنگره عموما قوی هستند و بسیاری از اعضای با نفوذ کنگره از لابی های عربستان در آمریکا بهره مند بوده اند.