شکار تروفه راه جلوگیری از انقراض گونه ها

متاسفانه متخلفان در کشور پیرو هیچ قانونی نیستند و ما هر قانونی هم وضع کنیم، آنها آزادانه به کار نادرست خود ادامه می‌دهند. شکارچیان غیرمجاز گونه‌ها را به تباهی کشیده اند. صدور مجوز شکار برای خارجیان می‌تواند سودآور باشد و ما می‌توانیم از این راه استفاده توریستی کنیم. اما باید توجه داشت که قبل از صدور مجوز باید به تکثیر گونه‌های موجود بپردازیم. تکثیر کردن این حیوانات و آماده کردن آنها برای شکار یکی از چاره‌های وضعیت موجود است. سازوکار تکثیر این حیوانات به این صورت است که باید ابتدا گونه را انتخاب کرد. برای مثال اگر در شاخه پرندگان دست به انتخاب می‌زنیم، پرندگان کوچک‌تر به دلیل فضای کمتری که طلب می‌کنند، مناسب‌تر هستند. اگر در شاخه پستانداران باشد فضای بیشتری مورد نیاز ماست. مساله خوراک این گونه‌ها نیز مهم است که در اصطلاح به آن خوراک دستی گفته می‌شود.

در حال حاضر چه گونه‌هایی در کشور ما، در حال انقراض هستند؟

از مهم‌ترین گونه‌های در حال انقراض می‌توان به پلنگ و یوزپلنگ اشاره کرد که در حال حاضر توجه‌ها بیشتر معطوف به یوزپلنگ است. متاسفانه باید بگویم که با این وضع شکار بی رویه، دیگر گونه‌های موجود در کشور نیز به سمت انقراض می‌روند.

دلیل رواج بی رویه شکار در کشور را چه چیز می‌دانید که باعث شده، بود و نبود قانون تفاوتی ایجاد نکند؟

در خارج از کشور ما گوشت ارزان‌تر از چیزی است که شکارچی تمایلی برای شکار داشته باشد تا گوشت را بفروشد. البته توجه به قانون نیز از سوی مردم در کشور‌های خارجی بیشتر از کشور ماست. من اطلاع دارم که در برخی مناطق، گوشت شکار را به قیمتی معادل ۸۰۰ تا یک میلیون تومان می‌خرند. به این صورت که خریدارها مشخص‌اند و کسانی که شکار می‌کنند، گوشت را برای فروش، نزد خریداران می‌برند. از گونه‌هایی که این‌طور شکار می‌شوند و به فروش می‌رسند می‌توان قوچ، میش، کل، بز و... را نام برد. برای این افراد فرقی ندارد که چه گونه ای شکار می‌کنند و آن گونه چه سنی دارد؛ از میش و بره گرفته تا بزغاله و کل توسط این افراد سودجو شکار می‌شود. این شکار چون با هدف گوشت آن انجام می‌شود، بیشتر باعث انقراض گونه‌ها می‌شود.

شکار خوب چه شکاری است؟

شکار خوب شکاری است که شاخ خوبی داشته باشد. برای مثال گونه کل را در نظر بگیرید. این گونه شاخی تا یک متر الی یک متر و ۳۵ سانتی متر دارد و از گونه‌های امتیازدار در تروفه محسوب می‌شود. قوچ اوریال تا یک متر و ۱۴ سانتی متر شاخ دارد. قوچ‌های البرز مرکزی و ارمنی هم در حدود ۸۰ تا ۸۵ سانتی‌متر طول شاخشان است. خارجی‌هایی که برای شکار به ایران می‌آیند کاری با گوشت حیوان ندارند و فقط برای پوست و شاخ گونه، آن را شکار می‌کنند که به آن تروفه گفته می‌شود. آنها حاضر به ریسک شکار غیرمجاز نیستند و فقط با پروانه و مجوز اقدام به شکار می‌کنند. شکار بزرگ در حال حاضر ممنوع است و وقتی سازمان محیط‌زیست تصمیم بر آزاد کردن شکار بگیرد، گردشگران شکار می‌توانند شکارهای خود را از ایران خارج کنند.

