مردان و زنان کدام استان‌ها چاق‌ترند؟

خبرگزاری ایسنا: عضو کمیته ملی پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت وضعیت مهم‌ترین ریسک‌فاکتور‌های بروز بیماری‌های غیرواگیر مانند مصرف دخانیات، فشار خون، چاقی، دیابت و... را در کشور تشریح کرد و گفت: طبق آمار‌ها به طور میانگین وضعیت سبک زندگی بانوان ایرانی از مردان ایرانی نگران‌کننده‌تر است.

دکتر امیرحسین تکیان به برخی عوامل خطر بروز بیماری‌های غیرواگیر اشاره کرد و گفت: اولین عامل خطری که به آن می‌پردازیم دخانیات است که یکی از عوامل خطر اصلی در بروز بیماری‌های غیرواگیر محسوب می‌شود. طبق مطالعه‌ای که در سال ۹۵ انجام شد، استان‌هایی که بیشترین میزان مصرف دخانیات در مردان را به خود اختصاص داده‌اند، قزوین، آذربایجان غربی، همدان و کهگیلویه و بویر احمد بوده و مصرف دخانیات زنان نیز در استان‌های بوشهر، سیستان و بلوچستان و هرمزگان بیشترین میزان را دارد.

۴۳ درصد ایرانیان دخانیات مصرف می‌کنند

وی با بیان اینکه هشت درصد زنان و ۳۵ درصد مردان ایرانی دخانیات مصرف می‌کنند، افزود: به طور میانگین بیش از ۲۰ درصد افراد کشور دخانیات مصرف می‌کنند. طبق آمار‌ها در زمینه مصرف الکل نیز مردان استان‌های قزوین، کردستان و آذربایجان غربی با ۱۵ درصد در صدر قرار دارند و در زنان که مصرف الکل حدود دو درصد است، استان‌های قزوین، کردستان و کهگیلویه و بویراحمد بیشترین مصرف‌کنندگان زن الکل را دارند؛ بنابراین مصرف الکل و دخانیات در برخی استان‌ها شایع‌تر است و باید اقدامات جدی‌تری در این استان‌ها انجام شود.

زنان ایرانی ۲ برابر مردان چاقند

تکیان با اشاره به موضوع چاقی در کشور، گفت: در کشور ما ۱۵ درصد مردان و ۳۰ درصد زنان چاقند. بر اساس این آمار از هر سه نفر زن یک نفرشان چاق است و BMI (درصد توده بدنی) بالای ۳۰ دارند. به درصد توده بدنی بین ۲۵ تا ۳۰ اضافه‌وزن و بالای ۳۰ را چاقی می‌گوییم؛ بنابراین زنان دو برابر مردان چاقند و در برخی استان‌ها مانند مازنداران بیشترین درصد چاقی زنان وجود دارد، اردبیل و سمنان هم در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند. همچنین استان‌های گلستان، البرز، مازنداران و خوزستان بیشترین میزان چاقی در مردان را دارند؛ بنابراین می‌بینیم که استان مازندران استان چاقی است که عواملی مانند سبک‌زندگی، نوع مصرف مواد غذایی و عادت‌های غذایی در این زمینه موثرند.

عضو کمیته ملی پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر با بیان اینکه وضعیت‌مان در زمینه اضافه‌وزن بدتر است، ادامه داد: به‌طوریکه درصد اضافه‌وزن در مردان بیش از زنان است. بر این اساس ۳۸ درصد مردان و ۳۵ درصد زنان در کشور مبتلا به اضافه وزن هستند. در مردان بیشترین درصد اضافه وزن را به ترتیب در استان‌های البرز، اردبیل و آذربایجان شرقی دارند و در زنان استان‌های همدان، کردستان، خراسان شمالی و گیلان هم بیشترین درصد اضافه‌وزن را به‌ترتیب به خود اختصاص داده‌اند. چاقی؛ ام‌المسائل بیماری‌های غیرواگیر

