آیا دلالان نفتی ماسک دولتی دارند؟

باشگاه خبرنگاران: نمی‌گذاریم خون ملت را بمکند" این عنوان خط و نشان های اخیر بی‍ژن نامدار زنگنه به دلالان نفتی است؛ دلالانی که زمانی شرایط فعالیتشان در دوران تحریم‌های ایران به اوج خود رسید و حالا شبکه از هم گسسته این دلالان، باوری مبنی بر پایان دلالی نفت در کشور ندارند. فرآیند فروش نفت در چند سال اخیر یکی از عمده ترین چالش های پیش روی اقتصاد ایران بوده است، به طوری که این مسئله در دولت دهم و با در نظر گرفتن تحریم های هسته ای علیه ایران به اوج خود رسید، تا بدین نحو فروش نفت ایران از کانال واسطه گران به سایر کشورها صادر شود. اما بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت در حالی با واکنش های اخیر خود، به کابوسی برای دلالان نفتی تبدیل شده است که وی همچنین در توصیه ای خطاب به خیرداران نفت ایران می گوید: شاید افراد فاسد به شما بگویند که تا زمانی که پورسانت ما را ندهید کارتان راه نمی‌افتد. اما شما این را باور نکنید. اینها همه تبلیغات است. من دستور داده‌ام که دسترسی به من و مدیران نفتی سهل‌تر شود تا اینگونه به افرادی که هیچ توانی جز حقه بازی ندارند مراجعه نشود تا این افراد که در دوره تحریم توانایی‌شان و تعدادشان افزایش یافته بود، محدود شوند. در حالی خط و نشان های زنگنه در رابطه با فروش نفت به دست دلالان، خطوط قرمز صادرات نفت در دولت حسن روحانی را مشخص می‌کند که، وزارت نفت زنگنه هنوز با موضوع بدهی نفتی بابک زنجانی دست به گریبان است. میلیادر جوانی که زمانی پیچ تحریم‌ها را مسیری مطمئن برای تاخت و تاز اقتصادی خود انتخاب کرد و در مقاطعی سکان خرید و فروش نفت کشور را در اختیار گرفت ؛به طوری که اسحاق جهانگیری در رابطه با بدهی نفتی زنجانی می‌گوید: "من همواره گفته ام اگر کسی پیدا شود و فردی را معرفی کند، حتی در دنیا که یک دلار از بابک زنجانی بیشتر پول برده، من از مردم ایران عذرخواهی خواهم کرد". به اذعان بسیاری از کارشناسان، فروش نفت ایران در مقاطعی خاص از سیطره نفوذ دلالان نفتی به دور نبوده و همواره این دلالان نقش خود را در بسیاری از قرار دادهای نفتی ایفا کرده اند. اما در این بین سوالی که مطرح است این است که دلالان نفتی چطور می‌توانند امنیت فروش نفت در کشور را از طریق روابط خود به مخاطره بیاندازند . به طوری که بیژن زنگنه چند روز گذشته در جلسه توصیه های خود به خریداران نفت ایران گفته بود: خارجی‌هایی که علاقه مند به حضور در صنعت نفت ایران هستند بدانند که ما دنبال کار سالم و شفاف هستیم. ما از انگل‌های فاسد که می‌خواهند در این شرایط خون ملت را بمکند بیزار و متنفریم. ما در یک مبارزه بی امان با مفاسد هستیم. وی همچنین ادامه می‌دهد: ما به شریک‌های خارجی توصیه می‌کنیم که از این افراد فاسد فاصله بگیرند و به ما اعتماد کنند. بهتر است شرکت‌های خارجی به اعتبار و تجربه خود تکیه کنند. اما در همین رابطه و پیرامون سوال مطروحه امیر عباس سطلانی عضو کمیسیون انرژی مجلس معتقد است فرایند دلالی فروش نفت از زمان صدور تحریم ها علیه