نقش هنرمندان در روایت انقلاب ۵۷

خبرگزاری فارس: مراسم نکوداشت شهید حسین قشقایی دقایقی پیش، ۲۹ دی ماه با حضور سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، خانواده شهید قشقایی و جمعی از هنرمندان آغاز شد.

قطب الدین صادقی، اسماعیل خلج، قادر آشنا رییس موسسه نمایشگاه‌های ایران، داود فتحعلی بیگی، حجت الاسلام قمی رییس سازمان تبلیغات اسلامی، سعید اسدی مدیر مجموعه تئاتر شهر حجت‌الاسلام ابوترابی امام جمعه موقت تهران، سیدمرتضی حسینی نماینده بنیاد شهید، حمید نیلی مدیرعامل انجمن هنر‌های نمایشی و سردار دهقان در سالن قشقایی تئاتر شهر حضور پیدا کردند.

در این مراسم قرار است از کتاب جلوه جمال شامل زندگی‌نامه هنری شهدای هنرمند رونمایی شود.

در ابتدای مراسم حسین مسافرآستانه هنرمند تئاتر طی سخنانی گفت: در این مجلس سعی داریم شناخت خوبی از شهید گرامی قشقایی پیدا کنیم و به قول رهبر انقلاب هرکاری برای شناخت شهدا انجام دهیم ثواب زیادی دارد.

سپس سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پشت تریبون قرار گرفت و در سخنانی گفت: برای من توفیقی است که در این مجلس شریف حضور داشته باشم. انقلاب اسلامی ما با ویژگی‌های زیادی تعریف می‌شود که یکی از آن‌ها حضور اقشار مختلف اجتماعی در شهر و روستا در آن بوده و توانست جریان اهالی هنر و رسانه را متفاوت و متمایز کند.

کمر رژیم شاه را اعتصاب مطبوعات شکست

صالحی با اشاره به نقش اهالی رسانه و مطبوعات در انقلاب اسلامی گفت: از اعتصابات چهار روزه تا دو ماهه مطبوعات می‌توان گفت که کمر رژیم شاه را همین اعتصابات شرکت نفت و مطبوعات شکست. اهالی رسانه زمانی که می‌توانستند کار کنند با خبر و گزارش و تحلیل و در مقطعی با سکوت خبری و دومرتبه با اذن امام خمینی فعالیتشان را ادامه دادند.

وی با بیان اینکه جریان موسیقی انقلابی ما هم در دهه چهل و پنجاه کمک به شور‌های اجتماعی و حماسی کرد، گفت: وقتی ما نزدیک مقطع انقلاب شدیم دیدیم چطور این سرود‌ها و اشعار به عنوان متن گفتاری در زبان و کلام مردم جاری شد. همچنین حوزه شعر و ادبیات هم همینطور در قالب‌های مختلف ملی و مذهبی قابل توجه بود.

حماسه انقلاب را عکاسان و خبرنگاران ثبت کردند

صالحی اظهار داشت: شعر و ادبیات در این فضا بسیار به کمک مردم آمد تا آنچه مردم حس می‌کردند به کلام درآید. باهمین نگاه انقلاب ما انقلاب شعار و شعر شد و شعار‌های مردم رگه‌هایی از شعر را حمل می‌کرد. در هنر‌های تجسمی و حوزه عکاسی هم همین‌طور سهم قابل توجه در ثبت انقلاب داشتیم، اما عکاسان ما این حماسه بزرگ ملی و دینی و انقلابی را ثبت کردند و نقاشان هم با نوع نسبت آیینی و سقاخانه‌ای تا مدرن کار کردند و در نهایت ما شاهد اتفاقات سال‌های انقلاب می‌شود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه هنر‌های نمایشی نیز گفت: شاهد بودیم نمایش‌های سیاسی و اجتماعی روبه رشد در دهه پنجاه داشتیم و عملاً خط ارتباطی بین حوزه انتقادی با فضای سیاسی اجتماعی روز ایجاد می‌کرد.