شما با شکار گونه‌ها موافقید یا مخالف؟

من با شکار تروفه موافقم. من شکار تروفه را باب کردم و راهگشای آن بودم. من تابه‌حال میش، بره یا بزغاله نزده ام و نخواهم زد. شکار تروفه به صورتی است که شکارچی برای شکار مسن و نر می‌رود و لطمه ای به گونه‌های جوان و ماده وارد نمی‌شود. کشورهای خارجی مثل آمریکا با ترویج شکار تروفه به محیط‌زیست خدمت کرده اند و از سوی دیگر جلسه‌هايی جهت فروش برخی تروفه‌ها برگزار می‌كنند كه با قيمت‌هاي بالايی خريد و فروش می‌شوند.

راه جلوگیری از انقراض گونه‌ها در ایران چیست؟

این کار به دلیل تعداد بسیار کم این گونه‌ها، کاری است بس مشکل. شکارچی‌ها آموزش ندیده اند و گونه‌ها را نمی‌شناسند. من شکارچیان زیادی دیده ام که فرق پلنگ و یوزپلنگ را نمی‌دانند. ابتدا باید شکارچیان ما به سطحی از آگاهی و شناخت این گونه‌ها برسند. راه جلوگیری از انقراض این است که ما باید همین تعداد کم را شناسایی و جمع آوری کنیم تا بتوانیم نسبت به تکثیر آنها اقدام کنیم. پس از تکثیر آنها می‌توانیم این گونه‌ها را به دامن طبیعت بازگردانیم. البته این کار به همین سادگی‌ها نیست و نیاز به وقت و علاقه دارد که متاسفانه در جامعه ما کم پیدا می‌شود. زمان حاضر وقت شکار است و تا شب عید نیز می‌تواند ادامه داشته باشد و اگر پروانه شکار داده شود، می‌توان از پولی که برای پروانه‌ها جمع آوری می‌شود، برای گونه‌های در حال انقراض استفاده و از انقراض آنها جلوگیری کرد.

نسبت مجوز‌هایی که داده می‌شود با پتانسیل‌های موجود را چطور ارزیابی می‌کنید؟

بیشترین مجوزی که داده شده مربوط به قوچ و کل است. این مجوزها به درستی نیز صادر شده چون این گونه‌ها در کشور نیز بیشتر موجود است. تروفه رکورد نیز می‌تواند در مورد این گونه‌ها بیشتر انجام شود چون شاخ خوبی دارد. البته قیمت این گونه‌ها نیز به نسبت پلنگ ارزان‌تر است و می‌توان قیمت را از دلایل صدور مجوز بیشتر در مورد این گونه‌ها دانست. کشور به لحاظ داشتن آهو نیز در وضع خوبی است که می‌توان برای صدور مجوز روی این گونه نیز تاکید داشت.

عده ای بر این باورند که جلوگیری از شکار نتوانسته از انقراض گونه‌ها جلوگیری کند. نظر شما در این رابطه چیست؟

جلوگیری از شکار تاثیری نداشته و باید بگویم انقراض گونه‌ها را بیشتر نیز کرده است. ممنوع کردن شکار، باعث شده است که شکار غیرمجاز بی‌رویه شده و از چهارچوب خارج شود. به دلیل پهنه گسترده طبیعت، نظارت در عمل امکان‌پذیر نیست و شکارچیان محلی که آگاهی لازم را هم ندارند به شکار مبادرت می‌ورزند و ممکن است در این میان گونه ای در حال انقراض را نیز بزنند. اگر مجوز شکار صادر شود می‌توان امید داشت که شکارچیان تا حدی داخل چهارچوب کار کنند. در حال حاضر شکارچیان غیر مجاز که در ماه سه تا چهار میلیون تومان پول به جیب می‌زنند، برایشان فرقی ندارد امروز چه فصلی است و هر زمان اقدام به شکار می‌کنند. محیط بانان نیز حقوق پایینی دارند و در بسیاری از موارد از مواجه شدن با شکارچی غیرمجاز چشمپوشی می‌کنند.

شما به عنوان پدر تاکسیدرمی ایران، فروش حیوانات تاکسیدرمی‌شده را چطور ارزیابی می‌کنید؟

در این سی سال کسی برای خرید شکار تروفه تاکسیدرمی شده به من مراجعه نکرده و باید بگویم که همه دنبال شکار هستند. با وجود اینکه قیمت تاکسیدرمی پایین‌تر از شکار است. رسم بر این شده است که کسی پولی بابت تاکسیدرمی نمی‌دهد. شاید بتوان گفت که افراد بیشتر به دنبال کسب افتخار از راه شکار هستند.