آیا سیاست خارجی آمریکا به دست عقلا می افتد؟

اطلاعات موجود در گزارش سرویس های اطلاعاتی امریکا (NIE) از منابع بسیار متفاوتی بدست آمده است: یکی از این منابع کامپیوتری ملقب به "لپ تاپ مرگ" بوده است ؛ دیگری فرمانده ایرانی بود که بطرز عجیبی در ترکیه ناپدید شد؛ علاوه بر اینها فیلم ویدیویی از یک تأسیسات هسته ای در مرکز ایران وجود داشته است و همچنین تماس های تلفنی ایران توسط پایگاه های شنود بریتانیا در مرکز فرماندهی ارتباطات دولت (GCHQ) مورد استراق سمع قرار گرفته است. به گزارش «فردا»، گاردین در گزارشی خبری به بررسی ابعاد انتشار گزارش اخیر آپانس های اطلاعاتی آمریکا درباره برنامه هسته ای ایران پرداخت و با بیان مطالب نوشت: کارهای یک کارشناس اطلاعاتی نه چندان معروف بنام توماس فینگار Thomas Fingar محوریت اصلی را در تحقیقات امریکا در رابطه با برنامه موردظن تسلیحات هسته ای ایران داشته است. او مؤلف اصلی گزارشِ اطلاعاتی منتشرشده بود که اینگونه نتیجه گیری می کرد که ایران، برخلاف ادعاهای پیشین امریکا، چهارسال پیش برنامه خود را متوقف کرده است و پس از آن اقدام به راه اندازی مجدد آن نکرده است. او تقریباً به تنهایی با گزارش خود هرگونه عملیات نظامی امریکا علیه ایران را متوقف کرده است- یا حداقل به تعویق انداخته است. گزارش او نشانگر لحظه تعیین کننده ای در مجادلات میان نومحافظه کاران (نئوکان های) امریکایی و متخصصصان سیاست خارجی و اطلاعاتی واشنگتن- میان ایدئولوگ ها و پراگماتیست ها (عمل گرایان)- است و پیروزی غیرمنتظره ای برای افراد مخالف با نقشه های نئوکان ها برای حمله نظامی به بار آورده است. برآورد سرویس های اطلاعاتی امریکا (NIE) که بیانگر نظرات 16 سرویس مختلف اطلاعاتی امریکا است، یکی از سخت ترین هفته ها را برای پرزیدنت جورج بوش اززمان به قدرت رسیدن در ژانویه ی سال 2001 رقم زده است. فلینت لورت Flint Leverett ، تحلیلگر پیشین CIA ومشاور پیشین شورای امنیت ملی در دولت بوش می گوید که فینگار و یکی از همکاران او در تألیف این گزارش، فان ون دیپن Vann Van Diepen ، مأمور اطلاعاتی ملی در زمینه سلاح های کشتار جمعی، مخالف جنگ عراق بودند. او اضافه می کند: "هردوی آنها معتقد بودند که اطلاعات موجود در آستانه شروع جنگ عراق مورد سوءاستفاده قرار گرفته است. به همین دلیل در حال حاضر محافظه کاران آنها را مورد حمله قرار می دهند و مدعی هستند آنها می خواهند انتقام بگیرند. اما بیان صادقانه ی نظرات از سوی مأموران اطلاعاتی ، به هیچ وجه سرپیچی از دستورات نیست. " فینگار، ون دیپن، و کنث بریل، سفیر پیشین امریکا در آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA)، این توانایی را داشتند آنچه به عنوان یک ارزیابی بی طرفانه در نظرداشتند منتشرکنند به دلیل این که افراد دارای پست های مهم در دولت بوش تغییر پیدا کرده بودند. پل وولفوویتز Paul Wolfowitz، جان بولتون John Bolton ، داگلاس فیث Douglas Feith، و دونالد رامسفلد Donald Rumsfeld جای خود را به مخالفان جنگ با ایران، از جمله رابرت گیتس، وزیر دفاع و سرپرست پیشین CIA ، و کوندولیزا رایس، وزیر امور خارجه داده بودند. تنها معاون رییس جمهور، دیک چنی، طرفدار