فصلی نوین برای مبارزه با فساد در ورزش/ مجلس توانایی برچیدن فساد فوتبال را دارد؟

سرویس ورزشی فردا: فساد در فوتبال، اصطلاحی است که از گذشته در خصوص فوتبال مطرح می شده اما از چند سال پیش با تواتر بیشتری در میان علاقه مندان به این ورزش عنوان می شود. اخباری مبنی به تبانی گسترده در لیگ های دسته دوم کشور، فساد در فوتسال که چند سال پیش منجر به تغییر در قهرمان لیگ شد و همچنین فساد در سطح اول فوتبال کشور که در اقدامات دلالان، قرارداد های نجومی داخلی باشگاه ها با بازیکنان و ... نمود پیدا کرده بود باعث شد که کمیسیون اصل 90 به عنوان یک کمیسیون تخصصی نظارتی مجلس وارد این مقوله شود. از جمله اینکه پس از بازی معروف تیم های پرسپولیس و سپاهان که علی دایی، سرمربی وقت فوتبال پرسپولیس مدعی شد که داور مسابقه به نفع تیم سپاهان غش کرده است. البته پس از پایان بازی و شکایت تیم فوتبال پرسپولیس از قهرمانی، او برای مدتی از داوری محروم شد. اما شاید جرقه اصلی برای بررسی مجدد پرونده فساد در فوتبال همین شکایت بود که بعد از آن سه نفر از افراد شاغل در فدراسیون فوتبال نیز توسط وزارت اطلاعات برای مدتی بازداشت شدند و حتی کفاشیان رئیس فدراسیون فوتبال نیز یک مرتبه احضار و بازجویی شد. اهالی فوتبال نیز در موقعیت های مختلف اقدام به مصاحبه و گاهی افشاگری در خصوص مسائل پشت پرده فوتبال کشور پرداخته بودند اما هیچگاه به صورت سیستماتیک و جامع به مقوله فساد در فوتبال پرداخته نشده بود تا اینکه با ورود کمیسیون اصل 90 به این مقوله روند مبارزه با فساد در فوتبال وارد فاز جدیدی شد. البته به دلیل حجم بالای مسائل مرتبط با فساد در فوتبال، انتشار گزارش کمیسیون اصل 90، دو سال پس از شروع تحقیقات منتشر شد. در طول مدت دو سال گمانه زنی های مختلفی در خصوص ابعاد این فساد مطرح شد و حتی انتقاداتی نسبت به کمیسیون نسبت به این تأخیر انجام شد. رئیس کمیسیون نیز به این انتقاد ها این گونه پاسخ داد که "اين انتقاد و حتي اگر اعتراضي هم باشد كاملاً وارد است. اما بايد به نكته مهمي اشاره كنم. ما با پرونده كوچكي روبه‌رو نبوديم. بحث رسيدگي به فساد رايج در فوتبال ايران بسيار بسيار گسترده و مهم است. ما كه نمي‌توانستيم به ابعاد مختلف اين پرونده در بازه زماني كوتاه رسيدگي كنيم." حرف و حدیث هایی هم در طول مدت دو سال نسبت به شیوه تحقیقات در این پرونده مطرح شده بود که مدعی بود کمیسیون از افراد معلوم الحال و غیر موثق، اسناد و مصادیق خود را جمع آوری می کند اما این انتقاد نیز از سوی رئیس کمیسیون اصل 90 بی پاسخ نماند. وی در این زمینه گفت: "عده‌اي از اهالي فوتبال با حضور در مجلس شوراي اسلامي نقطه نظرات و اسناد و مدارك خود را درباره آدم‌ها و مشكلات فوتبال بيان كرده‌اند. ما كه نمي‌توانيم بر اساس حرف نفراتي كه به كميسيون دعوت شدند، به حقيقت برسيم. توجه داشته باشيد كه ما بايد اظهارنظرهاي اين افراد را به صورت دقيق با كمك مراجع ذي‌صلاح مورد تحليل و بررسي قرار مي‌داديم. يا بعضاً صحبت هاي نفراتي را كه عليه آنها موضوعي مطرح شده بود هم مورد بحث و بررسي قرار مي‌داديم." اما با این وجود مسئولین فدراسیون فوتبال که منکر هر گونه فساد در فوتبال بودند اعلام کردند که "با عواملی که بدون داشتن سند از وجود فساد در فوتبال حرف بزنند برخورد جدی خواهند کرد." سرانجام این گزارش در جلسه علنی دوشنبه 5 بهمن از طریق صحن علنی مجلس قرائت شد و گمانه زنی ها در مورد فساد در فوتبال وارد مرحله جدیدی همراه با مصادیق عینی شد. این گزارش 32 صفحه ای بعد از قرائت، برای پیگیری در اختیار قوه قضاییه نیز قرار گرفت. در این گزارش به موارد مختلف و متعددی از تبانی، ارتشا، دوپینگ، شرط بندی، استفاده از اسناد جعلی، فرار مالیاتی، مصرف الکل و روابط نامشروع، مصرف مواد مخدر و قرارداد های غیر واقعی به عنوان معضلات موجود در فوتبال پرداخته شده است. همچنین در بخش دیگری از گزارش که به مسائل مدیریتی فوتبال پرداخته است به مشکلات ساختاری اساسنامه فدراسیون فوتبال، منفعل بودن وزارت ورزش و جوان