بیشتر صاحب‌منصبان تهران اهل کجا هستند؟

خبرگزاری تسنیم: بهشتی با اشاره به اینکه بعد از مهاجرت، سه نسل طول می‌کشد تا اهل جایی شد، مثلاً کسب و کار یکی از ویژگی‌های مردم آذربایجان است و هر جای ایران رونق کسب و کار است حتما آذری هم هست، به چهار خصلت اخلاقی؛ تعارف، رندی، پرده پوشی و مهمان نوازی ایرانی‌ها پرداخت.

سید محمد بهشتی به نقل از کتاب تاریخ کاشان اظهار داشت: در این کتاب درباره سهم کاشان از سربازگیری در کشور آمده است که این منطقه ایلات و احشام ندارد، در ضمن نظر به اینکه مردم این منطقه به رقت قلب معروف هستند بابت سربازگیری از طرف دولت معافند بلکه امنای دولت به دعاگویی و ثناجویی اهل کاشان اکتفا می‌کنند.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در توضیح این مطلب گفت: در اینجا تذکر داده می‌شود که سرباز‌ها ایلات هستند و دفاع از سرزمین برعهده ایلات است.

بهشتی افزود: کاشان مرکز فعالیت‌های دانش بنیان و صنایع خلاقه و کیمیاگری بوده است بنابراین باید همه را به جنگ فرستاد که از آن‌ها حفاظت کنند، چون این‌ها مایه ثروت کشور هستند همانطور که در یزد نیز همین طور است هرچند از نظر ایلات و عشایر این‌ها افراد ترسویی هستند.

وی با اشاره به وجود تعداد زیادی از کاشانی‌ها به عنوان امرای ارتش گفت: بنابراین نمی‌توان کاشانی‌ها را ترسو دانست.

اهلیت چیست؟

به گفته وی، نسبتی که اهل هر جا ناگزیر باید با محیط خود پیدا کرده و معما‌های زیستی را حل کند موکول به این است که با انس و الفت به گوهر نهفته زیستگاهش راه یابد و تنها وقتی این تماس و ملاقات با گوهر به وجود می‌آید می‌توان معادله زیستی را حل کرد و اگر این اتفاق بیفتد، کیفیتی به نام «اهلیت» ایجاد می‌شود.

بهشتی افزود: اهلیت چیزی نیست که درباره آن اراده داشته باشیم و گویی وجودی کردن شناخت نسبت به یک محیط است به عنوان مثال اصفهانی بودن یعنی وجودی شدن دانایی حاصل از تعامل انسان با محیط اصفهان است.

وی یکی از ویژگی‌های شهروندی را ارادی بودن آن دانست و گفت: ما می‌توانیم شهروند جای جدیدی شویم چرا که شهروندی دارای تعریف حقوقی است به عبارت دیگر در شهروندی ما از یکسری حقوق و تکالیف برخوردار می‌شویم.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با بیان این نکته که بعد از مهاجرت سه نسل طول می‌کشد که تا اهل جایی شد، گفت: این در حالی است که این افراد همچنان بخشی از ویژگی‌های قبلی خود را حفظ می‌کنند به طور مثال کسب و کار و رونق بخشی به آن یکی از ویژگی‌های مهم مردم آذربایجان است و به همین دلیل هر جای ایران رونق کسب و کار وجود دارد حتما آذری هم هست و هر جا آذری وجود دارد حتما شاهد رونق کسب و کار هم هستیم.

وی افزود: در واقع آذری‌ها همراه خود رونق کسب و کار می‌آورند هرچند بعد از سه نسل تداوم زندگی در محیط جدید، اهل آنجا هم می‌شوند.

قائمیت به ذات ایرانی‌ها

بهشتی با اشاره به بحران‌های فراوان در ایران درباره تاثیر قائمیت به ذات ایرانی‌ها گفت: رفتار ایرانی‌ها در زمان بحران به این گونه بود که به ظرفیت‌های خودشان اتکا می‌کردند همانطور که در اواخر حکومت زندیه زلزله کاشان را با خاک یکسان کرد، اما کاشانی‌ها، این شهر را در مدت ۹ سال متکی به ظرفیت‌های درونی به شکل درخشانی دوباره ساختند.

وی تاکید کرد: مردم سایر نقاط در آن دوران به کاشانی‌ها کمک کردند، اما نگفتند کاشانی‌ها مصیبت زده هستند و ما باید برای آن‌ها یک شهر بسازیم بلکه اجازه دادند خود کاشانی‌ها با سرمایه، همت و مدیریت خود دوباره شهر را بسازند.

بهشتی با اشاره به زلزله‌های جدید گفت: حافظه تاریخی ما از زلزله بوئین زهرا به بعد را به یاد می‌آورد و از آن پس رفتار ما با پدیده زلزله کاملا متفاوت با گذشته است یعنی زلزله بوئین زهرا، زلزله‌ای در مقیاس ملی است و پژواک ملی دارد و کل ایران باید به زلزله زده‌ها کمک کنند، چون در این منطقه دیگر کسی دستش به زانویش نیست.