حمله نظامی به ایران در جای خود باقی ماند. اون مک اسکیل Ewen MacAskill در ادامه نوشته است : جوزف سیرینسیونه Joseph Cirincione ، نویسنده کتاب "ترس از بمب: تاریخچه و آینده سلاح های هسته ای" از این گزارش استقبال کرده و می گوید: "اتفاقی که می افتد این است که بار دیگر سیاست خارجی بدست افراد بالغ می افتد. ما شاهد فروپاشی عقاید بوش در زمان حاضر هستیم. نومحافظه کاران فریاد بر آورده اند زیرا که می دانند در حال از دست دادن نفوذ خود هستند." این گزارش فاجعه ای برای سیاست بوش در مقابل ایران به شمار می رود. اگرچه وی هنوز از حذف گزینه نظامی امتناع می کند اما صادر کردن دستور جنگ بسیار سخت تر از گذشته شده است. علاوه بر اینها این گزارش، قانع ساختن روسیه و چین به پشتیبانی از تحریم های سختگیرانه تر علیه ایران را برای امریکا بسیار دشوارتر کرده است. بوش و چنی ممکن است برای جلوگیری از انتشار این گزارش تلاش هایی کرده باشند اما از نفوذ این خبر به بیرون و متهم شدن به پنهان کاری و تحریف اطلاعات واهمه داشته اند. چنی به Politico روزنامه سیاسی واشنگتن گفته است: "این امکان وجود ندارد که اطلاعات برای مدت طولانی محرمانه باقی بماند." "فریاد" نئوکان ها در اولین ساعت های پس از انتشار این گزارش برآمد. جان بولتون، که هنوز هم موضعی نزدیک به چنی دارد، در شبکه ی CNN حضور پیدا کرد و به انتقاد از گردآورندگان گزارش بدون نام بردن از آنها پرداخت. وال استریت جورنال که سرمقاله های آن به طور کامل با برنامه های نئوکان ها هماهنگی دارد، روز بعد از انتشار گزارش، نسبت به مقامات تهیه کننده ی آن و نتیجه گیری های آنها اظهار تردید کرد و از قول یک منبع اطلاعاتی، فینگار، ون دیپن، و بریل را "مقاماتی مشهور به مخالفت متعصبانه با بوش" اعلام کرد. ازسوی دیگر، وینسنت کانیسترارو Vincent Cannistraro ، فرمانده ی پیشین مبارزه با تروریسم در سازمان CIA ، اعلام کرد که بوش به منظور توجیه استفاده از گزینه ی نظامی در حال لفاظی علیه ایران است. او می افزاید: "مجموعه ای از طرح های احتیاطی (contingency plans) وجود داشت که در طول یک سال و نیم گذشته به روز شده بود و هدف آنها حمله های هوایی برای تخریب برنامه هسته ای ایران تا حد ممکن بود. آیا امکان تخریب 100 درصدی تأسیسات هسته ای زیرزمینی وجود دارد؟ خیر، ممکن نیست. آیا آنها میتوانند تا 10 سال دیگر دوباره به آن دست پیدا کنند؟ بله." در جولای سال 2005 مقامات اطلاعاتی امریکا لپ تاپی را که ادعا می شد از افراد ایرانی دزدیده شده و حاوی هزاران صفحه اطلاعات مرتبط با آزمایشات سلاح های هسته ای بود به مقامات آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) نشان دادند. به این کامپیوتر لقب "لپ تاپ مرگ" داده شد -البته هنوز مشخص نیست که اطلاعات موجود در آن واقعیت داشته یا خیر. پراگماتیست های (عمل گرایان) فعال در حوزه ی سیاست خارجی، امریکا را برای آغاز مذاکرات مستقیم با ایران تحت فشار قرار می دهند. احتمال این امر بسیار کم است، اما اتفاقی که در این هفته افتاد این بود که بوش یکی از بهانه ها را برای به راه انداختن جنگی جدید در 13 ماه باقی مانده از دوران ریاست جمهوری خود از دست داده است.