بنز و هیوندای روزبه‌روز پیشرفت می‌کنند، ایران خودرو و سایپا درجا می‌زنند/ آقای یکه زارع! استانداردهای منطقی از نظر شما چیست؟
هاشم یکه زارع، مدیر عامل شرکت ایران خودرو در خلال سخنان خود در پنجمین همایش بین المللی صنعت خودروی ایران، مطلبی را عنوان کرد که بلافاصله واکنش‌های فراوانی را در سطح کارشناسی و نیز در اذهان عمومی بر انگیخت. گویا او گفته است: «وقتی با بنز و هیوندای هم صحبت می‌کنیم، می‌گویند استانداردهای جدید صنعت خودروی ایران را نمی‌توانیم پاس کنیم.»
سرویس اقتصادی فردا: هاشم یکه زارع، مدیر عامل شرکت ایران خودرو در خلال سخنان خود در پنجمین همایش بین المللی صنعت خودروی ایران، مطلبی را عنوان کرد که بلافاصله واکنش‌های فراوانی را در سطح کارشناسی و نیز در اذهان عمومی بر انگیخت. گویا او گفته: «وقتی با بنز و هیوندای هم صحبت می‌کنیم، می‌گویند استانداردهای جدید صنعت خودروی ایران را نمی‌توانیم پاس کنیم.»
پس از آن بود که فیلم کامل این سخنرانی منتشر و گفته شد که منظور یکه زارع توقعات غیرمنطقی از استانداردهای تعیین شده برای خودروسازان بوده که حتی اینها را بنز و هیوندا هم نمی تواند رعایت کند! با فرض پذیرش این سخنان یک پرسش اساسی در میان خواهد بود؛ حد نصاب‌های جدید صنعت خودروی ایران شامل چه مواردی است؟ و تولیدات ایران خودرو خودش را به چه استانداردهای منطقی ای رسانده است؟
ایران خودرو و سایپا چه استانداردهایی را رعایت کردند؟!
در سال ۱۳۹۳ در رخ داد‌های خبری شاهد افزایش تعداد استانداردهای صنعت خودرو از ۵۵ فاکتور به ۸۵ فاکتور بودیم. در این خبر، از سوی مدیر سازمان ملی استاندارد، اعلام شد که حد نصاب‌های کیفی صنعت خودرو به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت. پس از این موضوع، سازمان ملّی استاندارد، با انتشار لیستی از ۸۵ استاندارد جدید در صنعت خودرو، کلیه‌ی خودروسازان داخلی را ملزم به رعایت اصول جدید مطروحه نمود. البته برای تمامی تولید کنند گان، در خصوص هرکدام از فاکتور‌های نیز، حدود سه ماه مهلت منظور شده بود و بر این اساس، خودرو ساز داخلی احتمالاً سه ماه فرصت داشت تا، محصولاتی را که بدون در نظر گرفتن حد نصاب‌های کنونی سازمان استاندارد، تولید نموده، به فروش برساند و یا در این سه ماه به ارتقای سطح کیفی تولیدات بعدی خود مبادرت ورزد.
ضمناً در سخنان رئیس سازمان ملّی استاندارد عنوان شده بود که تا پایان سال ۱۳۹۶، تعداد ۵۵ فاکتور کنونی در تولید خودرو به ۶۱ فاکتور الزامی افزایش خواهد یافت و پس از آن نیز به تناوب تعداد فاکتور‌های الزامی به ۶۶ عنوان افزایش خواهند یافت. در یک افق معیّن دو تا ۵ ساله، خودروسازان داخلی ملزم به رعایت کلیّه‌ی ۸۵ استاندارد عنوان شده در
مصوبه‌ی تاریخ ۱۳۹۳/۱۲/۱۸ خواهند بود.
از آن زمان تاکنون تنها دو محصول جدید از سوی دو کمپانی محوری ایرانی (سایپا و ایرانخودرو) معرفی شده اند که البته بیشتر با استانداردهای پیشین مطابق اند، تا انتظاراتی که به عنوان استاندارد معرّفی شده اند. جالب است بدانیم که هیچ کدام از دو محصول معرّفی شده‌ی این دو خودروساز، حتی برابری نسبی هم با محصولات دو سال اخیر بنز و هیوندای نداشته اند. اگر لیستی از جدیدترین محصولات کمپانی مرسدس بنز و یا هیوندای را در دو سال و یا سه سال اخیر، پیش چشم بیاوریم، خواهیم دید که نه در پارامتر‌های کمی تولید و نه در سطوح کیفی، هیچ تقارن و تشابهی با محصولات سایپا و ایران خودرو ندارند.
احتمالاً برای رسیدن به معنی و تفسیر و مشخّصی از اظهار نظر مهندس یکّه زارع، نیاز داریم تا جدیدترین محصولات صنعت خودوری ایران را با جدیدترین محصولات بنز و هیوندای مقایسه کنیم.
