مجوز شبکه سمن‌های مردم‌نهاد محیط زیستی صادر شد

خبرگزاری مهر: به گزارش پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست (پام)، معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نشست مدیران کل دفاتر مشارکت های مردمی دستگاه های اجرایی و قوه قضائیه با اشاره به پیشنه مشارکت های مردمی در کشور، گفت: در مبحث مشارکت های مردمی با فراز و نشیب های زیادی در کشور روبه رو بوده ایم. وی افزود: سال ۷۴ و در زمان دولت آیت الله هاشمی، پیگیر تدوین ساز و کاری برای فعالیت تشکل های مردمی در دفتر امور زنان بودیم ولی به رغم نگاه مثبت و باز رئیس جمهور وقت به این حوزه، همچنان با نگاه های امنیتی و منفی نسبت به موضوع مشارکت های مردمی رو به رو بودیم و حتی عده ای به این موضوع متعقد هم نبودند. معاون رئیس جمهور ادامه داد: حتی در مورد تعریف نظری از تشکل های مردم نهاد نیز اختلاف نظر بود و عده ای می گفتند این تعریف وام گرفته از غرب است. در حالیکه تمام متخصصان و صاحبنظران اجتماعی ایران معتقد بودن پدیده مشارکت های مردمی در قالب خیریه ها و جوامع محلی مبتنی بر فرهنگ ایرانی است که حتی پیش از اسلام هم رگه هایی از این همگرایی اجتماعی برای کارهای خیر و داوطلبانه در کشور وجود داشته و البته پس از اسلام، این موضوع در ایران تقویت شده است. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه ریشه حرکت های داوطلبانه و خیریه در جوامع شرقی است، اظهار کرد: ولی ساختار تکامل یافته، توسعه یافته و متناسب با جوامع مدرن امروزی که تحت عنوان سازمان های غیر دولتی است، در غرب شکل گرفت و البته نقطه قوت این سازمان ها هم در غرب نیست و در حال حاضر، شاهد حضور و فعالیت ملی و بین المللی سازمان های غیر دولتی بسیار قوی و پر توان در بسیاری از کشورهای آفریقایی، آسیایی و در حال توسعه هستیم. وی اشاره ای هم به شرایط تشکل های مردمی در دولت اصلاحات داشت و افزود: به دلیل اعتقاد شخصی و راهبری بسیار خوب رئیس جمهور وقت برای جریان های مدنی، هم زمان با این دوره، شاهد تقویت تشکل ها و نهادهای مدنی در ایران بودیم. به گفته ابتکار، پس از این دوران مثبت، در دولت نهم و دهم شاهد خدشه ای عمیق به کیفیت و کمیت نهادهای مدنی و تشکل های مردمی بودیم و هزینه ها و آسیب های زیادی به سازمان های مردم نهاد وارد شد. معاون رئیس جمهور افزود: حتی در دوران دولت نهم و دهم شاهد عقب گردهایی در حوزه تشکل های مردمی بودیم تا جایی که حتی شبکه سمن های محیط زیستی که در دولت اصلاحات شکل گرفته بود، از بین رفت. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اشاره ای هم به نگاه و فعالیت دولت یازدهم در این زمینه داشت، گفت: دولت یازدهم با توجه به رویکرد اجتماعی و مردم محور خود تلاش کرد تا نهادهای مدنی و تشکل های مردمی را تقویت و از فعالیت آن ها حمایت کند. وی خاطرنشان کرد: تقویت جریان نهادهای مدنی و مشارکت مردم و ابعاد مختلف این موضوع در سیاست های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری، برنامه ششم توسعه و سیاست ها و برنامه های دولت یازدهم و دوازدهم نیز دارای نقشی پر رنگ است و البته باید توجه کنیم که موضوع و مبحث مشارکت ها را محدود به سازمان های مردم نهاد نکنیم و سازمان های مردم نهاد، جوانان، بخش خصوصی و خیریه ها را در کنار هم ببینیم. ابتکار ضمن تاکید بر اهمیت باور و اعتقاد قلبی دولت و حاکمیت به نقش سازمان های مردم نهاد و تشکل های مردمی، تصریح کرد: نباید نگاه عامرانه، قیم مابانه، ابزاری، تحمیلی و از بالا به تشکل های مردمی و سمن ها داشت بلکه باید تمام تلاش ها در راستای حفظ کرامت انسانی باشد. تاکید بر نقش تشکل های مردم نهاد در جریان سازی مثبت اجتماعی ابتکار با بیان اینکه نقش تشکل های مردم نهاد ایجاد جریان های مثبت اجتماعی است، گفت: از این رو، این نهادها باید از بدنه مردم و به خواست و ارداه و علاقه آن ها شکل بگیرند که برای این امر نیز انگیزه، مهم ترین عنصر است. معاون رئیس جمهور ادامه داد: در ایران علاوه بر انگیزه فعالیت های عام المنفعه که در تمامی فعالان مدنی و اجتماعی کشورهای دنیا مشترک است، انگیزه های مذهبی و معنوی نیز دارای نقش کلیدی و عامل پیش برنده است. وی با اشاره به نقش تشکل های مدنی به عنوان پل ارتباطی میان مردم و دولت، اظهار کرد: اما نقش سمن ها و تشکل های مردم نهاد بسیار فراتر و وسیع تر از این است و به همین دلیل دولت یازدهم، آئین نامه فعالیت تشکل ها را تصویب، ابلاغ و اجرایی کرد و با همین رویکرد سمن ها در شکل گیری برنامه ششم نیز نقشی پر رنگ داشتند و حتی با مصوبه دولت، سازمان های مردم نهاد و مشخصا شبکه سمن های محیط زیست با برخورداری از حق رای، عضو شورای برنامه ریزی استان ها شدند و به طور مکرر نیز از استانداران خواسته ایم که سمن ها در فرآیندهای تصمیم سازی مشارکت داده شوند. