ناگفته‌های جنگ، از زبان امدادگران بی‌ادعا

خبرگزاری فارس: کتاب «امدادگر کجایی» یکی از آثار تازه منتشرشده مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس به قلم معصومه رامهرمزی است که به بیان خاطرات علی عچرش، یکی از امدادگران فعال در زمان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران می‌پردازد.

معصومه رامهرمزی در خصوص چرایی نگارش کتاب «امدادگر کجایی» گفت: 14ساله بودم که به‌عنوان امدادگر در بیمارستان‌های جنوب کشور حضور داشتم و از نزدیک شاهد زحمات و تلاش امدادگران در جنگ بودم، کتاب «امدادگر کجایی» در راستای تحقیقات، پژوهش‌ها و کارهایی است که برای جنگ انجام می‌دادم.

وی افزود: چون خودم امدادگر بودم، احساس کردم در حوزه آقایان امدادگر کتابی را نداریم؛ یعنی خانم‌های امدادگر در این زمینه بسیار فعال بوده‌اند و کتاب‌هایی در این زمینه منتشرشده اما آقایان امدادگر یا راننده آمبولانس، چون جزو اقشاری بودند که به شکل مردمی و پراکنده به جبهه‌ها می‌رفتند و بعد از جنگ نیز به شغل‌های خودشان بازگشتند و تقریبا متولی مشخصی را نداشتند و پراکنده شدند، تریبونی وجود نداشت تا این افراد خاطرات خود را بازگو کنند. خیلی علاقه داشتم تا این اتفاق بیافتد و بتوانیم صحبت‌های آقایانی که امدادگر و راننده آمبولانس هم بودند بشنویم و ببینیم آن‌ها در زمینه امداد چه اطلاعات و چه خاطراتی را دارند و این باعث شکل‌گیری این کتاب شد.

نگارنده کتاب «امدادگر کجایی» با تأکید بر اینکه این کتاب در ادبیات جنگ، خاطره‌ای دیگر نوشت است، بیان داشت: این کتاب از نوع خاطره است و نه یادداشت و سفرنامه. این کتاب خاطرات، امدادگر یا راننده آمبولانسی است که به جبهه رفته و سال‌ها جنگ را تجربه کرده است.

وی درعین‌حال یادآور شد: هرچند این کتاب مربوط به خاطرات است اما خاطراتی که مملو از اطلاعات بسیار معتبر و مستند از بحث امداد است؛ یعنی در این کتاب چند موضوع جدی مطرح‌شده ازجمله ترابری مجروحین از جبهه تا شهرهای بزرگ و اورژانس‌های کنار خط تا بیمارستان‌های صحرایی.

رامهرمزی در رابطه با راوی این کتاب توضیح داد: فردی که در این کتاب خاطرات خود را می‌گوید علی عِچرِش، اهل آبادان است. راوی کتاب، فرد مطلعی است چون در زمان جنگ، مدیر ستاد امداد درمان ماهشهر بوده است و مدتی مدیر ستاد امداد جبهه اهواز و همچنین مدیر هلال‌احمر ماهشهر بوده است؛ بنابراین اطلاعات کلان بسیار خوبی را داشته است که سعی کرده‌ایم این اطلاعات را در این کتاب بیاوریم.

وی اضافه کرد: راوی در شهریور سال 59 قبل از شروع رسمی جنگ، به همراه دوستانشان به خاطر درگیری‌هایی که آنجا وجود داشته به شلمچه می‌روند و در منطقه کمپ ولیعصر مستقر می‌شوند. ایشان اول با امدادگری شروع می‌کنند و بعد در جریان حملات هوایی عراق به اروندکنار به این نتیجه می‌رسد که فقط امدادگر نیست که می‌تواند به مجروحین رسیدگی کند و باید خودش راننده آمبولانس باشد. چون سرعت فرد و امدادگر برای رساندن مجروح به بیمارستان نقش تعیین‌کننده‌ای در نجات آن دارد. از آن زمان راننده آمبولانس می‌شود و این نقش ادامه پیدا می‌کند.

وی به‌عنوان کتاب اشاره کرد و توضیح داد: امدادگران در زمان جبهه بسیار فعال بودند، آقای عچرش در خاطراتشان از این مسئله بسیار یاد می‌کند یعنی وقتی در جبهه حضورداشته مجبور بوده در نقش‌های مختلفی به‌عنوان امدادگر ظاهر بشود. در جبهه به‌محض اینکه کسی مجروح می‌شده صدا می‌زدند که امدادگر کجایی؟ امدادگر باید با برانکارد مجروح را می‌برده به همین دلیل دیدم اسمی زیباتر و درخورتر از این نیست که بگوییم «امدادگر کجایی؟».

رامهرمزی اطلاعات بسیار تازه و نو را از مهم‌ترین ویژگی‌های این کتاب برشمرد و گفت: در کتاب «امدادگر کجایی» ما متوجه می‌شویم که هلال‌احمر چندین قطار برای اعزام مجروحین داشته؛ 3 قطار بیمارستانی، قطار اکسپرس، قطار مسافری داشته که هرکدام قابلیت‌های خاصی داشته‌اند. یا متوجه می‌شویم هلی‌برد مجروحین از خط مقدم به پشت جبهه چگونه بوده و با انواع و اقسام ستادهای درمانی آشنا می‌شویم.

وی ادامه داد: در این کتاب اسامی بیش از 70 نیروهای امدادگری که حداقل در منطقه جنوب، آبادان و خرمشهر و ماهشهر و اهواز، حضور داشتند، آورده شده و مشخص است که در کدام منطقه بودند و چه اقداماتی را انجام می‌دادند. یکسری شهدای امداد هم داریم که خیلی مظلوم هستند و از آن‌ها نیز یادی کرده‌ایم.

نگارنده کتاب «امدادگر کجایی» با تأکید بر اینکه در این کتاب حضور زنان خیلی جدی دیده‌شده است، گفت: راوی مرتب به نقش خانم‌ها می‌پردازد چون خودش به این نقش اعتقاد داشته و دارد. شما در جای‌جای کتاب حضور زنان را می‌بینید چون هم خودش اعتقاد به این حضور دارد و هم ما سعی کردیم از ایشان سؤال بپرسیم و این‌ها را بیاوریم. به نظر من ما نباید یک نگاه تک جانبه داشته باشیم.

وی به‌سختی های نگارش این کتاب اشاره و بیان کرد: این کار بسیار سخت بود چون ما قبلا کتابی در این موضوعات نداشتیم و برای فهمیدن دقیق آن‌ها به‌علاوه بر مصاحبه آقای عچرش با چندین نفر دیگر هم مصاحبه کردم.

رامهرمزی در خاتمه متذکر شد: امیدوارم با توجه به منابع و شخصیت‌هایی که در متن کتاب معرفی‌شده‌اند، کتاب‌های بعدی نیز منتشر شود و موضوع امداد به شکل همه‌جانبه و نه‌فقط در منطقه جنوب، در غرب و حتی در پشتیبانی که در شهرهای بزرگ بوده، موردتوجه قرار بگیرد.