با هنجارشکنی بازیگران تلویزیون چه باید کرد؟

روزنامه کیهان: بازیگری که با اولین تجربه نقش‌آفرینی‌اش در صداوسیما به شهرت رسیده، این روز‌ها در فضای مجازی رفتار‌های نامتعارفی را در پیش گرفته است. البته این اولین بار نیست که یک بازیگر، این گونه از شهرت به دست آمده از طریق رسانه ملی سوءاستفاده می‌کند. اما سؤال این است که چگونه می‌توان این گونه رفتار‌ها را کنترل کرد؟

میکائیل دیانی، مستندساز و پژوهشگر عرصه رسانه گفت: مسئله اصلی این است که بازیگران و چهره‌های مشهور در کشور ما هیچ نسبت سازمانی با جایی که برای آن فعالیت می‌کنند ندارند. در صداوسیما روال این است که بازیگران با تهیه کنندگان قرارداد می‌بندند و صداوسیما نیز با تهیه کنندگان سر و کار دارد. این درحالی است که در بسیاری از کشور‌های جهان، خود سازمان‌ها، شبکه‌های تلویزیونی یا شرکت‌های تولید فیلم و سریال با بازیگران قرارداد می‌بندند و نکات اصلی و الزامات ضروری در حوزه ستاره سازی در این قرارداد‌ها لحاظ می‌شود. ازجمله مواردی که لحاظ می‌شود این است که حق شهرت، حق مالکیت معنوی، حق تصویر، حق تجارت و... از آن بازیگر سلب می‌شود و در اختیار آن سازمان یا شرکت قرار می‌گیرد. به طور مثال، وقتی حق تصویر یک بازیگر در اختیار یک سازمان باشد، رفتار‌های آن بازیگر در شبکه‌های اجتماعی نیز کنترل می‌شود و دیگر یک بازیگر نمی‌تواند هر طور که خواست در فضای مجازی فعالیت کند.

وی افزود: این مسئله درباره فوتبالیست‌ها و همه چهره‌های مشهور حاکم است. به طور مثال، کریستیانو رونالدو تا وقتی در باشگاه رئال مادرید فعالیت می‌کرد، حق شهرت و حق تصویر او در اختیار آن باشگاه بود و برخلاف مقررات باشگاه نمی‌توانست تصویری از خود در فضای مجازی منتشر کند و امروز که به باشگاه یوونتوس رفته، این باشگاه درباره او تصمیم می‌گیرد. در سینما نیز همین طور است. مثلا وقتی یک بازیگر مطرح، با شرکت یا سازمانی قرارداد همکاری می‌بندد، تا زمان قرارداد، نمی‌تواند خارج از قوانین آن شرکت از شهرت خودش استفاده کند. دیانی ادامه داد: متأسفانه در کشور ما این مسئله رعایت نمی‌شود و می‌بینیم که یک فرد با حضور خود در تلویزیون که برای هر دقیقه آن میلیارد‌ها تومان هزینه می‌شود، هیچ تعهدی ندارد؛ نه در حوزه تجاری و اقتصادی کنترل مالی می‌شود، نه در زمینه تبلیغات و نه در حوزه فرهنگی. به همین دلیل هم یک فرد به خودش اجازه می‌دهد با اولین حضور خود در یک سریال و شهرتی که از این طریق به دست می‌آورد، هر طور خواست رفتار کند.