شیر را گران نکردیم؛ یارانه قطع شده!

تابناک: با این که این روزها، دیگر صف‌های طویل صبحگاهی شیر یارانه‌ای دیده نمی‌شوند، مردم شیر سیصد تومانی را ـ هرچند دیگر دست‌نیافتنی است ـ همچنان به یاد دارند. افزایش قیمت شیر پس از حذف یارانه و البته به دلیل تحقق‌ نیافتن بسته‌های حمایتی وعده داده شده از سوی دولت یا به اصطلاح همان یارانه تولید که معلوم نیست کجاست، تا اندازه‌ای منطقی است، ولی کاهش حجم شیر موجود در بسته‌های شیر نایلونی و همچنین کاهش درصد چربی، پرسشی است که برای مشتریان بیشتر پیش می‌آید. در همین راستا، گفت‌وگویی داشتیم با چمنی، مشاور شرکت صنایع شیر ایران یا همان پگاه معروف که به ابهامات و نارضایتی‌های مردم در این زمینه پاسخ دهد. برخی استدلال‌های چمنی البته شنیدنی‌تر از بقیه بودند؛ مثلا چمنی در بخشی از سخنان خود، دلیل کاهش حجم را رند شدن قیمت برای پیش نیامدن مشکل پول خرد دانست! و در بخشی دیگر برای پایین‌تر آمدن قیمت بسته به دلیل کم بودن درآمد مردم: «این کاهش حجم به دو دلیل رخ داد؛ یکی از آنها مشکل پول خرد است که شرکت‌ها را مجبور می‌کند، محتوای بسته‌بندی خود را به گونه‌ای تنظیم کنند که چنین مشکلی ایجاد نشود و گاهی این رقم چندان هم کم نیست. دلیل دیگر بحث قدرت خرید مردم است، به گونه‌ای که 70 درصد این کاهش حجم به دلیل پایین آمدن قدرت خرید مردم صورت گرفته است». البته وی تغییر در حجم بسته‌ها به شرط درج شرایط جدید محتوا روی آن را از حقوق تولید کننده دانست و گفت: تولید کنندگان مجاز هستند، هر محصولی با هر میزان حجمی که خطوط تولیدشان امکان دارد، تولید و به بازار عرضه کنند و فقط موظف به درج حجم محتوا روی بسته‌بندی هستند. این با کم فروشی متفاوت است. چمنی در پاسخ به این پرسش که آیا ایجاد شبهه کم فروشی در مصرف کننده به دلیل بدون تغییر ماندن بسته بندی‌ها و صرفا کاهش محتوای آن نبوده است، گفت: شاید دلیل این امر این باشد که کاهش حجم محتوا و اندازه بسته بندی‌ها به میزانی نبوده که محسوس باشد. وی ادامه داد: درباره شیر نایلونی یک اشتباه رخ داده است؛ مصرف کننده گمان می‌کند که این شیر 600 تومانی، همان شیر یارانه‌ای است که با بهای 350 تومان عرضه می‌شد؛ اما این گونه نیست. شیر یارانه‌ای با چربی 5/2 درصد بود و بر پایه قرارداد دولت با صنایع شیر ایران تولید و عرضه می‌شد، در حالی که شیر 600 تومانی کنونی، شیر آزاد است و پیرو ضوابط گذشته هم نیست. هم‌اکنون شیرهای نایلونی با درصد چربی 1 و 2 و قیمت 600 و 675 تومان به بازار عرضه می‌شوند که کاهش درصد چربی این شیرها، حس رقیق‌تر شدن را به مصرف کننده می‌دهد. چمنی با اشاره به این که طبیعتا با افزایش قیمت‌ها، بخشی از جامعه مصرف کنندگان از گردونه مصرف بیرون خواهند شد، پس هیچ تولید کننده‌ای به دنبال از دست دادن مشتری نیست، اظهار داشت: صنایع شیر ایران نیز با همین هدف و با به‌کارگیری مکانیزم‌های گوناگون ـ که منتهی به کم‌فروشی و یا کاهش کیفیت نشود ـ اقدام به کاهش درصد چربی شیر نمود، چرا که این روزها مصرف شیر کم چرب نیز بسیار توصیه می‌شود. البته باید گفت، این مسأله که پیشتر نیز در خبری درباره بسته‌های چیپس و پفک در «تابناک» اقتصادی، بررسی شده بود، خلاف قانون نیست، ولی با توجه به این که ذهن مصرف کننده با دیدن یک بسته‌بندی خاص به نوع و میزان و کیفیت خاصی عادت کرده و هیچ مصرف کننده ای نیست که هر روز مندرجات روی بسته‌ها را چک کند، این تغییر اندک در بسته‌‌بندی و بسنده کردن به تغییر اطلاعات روی آن، نوعی استفاده از شرطی شدن مصرف کنندگان نسبت به باصرفه‌تر بودن این شکل خاص محصول است و شاید بتوان گفت، ادامه جذب مشتری از این راه چندان هم اخلاقی نیست. شاید بهتر بود اکنون که ادعا می‌شود شیرهای نایلونی کنونی، هیچ ارتباطی با شیر یارانه‌ای گذشته ندارند، نوع و بسته‌بندی آن نیز کاملا تغییر کند تا شبهه‌ای در این زمینه ایجاد نشود.