زنان چه نقشی در نابودی سلسله‌های ایرانی داشتند؟ /حرمسرا‌هایی با حضور ۸ تا هزار زن!

سرویس فرهنگی فردا: خسرو معتضد در «تاریخ تماشایی» که در این قسمت به زنان سرشناس در دربار پادشاهان ایرانی می پرداخت، هم از تغییر سرنوشت سلسله ها به دست زنان و خواجگان سخن گفت و هم آمار جالبی از تعداد زنان برخی از پادشاهان ارائه داد.

خسرو معتضد در دومین قسمت از برنامه «تاریخ تماشایی» به زنان سرشناس دربار ایران پرداخت و گفت: در ایران زنانی بوده اند که به مقام سلطنت می رسیدند. اولین زن آتوسا دختر کوروش و همسر داریوش است. به طور کلی در کشورهای شرقی از اولین دوران تاریخ که امپراطوری ها شکل می گیرند، حرمسرا وجود داشته است.

زنان و خواجگان یکی از علل نابودی هخامنشیان!

وی افزود: البته ما می توانیم به قاطعیت بگوییم این وضعیت مختص به ایران نبوده و در بسیاری از کشورهای شرقی حرمسرا و تعدد زوجات وجود داشته است. بنا بر اطلاعاتی که هرودوت و سایر مورخان به ما می دهند در دربار هخامنشیان از جمله اردشیر دوم پادشاه هخامنشی تعداد زیادی از زنان در حرمسرا ساکن بوده اند؛ مثل آمستریس، آتوسا و پروشات که نقش مهمی در سیاست داشتند و اصلا یکی از عللی که هخامنشیان از بین رفتند نفوذ زنان و خواجگان بوده است.

این مورخ با اشاره به حضور خواجگان برای مراقبت از حرمسرا، ادامه داد: از جمله این افراد خواجه باگواس باعث اضمحلال سلسله هخامنشی شد و حتی در قتل خشایار شاه در 45 سالگی دست داشته است.

معتضد با برشمردن اسامی برخی از زنان تاریخ ساز و نشان دادن تصاویر آنها در کتب تاریخی یادآور شد: حضور زنان در دربار هم مربوط به دوران قبل از اسلام است و هم بعد از آن. این موضوع از اکتشافاتی که در خارج از ایران در ترکیه، عراق و سوریه به دست آمده نیز اثبات می شود.

فرهادکی که به کشتن فرهاد رو می آورد

وی تاکید کرد: ما الهه مادر را داشته ایم که از او مجسمه های متعددی ساخته اند و الهه باروری و زایش بوده است. همچنین موزا ملکه رومی که به عقد فرهاد چهارم در می آید، فرزندی به نام فرهادک برای او به دنیا می آورد که بعدها پدر خود را می کشد.

این نویسنده حضور زنان در حرمسرا را در دوران اشکانی نیز مرسوم دانست و اضافه کرد: ساسانیان نیز به این موضوع معروف بوده اند. البته اردشیر بابکان اولین پادشاه ساسانی فردی متفکر بوده و اهل حرمسرا نبوده است اما پادشاه دیگر مثل شاپور دوم حتی اسامی تمام همسرانش را نیز آورده و نقش آنها نیز در کتیبه های تاریخی وجود دارد.

حرمسرایی با سه هزار زن!

معتضد تصریح کرد: خسروپرویز نیز از هزار تا سه هزار زن در حرمسرای خود داشته و زن بسیار مشهور او مریم دختر موریس امپراطور روم بوده است. بهرام چوبین سردار خسرو پرویز نیز کودتا می کند و یک سال هم به عنوان بهرام ششم سلطنت می کند اما مردم او را نمی پذیرند و او را به خاقان ترک پناهنده و کشته می شود.

وی با مرور بر سرنوشت بهرام چوبین، تاکید کرد: خسرو پرویز همچنین زن آشوری به نام شیرین داشته که اسم او در شاهنامه و آثار نظامی هم آورده شده و در کنار زنان، خدمه، آشپزان، ستوربانان، یوزبانان، موسیقیدانان و در مجموع حدود سه هزار نفر دیگر هم بوده اند.

عربها هم حرمسرا داشته اند

نویسنده «مثل ثریا گریه خواهم کرد» ادامه داد: حرمسرا در کشورهای عربی و اسلامی نیز وجود داشته است. از جمله هارون الرشید حرمسرای مفصلی داشته است و در کتابهای متعددی از جمله «تجارب الامم» نوشته ابن مسکویه (رازی) به این موضوع اشاره شده است. امین پسر هارون الرشید هم حرمسرا داشته و اختلافاتی بین زنها بوده و این موضوع تا آخر دوره عباسی ادامه داشته است.

پادشاه هزار زنه ایرانی کیست!؟

معتضد با بیان اینکه تاریخ شیرین، شنیدنی و جالب است و فقط منحصر به فتوحات و جنگ نیست، در پایان گفت: تا زمان قاجار این موضوع وجود داشته است. محمدعلی شاه دو زن بیشتر نداشته است اما ناصرالدین شاه 105 زن و فتحعلی شاه دقیقا هزار زن داشته که از آنها 160 فرزند داشته است. احمد شاه 8، 9 زن داشته است، مظفرالدین شاه هم 9 زن عقدی و صیغه داشته است! اکنون زندگی خصوصی نیز مورد توجه مورخان قرار می گیرد.