در قبال تخلفات فدراسیون، سوء مدیریت و تصمیمات خلاف قانون، سهم خواهی جریانات سیاسی از فوتبال و آلودگی مدیران و دست اندرکاران به روابط مالی ناسالم اشاره شده است. با ارسال این گزارش به قوه قضاییه اکنون توپ در زمین دستگاه قضاست تا به طور ریشه ای با فساد در فوتبال مبارزه کند و سایه آن را از سر این ورزش محبوب در کشور پاک کند. واکنش ها به گزارش "فساد در فوتبال" با انتشار این گزارش اولین واکنش را علی کفاشیان رئیس فدراسیون فوتبال نشان داد. وی که بر اساس گزارش کمیسیون اصل 90 از متهمین فساد در فوتبال است در واکنش منفعلانه گفت: "کمیته‌ حقوقی فدراسیون با مطالعه و بررسی این گزارش پاسخ مناسبی خواهد داد و اگر تخلفی هم وجود داشته باشد به کمیته‌های حقوقی پاسخ خواهد داد." ولی یک روز بعد در مصاحبه ای مطرح کرد: "به صحبت های افرادی که بدون ارائه مدرک و بر اساس ذهنیات خود و دشمنی‌های‌شان نسبت به افراد، بیان می‌شود به هیچ عنوان نمی‌توان استناد کرد. " علی دایی نیز که خود از مدعیان وجود فساد در فوتبال بود به گزارش کمیسیون اشاره کرد ولی فساد در فوتبال را بسیار کمتر از فساد در بخش های دیگر خواند. وی در مصاحبه ای گفت: "نمی‌شود گفت فقط در فوتبال فساد وجود دارد بلکه در بیشتر جاهایی که کار اجرایی می‌شود، فساد دیده می‌شود [...] دست مجلس درد نکند ولی خواهش می‌کنم مجلس بقیه جاهایی هم که فساد صورت می‌گیرد را هم بررسی کنند. فساد فوتبال یک هزارم فساد در جاهای دیگر نیست. باید به تمام جوانب مملکت نگاه کنیم تا خدایی ناکرده حق الناس و بیت المال پایمال نشود." اولیایی از اعضای اتحادیه باشگاه های فوتبال ایران که خود از باشگاه داران بوده نیز همانند علی دایی موضع گیری کرد و فساد در فوتبال را همانند "همه بخش ها" دانست که" بخشی از عملکرد ها" در آنها فساد آلود است. وی همچنین یکی از عوامل فساد در فوتبال را مجلس شورای اسلامی معرفی کرد که با تصویب قوانین متضاد باعث ایجاد زمینه های شکل گیری فساد شده است. وی در توضیح بحث خود به ممنوعیت کمک دولت به فوتبال حرفه ای بر اساس برنامه پنجم توسعه کشور اشاره کرد و گفت: با وجود ممنوعیت کمک دولتی، برخی به بهانه اینکه به فوتبال آماتور کمک می‌کنیم این کمک‌ها را ادامه دادند. سخنگوی کمیسیون اصل 90 نیز بعد از انتشار گزارش به فراز و نشیب تهیه گزارش در دو سال گذشته پرداخت و گفت: "در دو سال گذشته فشارهای زیادی به این کمیسیون وارد می‌آمده تا بر محتوای گزارش تاثیر بگذارند ولی فشارها بی‌فایده بود و گزارش نهایی منطبق بر واقعیت ها تنظیم شده است." اما جنجالی ترین واکنش را رسایی مسئول پرونده فساد در فوتبال نشان داد. وی بعد از پخش برنامه 90، پر بیننده ترین برنامه فوتبالی تلویزیون و عدم اشاره مجری این برنامه به محتوای گزارش فساد در فوتبال، این اقدام را سانسور تخلفات واقعی فوتبال نامید. رسایی نوشت: "چرا در حالی که برنامه 90 به کوچکترین حواشی فوتبال ساعت ها می پردازد، بعد از انتشار و قرائت گزارش کمیسیون اصل نود، هیچ اشاره ای به محتوای آن نکرد! حتی با فرض وارد بودن انتقادات این برنامه از گزارش مذکور، آیا نباید در حد و اندازه یک اتفاق فوتبالی، به بخش ها و محورهای آن اشاره می شد؟ آیا برنامه 90 در مالکیت شخصی مجری و دست اندرکاران آن است که اختیار دارند حتی گزارش یکی از قوای مهم قانونی کشور درباره موضوع همان برنامه را سانسور کنند؟ البته باید از دیگر بخش های خبری صدا و سیما تشکر کرد که در انعکاس اخبار مربوط به این گزارش، وظیفه اطلاع رسانی خود را به خوبی انجام دادند." وی همچنین به اجرای مضطربانه مجری برنامه که او نیز از متهمین گزارش فساد در فوتبال است اشاره کرد و نوشت: "چرا شب گذشته مجری برنامه 90 در برابر این بخش از گزارش تا این اندازه منفعل، مضطرب و دست پاچه بود؟ ایشان مانند برخی از افراد دیگر، دوبار به کمیسیون اصل نود دعوت شده اند و به سوالاتی که تا آن روز مطرح بوده پاسخ داده اند. هر چند در آن مقطع نیز همین حالت را داشتند، اما آن را که حساب پاک است از محاسبه چه باک است."