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: مشارکت سمن ها در فرآیندهای آموزشی و اجرای طرح ها و پروژه ها غالبا کم هزینه تر و تاثیرگذار تر از مشارکت دستگاه های بوروکراتیک است و البته امروزه، سمن ها و تشکل های مردمی نقش جدیدتری در قالب شکل دهنده گان پویش ها و کمپین های تاثیرگذار اجتماعی در دنیا پیدا کرده اند که البته در ایران نیز نمونه هایی از آن همچون پویش های سه شنبه های بدون خودرو، ۵۰ گرم کمتر (کاهش زباله)، کاهش اسراف غذا، چالش ۱۸ درجه و حفاظت از منابع آب را شاهد هستیم. وی با بیان اینکه بسیار تکان دهنده و باعث تاسف است که به رغم اینکه جامعه اسلامی هستیم ولی یک سوم مواد غذایی یا به عبارت دیگر یک سوم مواد غذایی به اضافه یک سوم آب مصرفی در این بخش از مزرعه تا سفره هدر می رود و این در حالی است که ایران با کمبود آب مواجه است و در رتبه های نخست دنیا به لحاظ تنش آبی قرار دارد. محیط زیست سالم از عناصر امید و نشاط در جامعه است ابتکار ضمن تاکید بر نقش و اهمیت کمپین ها و پویش های اجتماعی، تصریح کرد: این کمپین ها مختص محیط زیست نیست و می تواند بسیاری از حوزه ها را در بر گیرد که البته با محیط زیست پیوند دارند. به طور نمونه یکی از عناصر امید و نشاط در جامعه، محیط زیست سالم است و البته همه به اهمیت امید و نشاط در جامعه واقف هستند. این همان مبحثی است که رئیس جمهوری نیز در مناظرات بر آن تاکید داشت زیرا یاس و نامیدی از جنس شیطان است و اگر جامعه ای به یاس برسد، غلبه شیطان بر آن جامعه حتمی خواهد شد. معاون رئیس جمهور ادامه داد: به طور نمونه امروزه بسیاری از پزشکان توصیه می کنند به جای مصرف داروهای فشار خون، افراد روزانه و منظم در طبیعت قدم بزنند یا اساس شکل گیری مدارس طبیعت بر پایه همین اصل کاهش فشار بر نسل کودکان تربیت شده در عصر صنعتی از طریق انس با طبیعت است. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: همپوشانی مسائل محیط زیست با آسیب های اجتماعی بسیار زیاد است. وی تاکید کرد: یکی دیگر از نقش های مهم تشکل های مردم نهاد، موضوع دیده باین است که دولت نیز بر آن بسیار تاکید دارد تا جایی که رئیس جمهوری در مراسم هفته محیط زیست که سال ۱۳۹۳ در محل سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد از سمن ها خواست تا هر جا محیط زیست در حال آسیب بود با صدای بلند فریاد بزنند و این نشان دهنده فضای باز ایجاد شده توسط دولت برای نقد منصفانه است. ابتکار با بیان اینکه تا دیده بانی و نقد جدی گرفته نشود و اصلاح و تغییر رویکردهای نادرست صورت نگیرد، شاهد اثربخشی فعالیت ها نخواهیم بود، گفت: البته بسیار مهم است که تشکل ها نیز برای بهره مندی از نگاه علمی، تخصصی و دقیق به موضوعات تلاش کنند و علم آموزی داشته باشند تا در حوزه دیده بانی، توانمند شوند. معاون رئیس جمهور یکی از اقدام های حمایتی و مهم دولت یازدهم در زمینه تشکل های مردم نهاد را صدور مجوز شبکه سمن های مردم نهاد محیط زیستی توسط وزارت کشور برشمرد و افزود: خوشبختانه با صدور مجوز، این شبکه دارای جایگاه رسمی شد. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین اشاره ای به فعالیت مشترک سازمان حفاظت محیط زیست و قوه قضائیه در برگزاری همایش حقوق محیط زیست مشترک در سال ۹۵ داشت و افزود: این همایش در سال جاری نیز برگزار خواهد شد و از جمله محورهای هم آن مشارکت های مردمی و نقش تشکل های مردم نهاد در حفظ و صیانت از محیط زیست است. ابتکار در پایان گفت: امیدوارم تا زمان برگزاری همایش حقوق محیط زیست شاهد اجرایی شدن آئین دادرسی ماده ۶۶ باشیم.