صالحی یادآور شد: بنابراین انقلاب سال ۵۷ نمی‌تواند بدون نقش هنرمندان روایت شود و ما نیازمندیم که بدانیم هنرمندان در این آفرینش چطور در رستاخیز انقلابی ما نقش داشتند، اما در عین حال همه در یک مسیر حرکت کردند که ایران اباد و آزاد و مستقل باشد.

وی افزود: ما خیلی بخش‌های ناخوانده این روایت را در حد یک تلاش اولیه در وزارت فرهنگ و ارشاد در قالب کتاب جلوه جمال منتشر کردیم که بخش اعظم آن برای هنرمندان بعد سال ۵۷ است این مسیر باید ادامه یابد و ما الان درچهلمین سال انقلاب نیاز داریم بیشتر هنرمندان دهه چهل و پنجاه را بشناسیم.

وی در پایان گفت: شهید قشقایی یکی از این مجموعه عظیم هنرمندانی بود که یاد کردیم. من از دوستانی که بانی این مجلس شدند تا به این بهانه به نقش هنرمندان و رسانه و فرهنگ بپردازیم، سپاسگذاری می‌کنم.

شهید قشقایی از جمله هنرمندانی است که زندگی‌اش را با جامعه گره زده بود

در ادامه قطب‌الدین صادقی هنرمند و کارگردان تئاتر در ابتدای صحبت خود عنوان کرد: تا زمان به ایران آمدنم جز یک چهره و نام از شهید قشقایی بیشتر نمی‌شناختم و بعد به پرس وجو درباره او پرداختم. بعدتر فهمیدم که او یک شخصیت تئاتری است، نمایش‌هایی نوشته و دارای شخصیت اجتماعی هم هست. او از آن دست هنرمندانی است که خوشبختی را در فرد جستجو نمی‌کند و خود و زندگانی را با جامعه گره می‌زند.

وی در ادامه افزود: پرومته در تئاتر نمونه ازلی همه کسانی است که پیشتاز فداکردن خود در راه جامعه هستند. ایثار جان، زندگانی و پذیرفتن رنج بدون کمترین چشم‌داشت تعریف همه پرومته‌های جوامع است. هر جامعه متناسب ظرفیت‌های فکری و فرهنگی پرومته‌هایی دارد و از نظر من شهید قشقایی عادی نیست.

صادقی در ادامه افزود: ما شخصیت تئاتری زیاد داریم، اما برخی سمبل و نماد می‌شوند و ارزش نمادین این شهید در این است که در یک دوره بحرانی کاری کرده که ارزش تقدیر دارد. برای هر انقلاب همیشه شعار‌های بزرگ لازم است. آرمان‌های بزرگ در پرتو شعار‌های بزرگ تحقق می‌یابند و متأسفانه در وقوع انقلاب برخی تعاریف خود را نمی‌دانند و از انقلاب دلسرد می‌شوند و ما در جامعه‌شناسی به این پسا انقلاب می‌گوییم و اینجا آرمان‌ها ضعیف می‌شوند.

تئاتر به ورطه تخیلات فردی افتاده است

این کارگردان تئاتر یادآور شد: اتفاقاتی در جامعه ما رخ داده که پسا انقلاب را تعریف می‌کند کسی مثل شهید قشقایی امروزه در این دوره زنده کردن نامشان مهم است، چون هرگز تئاتر از انسان‌های بزرگ تهی نبوده و الان دو دهه است تئاتر ما بشدت به ورطه تخیلات فردی افتاده و از آرمان‌ها و دل‌مشغولی‌های بزرگ دور شده و با موج آغاز انقلاب قبل و بعد تفاوت‌های آشکار دارد.

صادقی با بیان اینکه افرادی، چون شهید قشقایی خیلی بزرگ‌اند، افزود: چقدر دیر و کاش زودتر مجالسی درباره ایشان داشتیم از نظر من ایشان یک شهید بیش از ارزش‌های مذهبی هستند، چون من متخصص مذهب نیستم و از منظر تئاتر نگاه می‌کنم. ارزش‌ها و اصول هر جامعه تبلورش در این افراد است وقتی ارزش‌های جامعه سست می‌شوند ناخودآگاه از ریل خارج می‌شود و این افراد ارزش‌ها را در ریل می‌آورند و به نظرم کارکرد شهید همین است که اصول را یادآوری کند و از انحراف جلوگیری کند.