رشد و پیشرفت های چشمگیر محصولات هیوندای
هیوندای در سال ۲۰۱۸ به معرّفی لیستی از جدیدترین طرّاحی‌های خود در کلاس‌ها و خانواده‌های مختلف صنعت خودرو پرداخته است. از آنجا که بارز‌ترین محصولات دو سال اخیر سایپا و ایران خودرو در کلاس خودروی شهری خانوادگی بوده است، لذا مقایسه‌ی چهار محصول جدید هیوندای در این کلاس را با تنها محصول دو سال اخیر ایران خودرو (دنا پلاس)، آغاز خواهیم نمود.
چهار سدان مطرح و دم دستی هیوندای در سال ۲۰۱۸ عبارتند از: "اکسنت"، "النترا"، "آیونیک" و "کونا".
بر سبیل اختصار باید اشاره کرد که النترا و اکسنت هر دو محصولاتی هستند که بر پلت فرم‌های تأیید شده و مقبول پیشین خود ساخته شده و اند در هر کدام نیز، قدم‌هایی به جلو برداشته شده است. در مورد مقبولیت مدل اکسنت در بازار ایاران، همین بس که قیمت روز آن در ایران، تقریباً دو برابر قیمت جهانی محصول است.
النترا، خودروی شهری هیوندای که برای بازار اروپا طراحی شده و در ردیف خودرو‌های با طراحی معمولی قرار می‌گیرد، در ایران در ردیف محصولات لوکس جای دارد هیوندای النترا ۲۰۱۸ در واقع نسل ششم یک خودوری اثبات شده‌ی کلاس جهانی است که در قدم اول با ۴ پیشرانه‌ی متنوّع عرضه شده و دارای دو مدل موازی هاچ بک و سدان (GT) است. تنوّعی که در طول دو سال اخیر در هیچ کدام از محصولات ایران خودرو مشاهده نشده است. البته در هیچ کدام از نظر سنجی‌ها و مقایسه‌های رسمی نیز، دیده نشده که محصولی از هیوندای با سمند سورن، دنا و دنای پلاس ایران خودرو مقایسه شوند؛ و این احتمالاً به همان دلیلی است که مدیر عامل ایران خودرو در باب مردودی محصولات هیوندای نسبت به سطوح استاندارد ایرانخودرو، مطرح کرده است (!)
محصول دیگری که هیوندای در ردیف خودرو‌های شهری خود معرفی کرده، یک کراس اوور کوچک قامت است که در ابتدای کار، هیچ شباهتی به شاسی بلند‌های کوچک مونتاژ شده در داخل ایران ندارد. تنها دو نکته در باب این خودرو می‌تواند تکلیف را در بحث استاندارد‌ها مشخص نماید. اولاً اینکه این خودور حاصل جدیدترین تکنولوژی هیوندای بوده و از محصولات معرفی شده برای نمایشگاه اتومبیل فرانکفورت ۲۰۱۷ است؛ و دوم اینکه یکی از موتور‌های طراحی شده در این مدل مصرف سوخت متوسطی برابر با ۴.۴ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر دارد. رقمی که قطعاً با هیچ کدام از استانداردهای صنعت خودروی ایران مطابق نخواهد بود؛ لذا احتمالا به ایران نیز وارد نخواهد شد. محصولات سال ۲۰۱۸ مرسدس بنز
از آنجا که مرسدس بنز، تقریبا با سابقه‌ترین کمپانی تولید خودرو در جهان است و هم اکنون نیز در لیست یک تا ۴ سازنده‌ی برتر دنیا قرار دارد، هیچ گاه پیش نیامده که در کیفیت محصولات این کمپانی شکّ بزرگی ایجاد شود.
چند ماه پیش، در آغاز فصل پاییز، هنگامی که کمپانی مرسدس بنز به روال معمول خویش، افق سال آینده‌ی تولیدات خود را طی جدولی منتشر نمود، همه از تحولات جدید خبر می‌دادند و اصلا گمان نمی‌رفت که محصولات این خودرو ساز، در رسیدن به حدّ نصاب‌های صنعت خودروسازی ایران باز بماند.