ایران، در وزارت نفت نهادینه شده است. سلطانی تاکید می‌کند: در شرایط بد تحریمی واسطه گران همواره با نفوذ و لابی به دنبال خرید و فروش نفت و میعانات گازی بوده اند که نمونه بارز این موضوع فعالیت هایی است که بابک زنجانی در مقطعی در وزارت نفت انجام داد. وی با بیان اینکه هنوز هم لابی گری برای خرید نفت و میعانات گازی در وزارت نفت وجود دارد، افزود: همواره زمانی که ما تاکید بر این امر داشته ایم که باید همدستان زنجانی هم در مسیر محاکمه زنجانی مورد محاکمه قرار گیرند به این دلایل بوده که باید ریشه مسئله دلالی در وزارت نفت خشکانده شود حدود و ثغور فعالیت دلالان نفتی ایران پس از مسیری که بابک زنجانی در فروش نفت و عدم بازپس دهی وجوه آن به وزارت نفت طی کرد تا حدی غیر طبیعی است که انتشار جزئیاتی از روند فعالیت این میلیادر نفتی در مقطعی مشخص کرد که وی با برخی از احکام دولتی و نفوذ در بدنه دولت دهم یک شبه ره صد ساله را طی نموده است بنابراین این شک همچنان باقی است که سایر دلالان نفتی هم احتمالا از مناصب دولتی در این موضوع بهره می‌برند. در همین رابطه امیر عباس سلطانی عضو کمسیون انرژی مجلس می گوید: شکی وجود ندارد که دلالان نفتی وجه دولتی دارند، چراکه وزارت نیرو وزارتخانه عریض و طویلی بوده و لابی گری برخی افراد در آن قوی است. وی همچنین ادامه می‌دهد: معتقدم بیژن زنگنه ویزر نفت تا به حال در مقابل دلالان و واسطه گران نفتی مقاومت کرده است و ایشان می تواند بعد از این هم به مقاومت خود نسبت به فعالیت این دلالان ادامه دهد. *دلالی نفت در دوران پساتحریم توجیهی ندارد گشایش پرونده هسته‌ای ایران در دولت حسن روحانی نوید بخش رفع موانع صادرات نفت ایران به کشورهای دنیا بوده است؛ بطوری که در جریان گشایش پرونده هسته‌ای پایتخت ایران ترافیک هیئت‌های تجاری دنیا شد. این درحالی است که بسیاری از کشورهای اروپایی با ورود به ایران تقویت ارتباطات تجاری خود در زمینه نفت و میعانات گازی با ایران بودند که این امر خود نشان از شروع ارتباطات مستقیم کشورها مبنی بر خرید نفت ایران و پایان واسطه‌گری و تأثیر دلالان نفتی در فروش نفت ایران دارد. در همین رابطه امیرعباس سلطانی عضو کمیسیون انرژی می گوید: دلالی و واسطه‌‌گری اگر در دوران تحریم‌ها برای خود توجیهی داشت درحال حاضر دلالی نفت به هیچ وجه جایی برای دفاع ندارد. اما واکنش‌های اخیر وزیر نفت، نسبت به پایان فعالیت واسطه گران و یا کاسبکاران نفتی در دوران پساتحریم تنها پایان ماجرا نبوده و پس از این واکنش ها بسیاری از رسانه های خبری خواستار انتشار لیست دلالان نفتی بدون هیچ ملاحظه ای از سوی زنگنه شدند. حال با همه این تفاسیر باید منتظر ماند و دید که آیا عمر فعالیت دلالان نفتی در دولت حسن روحانی و وزارت نفت زنگنه پایانی دارد و یا اینکه واسطه گران نفتی باز هم با توجیهات تازه به کانال خرید و فروش نفت بر می گردند،؛چراکه در صورت بازگشت این دلالان مطمئنا موضوع نابسامانی در فروش نفت تقویت شده و ممکن است ادامه این رویه میدان را برای حضور بابک زنجانی های بعدی مهیا کند.