این کارگردان توضیح داد: شهید قشقایی مرد ارزشمندی بودند، کتاب‌هایی نوشتند و تئاتر را از مشکلات جامعه جدا نکرده و به طور زنده در میدان‌هایی گام برداشته و کاری کردند که نشانه رشد شخصیت و بلوغ فکری او است. من بار اول که به این سالن آمدم برای او فاتحه هم خواندم با اینکه عکسش را هم ندیده بودم همه کسانی در راستای ارزش‌های جامعه کار می‌کنند خیلی با ارزش هستند.

در ادامه مرشد محسن میرزاعلی نقالی درباره شهدا و حضرت زهرا (س) به مناسبت شب شهادتشان اجرا کرد.

سپس حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد امام جمعه موقت تهران نیز در ادامه پشت تریبون قرار گرفت و گفت: در محفل بزرگداشت یکی از شهدای پرافتخار از خانواده هنرمندان کشور هستیم.

وی در ادامه افزود: نگاه به جامعه روح آموزه‌های دینی است و به تعبیر علامه طباطبایی اسلام بین همه مکاتب نگاه ویژه به جامعه انسانی داشته و انبیا با نگاه به جامعه بشری آن هم با یک آرمان بلند هنرمندانه برانگیخته شدند.

وی با بیان اینکه جامعه انسانی در اندازه‌ای از عقلانیت قرار می‌گیرد که قیامش اقامه قسط باشد، افزود: آنچه از جامعه هنرمندان با دانش انتظار می‌رود تلاش برای ساخت این جامعه است و آنچه خلق می‌کنند راه را برای رسیدن این جامعه هموار می‌کند و آنچه از آحاد جامعه انسانی و اسلامی انتظار می‌رود همین رسالت است.

حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد یادآور شد: منزلت ویژه شهدا از همین منظر است که آن‌ها همه هستی و سرمایه خود را برای جامعه خود صرف می‌کنند و، چون این ایثار بالاترین عمل صالح است بالاترین نقش را درتعالی جامعه ایفا می‌کند.

وی ادامه داد: کسانی که نگاه و قلمی دارند و تئاتری که کار می‌کنند و فیلمی که می‌سازند در مسیر تعالی جامعه است کاری در راستای قامت شهدا انجام داده اند. این هنر انسان‌ساز و شهید پرور است.

وی گفت: امیدوارم که جامعه هنرمندان کشور آراسته به علم و ادب و هنر کشور عملاً خود را به عدالت بیارایند و در مقام عدالت به معنای واقعی کلمه در خدمت جامعه باشند.

امام جمعه موقت تهران افزود: من استادی داشتم که نیم قرن عمرش را مراقبه جدی داشت و یک قدم و سخن برای خود برنداشت و نگفت. حصرت آیت الله بهجت روزی به من گفتند که موقع عبادت عده‌ای ایشان را نگاه می‌کنند با اینکه ازین کار رضایت نداشتند، اما روزی بمن گفتند وقتی کسی مرا نگاه می‌کند از همان لحظه آن‌ها را در عبادتم شریک می‌کنم امیدوارم خدای متعال دغدغه مارا دغدغه جامعه انسانی و اسلامی قرار دهد.

در ادامه ندا ثابتی نویسنده کتاب جلوه جمال عنوان کرد: من وظیفه اخلاقی خود می‌دانم ابتدا از همه کسانی تلاش کردند این بزرگداشت را گرفتند تشکر کنم.

وی یادآور شد: از مرحوم حسین محب اهری یادی می‌کنم امیدوارم روحش شاد باشد.

وی خطاب به مسئولان تئاتری کشور گفت: درخواست یک نمایش و نمایشنامه درباره شهید قشقایی را دارم و علتش هم برای معرفی بیشتر شهید به مردم است خیلی‌ها فکر می‌کنند نام این سالن به خاطر ایل قشقایی انتخاب شده است.