در سند منتشره‌ی مرسدس بنز در اواخر شهریور ۱۳۹۶ هجری آمده که اولین محصولات سال ۲۰۱۸ این کمانی یک نسخه‌ی فیس لیفت شده از مرسدس S. کلاس کوپه و یک CLS جدید خواهند بود. کسانی که CLS را شناخته و تاکنون دنبال کرده اند، به خوبی واقفند که سی ال اس مرسدس هیچ گاه وارد ایران نشده است و احتمالا با استانداردهای هیچ دوره‌ای از خودرو سازی ایرانی مطابقت نداشته پس از آن در تلاشی جدید، نسخه‌ی سدان طرح A. کلاس بنز ارائه خواهد شد. طرح کانسپ فوق لوکس بهت انگیزی که نمایشگاه شانگ‌های را به چالش کشیده بود. شاسی بلند G. کلاس نیز از مدل‌های خاص بنز است که برای تولید و عرضه در سال ۲۰۱۸ اماده شده و محدودیت‌های قدرت موتور و نرخ جهانی این خودرو، مانع از عبور آن از پایانه‌های مرزی و اسکله‌های تجاری ایران می‌شود. ون اسپرینتر نیز با طراحی جدید در خلال سال ۲۰۱۸ تولید و عرضه خواهد شد. ایران خودرو برای پیشرفت و ارتقای کیفیت چه کرد؟
در ردیف جدیدترین محصولات ایران خودرو، امّا تنها یک محصول برای معرفی و مقایسه وجود دارد. دنا پلاس. دنا پلاس یک تغییر چهره‌ی نیم بند از دنا، محصول جدید ایرانخودرو است که می‌توان مشاهده نمود نسبت به سلف خود یعنی دنا و نسبت به مدل پیشین ان یعنی سورن، از لحاظ فنّی کاهش کیفیت نشان داده است؛
«.. در برسی‌ها حجم موتور آن با شگفتی فراوان، ۲ سی سی از خودروی دنا کمتر و ۱۶۴۶ سی سی عنوان شده. البته اظهارات رسمی ایران خودرو همان رقم ۱۶۴۸ سی سی را تأیید نموده است. با یک جعبه دنده‌ی دستی ۵ سرعته از همان نوع دنا و سورن، دنا پلاس در ۱۳.۵ ثانیه از صفر به ۱۰۰ کیلومتر می‌رسد. در حالی که این رکورد در دنا ۱ ثانیه کمتر طول می‌کشد. مصرف سوخت دنا پلاس ۷.۷ در سیکل ترکیبی عنوان شده و گویا ۰.۱ لیتر از دنا موفق‌تر عمل می‌کند (!) تعداد اسب‌های بخار دنا نیز ۱۱۳ ثبت شده و یک اسب بخار کمتر از دنا دارد؛ لذا سرعت نهایی دنا پلاس نیز با ۱ واحد کاهش نسبت به دنا، ۱۸۹ کیلومتر بر ساعت ثبت شده است. به غیر از تمام این تغییرات کاهنده‌ی جزئی، یک پلّه تنزّل در استاندارد آلایندگی، امّا چندان جزئی به نظر نمی‌رسد و باید از خودروساز وطنی پرسید که آیا استاندارد یورو ۵ که برای دنا ثبت شده، برای دنا پلاس نیز قابل اجرا نبود؟ و یا نهاد اروپایی دستکاری‌های انجام شده در سیستم دنا را چندان نپسندیده که تأییدیه‌ی یورو ۵ را برای آن صادر نماید؟...»
- آیا واقعا محصولی با کیفیت و مشخّصات دنا پلاس که در اصل تنها تلاشی برای تغییر شکل محصول قدیمی سمند است، می‌تواند با هیچ کدام از محصولات یاد شده‌ی بنز و هیوندای رقابت صحیحی داشته باشد؟
- کدام یک از المان‌های موجود در دنا، دنا پلاس، تیبا، رانا، سورن و ... می‌تواند یکی از موفقیت‌های هیوندای یا بنز را به چالش بکشد؟
- خودرو‌های ملّی ایران در زمینه‌ی کارایی و عملکرد، کدام استانداردهای جهانی را پاس نموده اند؟
- آیا خودرو ساز ایرانی و مجموعه صنعت خودرو سازی کشور، تا کنون هیچ کیفیت جدیدی را به صنعت خودرو سازی جهان معرفی نموده است؟
- آیا مانند بنز، در تعیین حدّنصاب‌های کیفی دنیای اتومبیل نقشی داشته ایم؟ - آیا با این همه حمایت از سوی دولت مانند هیوندای با توان مدیریتی و بالابردن کیفیت‌ها توانسته ایم به رقابت با ۴ برند اصلی تولید خودرو در جهان بپردازیم؟
- آیا همکاری‌های ما در عرصه‌ی تحقیق و توسعه‌ی صنعت خودرو در کشور، هیچ توجّه جهانی را به خود جلب نموده است؟
- آیا انتقال تکنولوژی که در بیشتر قرارداد‌های مونتاژ خودروسازان داخلی با تولیدکنندگان برون مرزی تأکید شده است، تا کنون مصداق عملی یافته؟
- سطح همکاری‌های خودروساز ایرانی با پژوهشگاه‌های بین المللی صنعت خودرو چگونه ارزیابی می‌شود؟
- برند ایرانی تا چه میزان در صنعت خودروسازی جهان شناخته شده است؟
- سطح استانداردهای خودروسازی ایران به تأیید کدام نهاد‌های بین المللی رسیده است؟
به همراه تمام این سؤالات می‌توان یک نکته‌ی پایانی را نیز اضافه کرد؛ باید از مسئولان سازمان استاندارد و مشخّصاً از مدیر عامل ایران خودرو، جناب آقای یکه زارع بپرسیم که واقعا چه استانداردهایی از نظر ایشان منطقی به نظر می آید و این خودروسازی برای رفاه و امنیت مشتریانش به آن پرداخته است؟
دیدگاه تان را بنویسید