وی با تقدیر از کمک‌های مردمی برای زلزله زده‌ها این پرسش را مطرح کرد که چرا دست زلزله زده‌های بوئین زهرا به زانوی خودشان نیست همانطور که کاشانی‌ها دستشان به زانوی خودشان بود؟ و با اشاره به زلزله سرپل ذهاب گفت: وقتی باران می‌آید مردم ایران باید به خاطر خیس شدن چادر‌های زلزله زدگان شرم کنند، اما آیا این مردم نمی‌توانستند روی بلندی چادر‌های خود را برپا کنند تا چادرهایشان خیس نشود؟

وی با مطرح کردن این پرسش که آیا همه خانه‌های سرپل ذهاب خراب شدند یا بسیاری از آن‌ها ترک خوردند؟ گفت: مگر اهل کرمانشاه وجود ندارند که نیاز به کمک همه ملت ایران است؟

وی افزود: گویی همه ما احساس می‌کنیم که هیچ کدام‌مان وظیفه‌ای نداریم و اگر کاری انجام دهیم خیلی آن را ارزشمند می‌پنداریم و معتقدیم که دولت فخیمه باید منطقه زلزله زده را دوباره بسازد و همه کار‌ها را انجام دهد این در حالی است که این رفتار حاصل از نادیده گرفتن قائمیت به ذات است.

بهشتی با اشاره به تحقیر و سرزنش کردن قائمیت به ذات گفت: این که هر کسی محل خود را مرکز عالم بداند را تحقیر کرده ایم و به مردم القا نمودیم که کسی و جایی نیستند و به همین دلیل امروز ما گمان می‌کنیم تنها دولت کسی است و فقط پایتخت جایی است و تنها چیزی که چیزی است پول قابل نقد شدن است.

وی تاکید کرد: قائمیت به ذات در شرایط قبض حیات، تهاجم، جنگ و مشکلات باعث می‌شد هر زیستگاه با اکتفا به ظرفیت‌های خود زندگی کرده و الزاماً نیاز به کمک دیگران برای بقا نداشته باشد.

وجود شبکه زیستی در محیط مستعد

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری افزود:، اما در زمان‌های آرامش و آسایش در مملکت، تعامل موضوعیت پیدا کرده و هر زیستگاه برای بسط و گسترش سفره خود، با بیرون اعم از زیستگاه‌های مجاور یا دور تعامل برقرار می‌کرد.

وی رونق و سعادتمندی را در گرو تعامل با سایر زیستگاه‌ها دانست و گفت: زیستگاه‌ها برای برقراری تعامل با دیگران نیاز به یک آورده داشتند آورده زیستگاه‌های فقیرتر فقط برای زیستگاه‌های مجاور بود و هرچقدر زیستگاه غنی‌تر می‌شد امکان وسیع تری برای عرضه آورده‌ها حتی در سطح ملی و جهانی به دست می‌آورد.

وی به روستای خلار در شمال غرب شیراز مثال زد و گفت: این روستا، دهی است که هیچ چیزی به جز تولید سنگ آسیاب ندارد، اما سنگ آسیاب کل ایالت فارس از همین ده کوچک تامین می‌شود هرچند در این ده آبی برای استفاده از سنگ آسیاب وجود ندارد، اما ساکنان این محصول را درست می‌کنند، چون در ازای تولید آن می‌توانند با سایر مناطق تعامل برقرار کرده و سایر مایحتاج‌های خود را از بیرون ده بیاورند.

بهشتی به تعارف، رندی، پرده پوشی، مهمان نوازی به عنوان برخی از ویژگی‌های ایرانی‌ها اشاره کرد و گفت: این صفات به نوعی به معنای آماده شدن ایرانی‌ها برای تعامل با دیگران است.

وی راه را شریان زندگی در ایران دانست و گفت: همه جای دنیا راه وجود دارد، اما در سایر محیط‌ها راه برای داد و ستد کالاست، ولی در محیط مستعد که ناگزیر به تعامل است راه تبدیل به شریان حیات، زندگی و فرهنگ شده و از کریدور راه همه چیز اعم از دین و زندگی مبادله می‌شود.

بهشتی افزود: داشتن راه، شرایطی را ایجاب می‌کند و باید منازل بین راهی گاه در مقیاس یک شهر یا یک روستا یا کاروانسرا وجود داشته باشد و به دنبال آن زیستگاه‌های کوچکی مانند قهی به وجود می‌آید که زندگیشان به طور کامل متکی به خدمت رسانی بین راهی است.

به گفته وی، قهی روستایی با مسجد جامع و خانه‌های مجلل دارای شترخان است، چون درآمد اصلی این روستا از طریق خدمت رسانی به راه بود و همه کاروان‌هایی که بین اصفهان و شیراز حرکت می‌کردند از قهی به عنوان یک ایستگاه بسیار مهم استفاده می‌کردند. بهشتی افزود: اهل قهی پذیرای تجار بودند به همین دلیل خانه‌های مجلل داشتند و از طرف دیگر برای نامه نگاری‌ها باید باسواد می‌بودند بنابراین بیشترین افراد باسواد در آن منطقه مردم قهی بودند، همچنین به دلیل تعامل با سایر مناطق، بخشی از مردم قهی در سایر نقاط زندگی می‌کردند همانطور که امروز هم بسیاری از صاحب منصبان در تهران اهل ده قهی هستند.