موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران: دکتر پدرام خسرونژاد در گفتگو با ما درباره بررسي‌هايي که بر روي عکسهاي تاريخي موسسه داشته گفت: عکسها از معتبرترين اسناد تاريخي هستند که بي هيچ دستکاري مي توانند واقعيتهاي نابي را به جهت تاريخي و مردم شناسي نشان بدهند و عکسهاي باقي مانده از دوران قاجار حاوي اطلاعات ارزشمندي درباره غلامان و کنيزان آفريقايي و گرجي در دربار ايران است.
پوشش و موقعيت اجتماعي اين کنيزان و غلامان و بسياري از نکات ديگري که از عکسها به عنوان يکي از معتبرترين اسناد باقي مانده است مي تواند پاسخگوي بسياري از پرسشهاي تاريخي و مردم شناختي باشد. وي افزود: ما درباره برده داري در دوران قاجار و قبل از آن مطالعات تاريخي نداريم گرچه اسناد زيادي در اين باره وجود دارد و در گزارشات برجاي مانده از جهانگردان به اين موضوع اشاره شده است.
خسرونژاد با تاکيد براينکه مطالعه عکس و تاريخ عکاسي در ايران علمي 50-60 ساله است ،تصريح کرد: بحث شناسايي کنيزان و غلامان افريقايي از طريق عکسهاي باقي مانده از دوران قاجار هم يکي از موضوعات جديد است .
به گفته وي برده‌داري در ايران از دوران پيش از اسلام و دوره صفويه رواج داشته البته اين برده داري از جنس برده داري غربي نيست اما از آنجائيکه عکاسي از دوره وليعهدي ناصرالدين شاه به ايران آمده، موضوع مطالعه برده داري با استفاده از عکسها را از اين دوران به بعد مي توان پيگيري کرد.
به گفته اين مردم شناس برده‌هاي افريقايي اغلب در دوران کودکي از سواحل کشور آفريقا دزيده مي شدند و توسط برده فروشان حرفه اي که هيچ کدام ايراني نبودند به خيلج فارس آورده مي شدند و بخشي به عربستان برده مي شدند و در بازار مکه به فروش مي رسيدند و تعدادي هم به ايران آورده مي شدند و اغلب از مسير ايران براي فروش به دولت عثماني به ترکيه کنوني برده مي شدند.
وي درباره ويژگيهاي اين برده ها به لحاظ مردم شناسي افزود: کار پژوهشي در اين باره تازه آغاز شده است اما اغلب اين غلامان خواجه بودند و در حرم سراها کار مي کردند و به دليل کليد داري حرم سرا به شاه و متمولين نزديک بودند. بنا به تاکيد خسرونژاد در غرب تاريخ عکاسي به موازات مباحث مردم شناسي شکل گرفته و از عکس به عنوان گزارش در تحقيقات مردمشناسي استفاده مي شود. همچنين مردم شناسان درباره عکسهايي که قبلا گرفته شده است پژوهشهايي را انجام مي دهند. وي به 400 عکسي اشاره مي کند که در طي تحقيقاتي که در ايران و همچنين خارج از ايران داشته تصاويري از بردگان سياه پوست را نشان ميدهند که اين عکس ها سوالاتي را به ذهن متبادر مي کند که هدف از نشاندن اين برده ها در عکس چه بوده است يا طرزنشستن اين برده ها و قد و قواره آنها باينگر چه نکاتي است؟
به باور خسرونژاد به شرطي که بتوان اين عکسها و البومها را ديد و اسناد مکتوب را هم در کنار آن پيدا کرد و مورد بررسي قرار داد عکسها مي توانند پاسخگوي بسياري از سوالات و ابهامات تاريخي باشند و اين مسير نيازمند همراهي محققان است.
دیدگاه تان را بنویسید