امسال کدام شهر پایتخت کتاب ایران می‌شود؟
دو سالی می‌شود که وقتی به انتهای سال می‌رسیم منتظر اعلام نام پایتخت کتاب هستیم. طرحی که با وجود کم سابقه بودنش توانسته تحرکی در حوزه کتاب ایجاد کند.
دو سالی می شود که وقتی به انتهای سال می رسیم منتظر اعلام نام پایتخت کتاب هستیم. طرحی که با وجود کم سابقه بودنش توانسته تحرکی در حوزه کتاب ایجاد کند.
پایتخت کتاب ایران عنوان طرحی در ایران است که بر مبنای آن هر سال شهری به عنوان پایتخت کتاب ایران انتخاب می شود. بخش هایی از این طرح از پایتخت جهانی کتاب الگوبرداری شده اما از نظر ساختار اجرایی همخوانی های زیادی با شرایط فعالیت فرهنگی در ایران پیدا کرده است.
پایتخت کتاب جهان از سال ۲۰۰۱ میلادی به این سو هر ساله از سوی سازمان یونسکو به شهری داده می شود که در جهت تقویت جایگاه کتاب و خواندن آن کوشش شایانی کرده باشد.
در نخستین دوره از اجرای این برنامه، ۶۴ شهر با ۳۹۰ طرح و برنامه به این فراخوان جواب داده و تقاضا داشتند به عنوان پایتخت کتاب ایران انتخاب شوند. پس از ارزیابی های کارشناسی ۱۰ شهر به مرحله نهایی راه یافتند و به هیأت داوران معرفی شدند. هیأت داوران با در نظر گرفتن اهداف و شاخص های ارزیابی، در اولین مرحله از داوری، شهرهای یزد، بوشهر، گنبدکاووس، نیشابور و اهواز را به عنوان نامزدهای نهایی جشنواره معرفی کردند. در دومین دوره برگزاری این جشنواره ۹۹ شهر در این طرح شرکت کردند. در این دوره شهر نیشابور به عنوان دومین پایتخت کتاب ایران انتخاب شد و شهرهای بوشهر، شیراز، یزد، شهرکرد و شهر ری به عنوان شهرهای نامزد پایتخت کتاب ایران معرفی شدند.
نامزدی 100 شهر برای دوره سوم
آقای ابراهیم حیدری، دبیر اجرایی رویدادهای ترویج کتاب خوانی گفت: در سومین دوره طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران، ۱۰۰ شهر با چند صد طرح و ایده و برنامه ترویج کتاب خوانی شرکت کرده اند. در این دوره به نسبت دو دوره قبل، با افزایش کمی و کیفی سطح رقابت شهرها در ترویج کتاب خوانی مواجه هستیم.
او درباره فرآیند داوری این جشنواره، اظهار کرد: داوری آثار رسیده در دو مرحله انجام می شود و در نهایت، آثار و ایده هایی که شاخص های مد نظر جشنواره را رعایت کرده باشند، به عنوان برگزیده معرفی خواهند شد.
وی گفت: بررسی کارنامه و فعالیت های انجام شده در ادوار گذشته و میزان برنامه ها و طرح های پیشنهادی دوره های قبل، از اولویت های مهم در داوری آثار در جشنواره پایتخت کتاب ایران است. این موضوع را مد نظر قرار می دهیم که میزان پیشرفت برنامه های ارائه شده در سال قبل در دومین جشنواره یکی از مهم ترین شاخص های داوری این دوره است.
طرح انتخاب و معرفی پایتخت کتاب ایران اهداف زیربنایی دیگری را هم مد نظر دارد که همین اهداف، ملاک انتخاب پایتخت کتاب ایران هم قرار گرفته است. از آن جمله می توان به این موارد اشاره کرد: افزایش همکاری ها و مشارکت نهادهای گوناگون دولتی و غیردولتی در حوزه کتاب، جذب سرمایه های موجود در بخش خصوصی، فرهنگی تر کردن فضای بخش های گوناگون صنعتی، اقتصادی و … کشور، ترویج غیرمستقیم آینده نگری و برنامه ریزی در حوزه فرهنگ، حمایت از ایده های نو و ابتکاری در حوزه کتاب، تمرکززدایی از برنامه های حوزه فرهنگ و تقویت عدالت فرهنگی، ترویج کتاب خوانی، طراحی برنامه های جذاب و مردم پسند در حوزه کتاب، ارتقای جایگاه مدیران فرهنگی در شهرستان ها.
چرا اهواز؟
مراسم نخستین دوره انتخاب پایتخت کتاب ایران در نخستین جشنواره روستاهای دوستدار کتاب با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از مسوولان فرهنگی و نیز مسوولان شهری 10 روستای دوستدار کتاب و 10 شهر نامزد پایتخت کتاب درکتابخانه ملی ایران برگزار شد.