تکیان تاکید کرد: حال اگر اضافه‌وزن و چاقی را با هم ترکیب کنیم می‌بینیم که زنان وضعیت بدتری دارند و ۶۴ درصد یعنی بیش از دوسوم زنان ایرانی یا چاقند یا اضافه وزن دارند. متاسفانه استان‌های اردبیل، مازندران، آذربایجان غربی و کردستان به ترتیب بیشترین زنان چاق یا دارای اضافه وزن را دارند و در مردان هم ۵۴ درصدشان یا چاقند یا اضافه‌وزن دارند که استان‌های البرز، مازندارن و اردبیل به ترتیب بیشترین مردان چاق یا دچار اضافه وزن را دارند. این میزان بسیار نگران‌کننده است و باید بدانیم که چاقی ام‌المسائل است. چاقی می‌تواند افراد را در معرض سرطان‌ها، بیماری‌های قلبی - عروقی شدید، دیابت و... قرار دهد و عامل خطر عمده‌ای است و باید برای آن فکری جدی کنیم. نگاهی به وضعیت ابتلا به فشار خون در ایرانی‌ها

وی با بیان اینکه عامل خطر مهم دیگر مساله فشار خون است، افزود: این عامل می‌تواند منجر به مشکلات قلبی - عروقی شود و بیشترین مشکلات ما هم در حوزه بیماری‌های قلبی - عروقی است. از طرفی فشار خون عامل اصلی سکته‌های مغزی است که این نوع سکته‌ها می‌توانند اشخاص را برای همیشه ناتوان کنند. باید توجه کرد که به طور متوسط یک‌چهارم جمعیت کشور به فشار خون مبتلا هستند؛ به‌طوریکه ۲۵ درصد مردان فشار خون دارند که استان‌های کردستان، سمنان و گلستان بیشترین میزان مردان مبتلا به فشار خون را به خود اختصاص داده است. در زنان نیز با ۲۷ درصد ابتلا به این بیماری استان‌های اردبیل، مازندران، لرستان و گیلان پیشتازند.

۸.۵ میلیون ایرانی دیابت دارند

تکیان در ادامه به وضعیت دیابت در کشور اشاره و اظهار کرد: دیابت به این معنی است که میزان قند ناشتا دو بار بیشتر از ۱۰۰ باشد. در کشور ما شیوع دیابت در زنان مقداری بیش از مردان است. در عین حال میانگین شیوع این بیماری در کشور ۱۱ درصد است، یعنی ۸.۵ میلیون نفر از جمعیت ما از دیابت رنج می‌برند. از این میزان ۱۰ درصد دیابتی‌ها در مردان و بیشتر در یزد، تهران و خوزستان هستند و در مابقی را زنان تشکیل می‌دهند که در سمنان، گیلان و کرمانشاه بیشترین میزان ابتلا به دیابت زنان دیده می‌شود. البته در زمینه دیابت هیچ مشابهتی بین استان‌هایی که بیشتری میزان دیابتیک مرد و زن را دارند، نیست و این سوال‌برانگیز است. نیمی از زنان ایرانی چربی خون دارند

عضو کمیته ملی پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر درباره وضعیت چربی خون نیز گفت: یکی از مسائلی که عامل بیماری‌های قلبی - عروقی و تنفسی است و می‌تواند به سرطان هم منجر شود، چربی خون بالا بویژه کلسترول بالا است. باید توجه کرد که حدود ۵۰ درصد یعنی نیمی از جمعیت زنان ایرانی چربی خون بالا دارند. بر این اساس از هر دو زن یک نفرشان به چربی خون بالا مبتلا هستند. متاسفانه بیشترین میزان چربی خون در زنان در استان‌های مازندارن، تهران و لرستان است. در عین حال حدود ۴۱ درصد مردان ایرانی هم کلسترول بالا دارند که به ترتیب بیشترین میزان شیوع آن در بین مردان در استان‌های تهران، البرز و مازنداران است.

وی با بیان اینکه ۳۲ درصد زنان ایرانی و ۲۵ درصد مردان ایرانی از تری‌گلیسیرید بالا رنج می‌برند، گفت: بوشهر، تهران و یزد در مردان و یزد، مازندران، آذربایجان غربی، لرستان و کرمان در زنان استان‌هایی هستند که بیشترین میزان شیوع تری‌گلیسیرید را دارند.

