سریال عربی سمرقند حکایت ضد ایرانی یا روایت تاریخی؟

العالم: این سریال به کارگردانی "ایاد الخزور" و سناریوی " محمد البطوش " جلوی دوربین رفت و مقطعی از حاکمیت سلجوقیان، بخصوص ملکشاه سلجوقی را روایت می کند.

در این سریال با پرداختن به زندگی حکیم عمرخیام نیشابوری فیلسوف و رباعی سرای ایرانی و حسن صباح بنیانگذار دولت اسماعیلیه؛ ایرانیان از یک سو افرادی خوشگذران و از سوی دیگر افرادی جنگ طلب معرفی شده اند.

در سریال "سمرقند " با پرداختن به زندگی حسن صباح و گروههای تحت حاکمیت معروف به حشاشین ، تلاش شده است به بیننده اینگونه القاء شود که ایرانیان آغاز گر نشر افکار انحرافی و خشونت و جنایت بوده اند.

اظهارات دست اندرکاران سریال سمرقند، هم بخش هایی از تلاش های پنهان و آشکار این سریال برای دنبال کردن خط و ربط ضد ایرانی را آشکار می کند.

میساء مغربی که نقش ملکه تورکان را در سریال سمرقند بازی می کند ، می گوید: تورکان شخصی دوگانه است و با وجود عشق ورزیدن به شوهرش به محض درگذشت وی تصمیم می گیرد که قدرت را با حیله و فریب به دست بگیرد و با آرامش و بدون اضطراب جلو می رود و پیوسته می گوید " دست یافتن به قدرت مستلزم خستگی و ریختن خون است " .

مغربی افزود : سریال سمرقند صحنه درگیری واقعی بین مرگ و زندگی است . کسی که تصمیم می گیرد پشت سر الصباح حرکت کند ، یک تروریست خفته در درونش دارد زیرا فقط معتقد به کشتار است و کسی که تصمیم می گیرد پشت سر خیام حرکت کند ، در واقع با زندگی پیمان بسته است.

" ایاد الخزور" کارگردان سریال سمرقند نیز هدف خود از ساخت این سریال را چنین بیان می کند : هدف من از ساخت این سریال آشنا کردن افراد با تاریخ است و تلاش کردم که از جوانان استفاده کنم و نقش بیشتری به زنان بدهم و از تکنولوژی نوین کارگردانی جهان نیز بهره ببرم تا رونق بیشتری به سریال های ماه رمضان بدهم .

الخزوز افزود : سریال سمرقند یک سریال تاریخی صِرف نیست بلکه مخلوطی از کاری تاریخی و معاصر است. این سریال دو موضوع اصلی را دنبال می کند موضوع اول نحوه کشورداری و موضوع دوم تروریست پروری ، ریشه های تروریسم و نقش محرومیت و فقر در پدید آمدن نسلی تروریست است.

الخزوز گفت : شهر سمرقند شهر مرگ و زندگی است. عمر خیام نمونه زندگی و افکار باز و روشن است که یوسف الخال نقش عمر خیام را بازی می کند . حسن الصباح نیز نمونه مرگ و نیستی است فردی که اولین گروه قتل و کشتار مسلحانه را در تاریخ بشری تشکیل داد.

الصباح کسی است که همیشه می گفته است " اگر می خواهی در سرزمین عرب ها حکومت کنی، باید لباس پرهیزگاران را بپوشی و شمشیری بُرّان به کمر ببندی"

این کارگردان عرب افزود: عابد فهد نقش حسن الصباح را بازی می کند. اگر در تاریخ نگاهی بینداریم ، می بینیم که افرادی مثل حسن الصباح کم نیستند و در هر دوره و زمانی بوده اند و هستند. الخزوز گفت : بخش هائی از سریال سمرقند در آمریکا و هند فیلمبرداری شده است و ما از کارشناسان اروپائی نیز در ساخت این سریال کمک گرفته ایم . یادآور می شود رمان "سمرقند" اثر امین معلوف که دستمایه اصلی ساخت سریال سمرقند قرار گرفته ، با ترجمه عبدالرضا (هوشنگ) مهدوی در ایران منتشر شده است. این رمان به بررسی دو دوره‌ از تاریخ ايران می‌پردازد و مخاطب را با زندگی خیام، شاعر ایرانی، آشنا می‌كند.

امین معلوف نویسنده و روزنامه‌نگار لبنانی‌تبار فرانسوی است؛ نویسنده‌ای كه در سال 1949 از پدری فرانسوی در لبنان به دنیا آمد. وی در رمان «سمرقند» سعی كرده با الهام و بهره‌جستن از زندگی خیام، شاعر ایرانی، دو دوره از تاریخ ایران را بررسی کند.

نقش پررنگ خیام در این اثر سبب شد تا رمان «سمرقند» در ایران چندین بار ترجمه شود و همچنین بااستقبال غربی‌هایی قرار بگیرد كه سال‌ها است با این شاعر پرآوازه ایرانی آشنا شده‌اند.

مخاطب در ابتدای این كتاب همراه با خواندن روایت داستانی از زندگی خیام، با او از زاویه‌ای دیگر آشنا می‌شود و در ادامه به سده‌های اخیر و دوره آشنایی بیشتر غربی‌ها با این شاعر می‌پردازد. او در روایت‌های تاریخی‌اش به تبریز هم می‌رسد و البته فراتر از یک داستان تاریخی، شعر، فلسفه و همچنین نوگرایی‌های خیام را نیز بررسی می‌كند.

در توصیف این كتاب آمده است: «امین معلوف در سمرقند دو صفحه از تاریخ درخشان ایران را به رشته تحریر در آورده است: یكی دوران حكومت سلجوقیان و فعالیت‌های حسن صباح؛ دیگری انقلاب مشروطه از قتل ناصرالدین شاه تا استقرار مشروطیت و فداكاری‌ها و جانبازی‌های مردم تبریز. امین معلوف توانسته است با ظرافت و مهارت این دو بخش از تاریخ ایران را با بهانه قرار دادن دست‌نوشته‌های رباعیات و خاطرات عمر خیام نیشابوری به هم پیوند دهد.»

معلوف نویسنده و روزنامه‌نگار لبنانی است. از کتاب‌های وی می‌توان به «آدریانا ماتر»، «صخره تانیوس»، «باغ‌های نور» ،«لئوی آفریقایی»، «جنگ‌های صلیبی از نگاه اعراب»، «ادیسه بالتازار» و «اولین قرن پس از بئاتریس» اشاره كرد.