قطعیت در بررسی «ارسباران» در اجلاس یونسکو

خبرگزاری ایسنا: به دنبال انتشار خبر "ارسباران" به یونسکو نرسیده حذف شد!" ، محمدحسن طالبیان، معاونت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در گفت‌وگو با خبرنگار ما توضیح بیشتری در مورد وضعیت این پرونده در یونسکو ارائه و اعلام می‌کند که «این پرونده به صورت قطعی در چهل‌ودومین اجلاس میراث جهانی یونسکو بررسی می‌شود».

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می‌گوید: در مرحله‌ی نخست بررسی پرونده‌های ثبت جهانی، همه پرونده‌های میراث طبیعی از سوی "IUCN" اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و پرونده‌های فرهنگی نیز توسط ایکوموس ارزیابی می‌شوند که این دو ارگان مراحل کارشناسی را توصیه می‌کنند.

او با بیان این که در اجلاس‌های ثبت جهانی همیشه روند به همین صورت است، ادامه می‌دهد: هر کدام از این دو کمیته یک ارگان ارزیاب هستند که توسط یونسکو مشخص شده‌اند. ممکن است ارگان ارزیاب ایکوموس بگوید پرونده ی ساسانی فیروزآباد فلان اشکالات را دارد. بنابراین آن‌ها چون در مرحله‌ی ارزیابی کمیته میراث جهانی هستند، به کمیته‌ها می‌روند.

وی توضیح می‌دهد: با توجه به این‌که هر کدام از اعضای کمیته میراث جهانی خود دارای کارشناسان حقوقی، فرهنگی و طبیعی هستند، معمولا این پروژه‌ها بار دیگر مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند و با توجه به نظر آن‌ها در نشست کمیته میراث جهانی مطرح می‌شود، بنابراین سرنوشتِ هیچ پرونده‌ای تا زمان مطرح شدن در نشست کمیته میراث جهانی قطعی نیست.

او تاکید می‌کند: حتی ممکن است هر پرونده را ایکوموس تائید یا رد کند اما به هر حال آنچه که توسط معاونت میراث فرهنگی مطرح شده، نتیجه مرحله گزارش فنی است. نتیجه نهایی در نشست کمیته که از سوم تا ۱۳ تیر (۲۴ ژوئن تا ۴ ژوئیه) در «منامه» پایتخت «بحرین» کار بررسی پرونده‌های ارائه شده از سوی کشورهای عضو یونسکو را انجام می‌دهد، معلوم می‌شود.

طالبیان با این وجود اظهار می‌کند: اصلِ کار در نشست جهانی یونسکو است. زمانی که پرونده در نشست رسمی بحث و رأی‌گیری می‌شود، اگر آرا به نفع باشد، ثبت می‌شود؛ وگرنه ثبت نمی‌شود. ممکن است بگویند آن پرونده به جای رد شدن، ریفر -قابل طرح مجدد در اجلاس بعدی- یا دیفر -امکان طرح مجدد در دو سال بعد را دارد- شده است.

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی ادامه می‌دهد: ما اکنون جوابِ سوالات را آماده کرده‌ایم و حتی یک کتابچه برای آن تهیه شده است. جواب‌های تخصصی توسط کارشناسانی که پرونده ارسباران را تهیه کرده‌اند، نیز آماده شده و جواب‌ها و علت‌ها به صورت کارشناسی مشخص شده‌اند.

او تأکید می‌کند: این یک فرآیند پیچیده است. ما هنوز نمی‌توانیم این تصور را داشته باشیم که ارسباران یا پرونده ساسانی فیروزآباد به صورت نهایی ثبت می‌شوند یا خیر.

وی در ادامه می‌گوید: همان‌گونه که در فرآیند ثبت جهانی شهر تاریخی یزد اتفاق افتاد، تا لحظه آخر نمی‌دانستیم یزد در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده یا خیر. با این وجود همیشه تلاش می‌کنیم با دلایل فنی و درست کمیته را قانع کنیم.

طالبیان با بیان این‌ که اگر اکثریت قاطع ۲۱ کشور این دلایل را بپذیرند، مسأله ثبت حل است اما اگر نپذیرند، می‌گویند آن پرونده بعد از تکمیل شدن سال دیگر ارائه شود، ادامه می‌دهد: اما در این صورت سهمیه‌های ایران از بین نمی‌رود ولی اگر مطرح شود که پرونده بعد از تکمیل شدن دو سال دیگر ارائه شود، سهمیه ایران در آن سال می‌سوزد.