سبک زندگی نگران‌کننده زنان ایرانی

تکیان با بیان اینکه این عوامل ریسک‌فاکتور‌های اصلی در بروز بیماری‌های غیرواگیر محسوب می‌شوند، گفت: توجه به این عوامل خطر می‌تواند بار این بیماری‌ها و میزان مرگ‌ومیر ناشی از آن‌ها را کاهش دهد. طبق این آمار به طور میانگین وضعیت سبک زندگی بانوان ایرانی از مردان ایرانی نگران‌کننده‌تر است. بانوان ما کمتر فعالیت فیزیکی می‌کنند، چاق‌ترند و پرفشاری خون، دیابت و چربی خون بیشتری نسبت به آقایان دارند. همچنین برخی از استان‌ها مانند مازنداران و یزد وضعیت نگران‌کننده‌ای را در زمینه بروز و شیوع این ریسک‌فاکتور‌ها دارند.

وی افزود: البته نکته مثبت این موضوعات این است که همه این عوامل قابل پیشگیری هستند؛ بنابراین اگر بدانیم که ریسک‌فاکتور‌ها چه هستند و چه تاثیراتی را می‌گذارند و سپس تصمیم بگیریم تا وضعیت‌شان را در کشور بهبود بخشیم، می‌توانیم فقط با یک کاهش وزن، بروز بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر را کاهش دهیم. خوشبختانه وزارت بهداشت هم برای این موضوع برنامه دارد و ۱۲ تفاهم‌نامه با ۱۲ وزارتخانه دیگر مانند وزارت ورزش و جوانان، وزارت کشور، وزارت جهاد کشاورزی و... منعقد کرده است. البته باید توجه کرد که بر اساس شواهد علمی وزارت، بهداشت حداکثر ۲۵ درصد می‌تواند در بهبود سبک زندگی مردم و پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر نقش داشته باشد و ۷۵ درصد این عوامل برعهده وزارت بهداشت نیست و نمی‌تواند روی آن‌ها کنترل داشته باشد. در عین حال بخشی از این اقدامات هم در اختیار سایر دستگاه‌هاست.

عضو کمیته ملی پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت گفت: فرض کنید وزارت بهداشت اقدامات خود را انجام دهد، اما صدا و سیما نشان دهد که هنرمندان محبوب مردم سیگار می‌کشند یا چاقند و ... همه این‌ها در سبک زندگی و رفتار مردم موثرند. البته خوشبختانه مکانیزم‌های حاکمیتی خوبی مانند شورای‌عالی سلامت و امنیت غذایی داریم که رییس جمهور ریاست آن را برعهده دارند و مدلی بسیار مترقی محسوب می‌شود. یکی از اهداف این شورا حساسیت‌زایی برای سایر وزرا و وزارت‌خانه‌هاست تا بدانند چرا سلامت مهم است و اقدام برای آن همت مضاعفی می‌طلبد. افق ۱۴۰۹ سلامت؛ کاهش ۳۰ درصدی مرگ‌ها ناشی از بیماری‌های غیرواگیر

تکیان با بیان اینکه در سال ۱۳۹۲، نزدیک به ۳۸۰ هزار مرگ ثبت شده که از این میزان ۲۲۰ هزار موردش به دلیل بیماری‌های غیرواگیر بوده است، گفت: این میزان بسیار قابل توجه است و می‌توان از بسیاری از آن‌ها پیشگیری کرد. بر همین اساس امیدوارم با اطلاع‌رسانی درست و افزایش سواد سلامت مردم بتوانیم در راستای پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر گام برداریم. به هر حال پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر هم وظیفه حاکمیتی است و هم مردم ما باید با خودمراقبتی و مراجعه فعال به مراکز جامع سلامت مراقب باشند تا زود بیماری‌شان تشخیص داده شده و مداخلات پیشگیرانه برایشان تجویز شود تا با انجام اقدامات موثر و هماهنگ بتوانیم طبق هدف تعیین‌شده تا افق ۱۴۰۹ به کاهش ۳۰ درصدی مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر دست یابیم.