شمال، جاده یک‌طرفه تعطیلات تهرانی‌ها

روزنامه وقایع‌اتفاقیه: ترافیک در جاده‌های شمالی کشور از محور کرج به چالوس آغاز شد و کم‌کم به محورهای فیروزکوه، هراز، قزوین، رشت و محور دیزین رسید. پلیس‌راه نیز با توجه به افزایش تعداد خودرو در جاده‌های شمالی، محورهای چالوس و هراز را یک‌طرفه کرد اما یک‌طرفه‌شدن این محور‌ها باز موجب شد کسانی که قصد داشتند خود را به شهرهای شمالی کشور برسانند در محورهای کرج - چالوس و هراز نزدیک به 21 ساعت در جاده باشند. این بخش نخست وضعیت تعطیلات عید فطر است اما آن چیزی که بیشتر نگرانی‌ها را افزایش می‌دهد، چگونگی بازگشت مسافران است؛ به‌طوری‌که تا ساعت 15 روز جمعه 18 تیر آخرین اعلام پلیس راهور نشان می‌داد، ترافیک در محور رشت- قزوین (شمال به جنوب محدوده‌های لوشان، رودبار و منجیل)، محور کرج-چالوس (شمال به جنوب محدوده دزدبن) نیمه‌سنگین بود و ترافیک در محور فیروزکوه (شمال به جنوب محدوده شیرگاه تا زیرآب)، محور هراز (شمال به جنوب محدوده‌های نارنجستان، پنجاب، لاسم)، باند جنوبی آزادراه تهران-کرج (محدوده پل فردیس تا پل کلاک) و باند جنوبی آزادراه کرج - قزوین (محدوده مهرشهر تا پل فردیس) پرحجم و روان گزارش شد. هم‌زمان رئیس پلیس راهور ناجا گفت: درخواست ما از مسافران این است که اگر کار ضروری ندارند، زمان بازگشت خود از جاده‌های شمالی را به روزهای شنبه یا یکشنبه موکول کنند. سردار تقی مهری گفت: درحال‌حاضر وضعیت ترافیک در محورهای چالوس، هراز و رشت - قزوین ترافیک نیمه‌سنگین و در برخی مقاطع سنگین است. رئیس پلیس راهور ناجا با اشاره به اعمال محدودیت‌های ترافیکی در دو محور منتهی به تهران روز گذشته خاطرنشان کرد: از ساعت 13 امروز در دو محور منتهی به تهران یعنی جاده هراز و چالوس به سمت استان‌های شمالی محدودیت‌های ترافیکی اعمال ‌شده و از بعدازظهر این دو محور به سمت تهران یک‌طرفه می‌شوند. رئیس پلیس راهور ناجا از آمادگی کامل نیروهای پلیس به‌منظور کنترل وضعیت ترافیک خبر داد و گفت: عوامل پلیس‌راه در جاده‌ها حضور دارند و با خودروهای متخلف برخورد قانونی خواهد شد. مهری با بیان اینکه رانندگان از تخلف‌های حادثه‌ساز در جاده‌ها اجتناب کنند، گفت: انتظار ما این است که رانندگان در طول مسیر بازگشت خود از جاده‌ها از تخلفات حادثه‌ساز به‌ویژه سبقت و سرعت غیرمجاز و انحراف به چپ و راست و تردد در شانه خاکی اجتناب کنند. چرا شمال؟ اما جذابیت شمال برای مسافرانی از تهران و شهرهای شمال‌شرقی کشور و مرکزی ایران، بیش‌ازپیش ناشی از طبیعت شهرهای شمالی است. وجود جنگل‌های سبز و خوش‌آب‌وهوا در کنار امکانات اقامتی مناسب و متنوع، شهرهای شمالی کشور را به یکی از کانون‌های اصلی گردشگری داخلی تبدیل کرده است. علاوه‌بر‌این، هزینه‌های نسبتا پایین سفر به شمال یکی دیگر از گزینه‌هایی است که با اقبال گردشگران همراه می‌شود اما آیا فقط شمال در بین شهرهای ایران جاذبیت گردشگری مناسب را دارد؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد، سفر در کلانشهر‌های ایران به یک حرکت مصرفی تبدیل شده است، به این معنا که رفتار‌های قابل پیش‌بینی در سفرهای شمالی برای مردم، تبدیل به یک ارزش شده که پشت مفهوم سفر و کارکرد‌های آن مخفی شده است. اتراق در کنار دریا و در دل جنگل‌ها، پخت انواع کباب‌ها در دل طبیعت، استفاده از ویلا‌های شخصی، اجاره ویلاهای مردم درشهرهای شمالی، تفریح در محیط‌هایی با محدودیت‌های عرفی کمتر و.. بخشی از تفریح مردم کلانشهرها در شهرهای شمالی کشور شده است. اوضاع در جاده‌ها چگونه بود؟ اما مردمی که در این روزها خود را به شهرهای شمالی رساندند، اوضاع متفاوتی را تجربه کردند؛ علاوه‌بر ترافیک 21 ساعته که مردم در سفر به شهرهای شمالی کشور تجربه کردند، اتفاقات دیگری نیز این سفر را برای مسافران متفاوت‌تر کرد؛ به‌طوری‌که، مدیر راهداری اداره کل راه‌و‌شهرسازی استان البرز از ایجاد مشکل تنفسی برای تعدادی از مسافران مانده در تونل کندوان خبر داد و گفت: این افراد به‌ویژه کودکان با تلاش مأموران راهداری به بیرون از تونل منتقل شدند. وی در ادامه گفت: ما با توجه به تجربه سال‌های گذشته، این شرایط را پیش‌بینی کرده و تأکید داشتیم تا پایان امشب بار ترافیکی بسیار زیادی در جاده چالوس شاهد خواهیم بود اما متأسفانه به دلایل مختلف با پیشنهاد اداره‌ کل راه‌و‌شهرسازی مبنی‌بر یک‌طرفه‌شدن جاده چالوس تا بامداد پنجشنبه از کرج به سمت استان مازندران موافقت نشد. مدیر راهداری اداره‌ کل راه‌وشهرسازی استان البرز در ادامه گفت: در حاشیه جاده چالوس و به‌ویژه در بخش آسارا تعدادی روستا داریم که با یک‌طرفه‌شدن جاده چالوس مشکلاتی برای آنها ایجاد می‌شود. صفری تصریح کرد: متأسفانه به این هشدارها توجهی نشد و ناگهان با ترافیک بسیار شدیدی در جاده چالوس به‌ویژه در محدوده پل کندوان روبه‌رو شدیم که این امر موجب شد برخی خودروها حتی بیش از یک‌ ساعت در داخل تونل کندوان گرفتار ترافیک شوند. مدیر راهداری اداره کل راه‌وشهرسازی استان البرز گفت: به دلیل اینکه تونل کندوان یکی از بزرگ‌ترین تونل‌ها و طولانی‌ترین تونل‌ها در کشور و حتی خاورمیانه بوده و اکسیژن در این محدوده کافی نیست، برخی از مسافران دچار مشکلات تنفسی شدند. صفری تأکید کرد: بلافاصله با درخواست کمک از سوی برخی از مسافران، مأموران راهداری وارد عمل شده و بیماران، کودکان و افرادی که مشکل تنفسی داشتند را به خارج از تونل هدایت کردند که خوشبختانه مشکل این افراد حاد نبوده و نیازی به اعزام به مراکز درمانی ندارند. سفر با خودروهای شخصی دیگر عاملی که اوضاع سفر در کشور را تا حد زیادی مخاطره‌آمیز و بی‌نظم می‌کند، علاقه ایرانی‌ها به سفر با خودروی شخصی است. براساس آمار رسمی مرکز آمار ایران از شکل سفر ایرانی‌ها در نوروز سال 1394، از مجموع 71 میلیون سفر بیش از 36 میلیون سفر با خودروهای شخصی انجام شده و فقط حدود 15 میلیون سفر با هواپیما و قطار صورت گرفته است. علاوه‌براین، براساس آمار مندرج در این طرح، در فصل تابستان سال 1393، حدود 57 درصد خانوارهای کشور که معادل 12 میلیون و 485 هزارو 316 خانوار هستند، حداقل یک سفر داشته‌اند. در مقابل حدود 43 درصد یعنی 92 میلیون و 636 هزارو 84 خانوار در این فصل سفری نداشته‌اند. ازسوی‌دیگر نتایج نشان می‌دهد تعداد سفرهای داخلی در فصل تابستان، 70 میلیون و 871 هزارو 136 بوده است. 60 درصد از سفرهای داخلی در فصل تابستان، با اقامت شبانه و 40 درصد بدون اقامت شبانه بوده است، همچنین بیشترین سفرهای با اقامت شبانه در فصل تابستان سال 1393، با هدف دیدار دوستان و بستگان (56 درصد) و سپس با هدف‌های گردش و تفریح (20 درصد) و زیارت (15 درصد) انجام شده است. سفرهای با اهداف فوق در مجموع 91 درصد از سفرها را تشکیل داده است. حدود 9 درصد از سفرها در فصل تابستان با اهدافی همچون درمان، آموزش و خرید صورت گرفته و ازسوی‌دیگر بیشترین اقامتگاه اصلی مورد استفاده در سفرهای داخلی با اقامت شبانه خانوارها در فصل تابستان سال 1391، منزل بستگان و آشنایان با 67 درصد، ویلا و آپارتمان اجاره‌ای با 11 درصد و ویلا و آپارتمان شخصی با 6 درصد بوده است؛ آمار‌هایی که نشان می‌دهد در ایران نیاز اساسی برای بازنگری در فرهنگ سفر احساس می‌شود.