از بین پنج شهر راه یافته به مرحله نهایی طرح پایتخت کتاب ایران شامل شهرهای یزد، بوشهر، گنبد کاووس، نیشابور و اهواز ـ مرکز استان خوزستان - به عنوان اولین پایتخت کتاب ایران معرفی شد.
به این ترتیب اهواز که در روزهای اخیر بیشتر با ریزگردها به صدر اخبار می آمد، این بار با عنوان پرافتخار «پایتخت کتاب ایران» به صدر خبرها بازگشت.
بر اساس بیانیه هیأت داوران پایتخت کتاب ایران، اهواز به دلیل ارائه برنامه های نوآورانه، مشارکت جویانه، مؤثر و منسجم و استفاده از ظرفیت های بخش خصوصی، تشکل های مردمی، صنایع و مراکز ورزشی و فرهنگی، لوح افتخار وزرای کشور و فرهنگ و ارشاد اسلامی و لوح تقدیر کمیسیون ملی یونسکو را دریافت کرد.
همچنین شهر یزد به دلیل استفاده از ظرفیت های بومی و رویکرد مشارکت جویانه در تدوین برنامه های ویژه پایتخت کتاب ایران، شهر بوشهر به دلیل ارائه برنامه های نوآورانه، مشارکت جویانه و مردمی، استفاده از ظرفیت های بومی در تدوین برنامه های ویژه پایتخت کتاب ایران، شهر گنبد کاووس به دلیل ارائه برنامه های نوآورانه، کم هزینه و مردمی و استفاده از ظرفیت های محلی در تدوین برنامه های ویژه پایتخت کتاب ایران و شهر نیشابور به دلیل برنامه های نوآورانه، مشارکت جویانه، منسجم و استفاده از ظرفیت های صنعتی، فرهنگی و هنری در تدوین برنامه های ویژه پایتخت کتاب ایران، لوح تقدیر وزرای کشور و فرهنگ و ارشاد اسلامی و کمیسیون ملی یونسکو را به عنوان شهرهای تقدیری طرح پایتخت کتاب ایران دریافت کردند.
چرا نیشابور؟
مسوولان فرهنگی نیشابور هم به منظور توسعه فرهنگی، ترویج کتاب خوانی و حمایت از اقدامات انجام شده، پیشنهادهای جدید، خلاقانه و برنامه های جذاب و مردمی را در موضوع کتاب و کتاب خوانی برای طرح «پایتخت کتاب ایران» آماده کردند تا عنوان پایتخت کتاب ایران را از آن خود کنند.
این شهر در سال ۱۳۹۳ به عنوان نامزد نهایی پایتختی کتاب ایران مطرح شد و در رقابتی نزدیک با اهوازی ها از کسب عنوان پایتختی بازماند.
پس از آن که دبیرخانه طرح پایتختی کتاب در سال ۱۳۹۴ نقطه نظرات نیشابور را برای انتخاب پایتختی کتاب ایران جویا شد، کارگروهی در اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی این شهر تشکیل و مقرر شد که با جدیت پیگیر شرکت در این مسابقه فرهنگی باشند.
در طرح های پایتختی کتاب، هر شهر موظف است برنامه هایی پیشنهاد دهد تا آن طرح بتواند در گسترش و ترویج فرهنگ کتاب خوانی درمیان مردم قابل اجرا باشد.
نیشابور به همین منظور برنامه هایی را درسطح منطقه ای، استانی، ملی و بین المللی در موضوعات گوناگون نظیر کارگروه های مردم نهاد، انجمن مؤلفان و تعداد مؤلف ارائه کرد.
این شهر همچنین جزء معدود شهرهایی بود که درسال ۱۳۹۴ بیشترین برنامه را در راستای کتاب و کتاب خوانی اجرایی کرد.
هیأتی از معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز از این شهر و توانمندی های نیشابور بازدید کردند تا این که در مراسمی که 17 اسفندماه سال 94 در تالار وحدت با حضور بسیاری از شخصیت های فرهنگی کشور برگزار شد، نام نیشابور به عنوان پایتخت کتاب ایران مطرح شد؛ خبری که باعث مسرت مردم و مسوولان این شهر تاریخی و صاحب تمدن شد.
لوح افتخار وزیران کشور و فرهنگ و ارشاد اسلامی، لوح تقدیر کمیسیون ملی یونسکو به همراه تأسیس یک باب کتابخانه، تسهیلات مناسب برای تأسیس، نوسازی و تجهیز کتاب فروشی ها و مراکز توزیع و حمایت از طرح های برگزیده ترویج کتاب خوانی توسط بانک و بنیاد ملت و 20 میلیارد ریال اعتبار فرهنگی از سوی استانداری خراسان رضوی به نیشابور اهدا شد.
دیدگاه تان را بنویسید