مستندی که نمی شود در جمع تماشا کرد/ از بد حجابی تا مافیای جنسی در «خیال پرست»/ دو راهی سخت پاتایا و ازدواج موقت!

سرویس اجتماعی فردا؛ یاسین قاسمی: بحران جنسی امروز جامعه ما، باعث شده تا فیلم‌سازان و مستندسازان دغدغه‌مند به تولید آثاری در حوزه معضلات جنسی بپردازند. جوانانی که در ابتدای راه فیلم سازی هستند اما با این وجود، فیلم-مستندهای قابل توجهی از جمله «پشت صحنه»، «خوان هشتم» و «یک پیشنهاد ساده» را به عرضه کردند.

این روزها مستند «خیال پرست» که به تازگی نسخه اینترنتی آن منتشر شده، سر و صدای زیادی به پا کرده است. موضوع مستند به مسئله حجاب و روابط دختر و پسر در جامعه کنونی ایران مربوط بوده که بدون تردید اثری جسورانه‌تر از فیلم-مستندهای جنسی دیگر است. محمدهادی نعمتی، نویسنده و کارگردان این مستند پیش از این مستند «آرامش شام» را در کارنامه آثار مستندسازی خود ثبت کرده است.

از بد حجابی تا مافیای جنسی

مستند پیش رو به بیان دو راهکار مختلف می‌پردازد، نخست کنترل آتش جنسی دختران و پسران جامعه، و دوم پیشنهاد راه‌اندازی یک پلیس تخصصی در حوزه ابتذال. اگر بخواهیم به چارچوب کلی این مستند بپردازیم باید آن را به 5 بخش تقسیم کنیم، بخش نخست بیان ناهنجاری‌های جنسی جامعه، بخش دوم سوء استفاده مافیای جنسی از آن، بخش سوم و چهارم که یقینا مهمترین آن است به عدم توجه حوزه های علمیه، بی‌خیالی مسئولان در این خصوص و همچنین بی‌توجهی به بیانات رهبر معظم انقلاب اشاره دارد ؛ و در قسمت پنجم به ارائه راهکار که مربوط به ازدواج موقت است، می‌پردازد.

مستند خیال‌پرست از جمله آثار فرهنگی است که به طور مصداقی و صریح به وضعیت عفاف و حجاب ورود کرده است، موضوعی که نهاد‌های دولتی و ده‌ها سازمان فرهنگی کشور سال‌های متمادی است که از ورود به حوزه عفاف و حجاب، خصوصا به طور مصداقی خودداری می‌کنند و فعالیتشان محدود به موضع‌گیری‌های ظاهری و بیانیه‌هایی درباره روابط ناهنجاری دختران و پسران شده است. در این مستند که شهر تهران را برای روایت خود انتخاب کرده علاوه بر سوالات صریح از جوانان در خیابان و محیطهای تفریحی از نظر کارشناسان و اساتید دانشگاه نیز استفاده شده است.

ازدواج سفید و...

مسأله‌ای که مستند درباره ازدواج سفید مطرح کرده، یکی دیگر از موضوعاتی است که نسبت به آن در جامعه سکوت کامل وجود دارد و ادامه بی توجهی به آن، آثار منفی بسیاری را در پی خواهد داشت. البته کارگردان مستند از پرداختن به وضعیت اسفبار آثار ازدواج سفید در کشورهای غربی و فرزندان نامشروعی که از آن طریق متولد شده‌ اند صرف نظر کرده که می توانست اثرگذاری بیشتری را بر روی مخاطبان داشته باشد.

از نقاط قوتی که در مستند وجود دارد، مبنی بر این بود که در برخی از کشورهای اروپایی مثل سوئد، اسلواکی و... برای افرادی که با روسپی‌ها ارتباط داشته باشند، مجازات تعیین می‌شود اما در کشور ما برای مقابله با روسپی‌گری نه تنها اقدامی صورت نمی‌گیرد بلکه راهکاری مثل صدور کارت بهداشت برای تن‌فروشان توسط وزارت بهداشت و درمان مطرح می شود!

سوال از حوزه پاسخ از علما

از دیگر نقاط قوت این مستند، حضور در حوزه علمیه و پرسش از علمای دین است که در حوزه عفاف و حجاب چه اقداماتی کرده‌اند؟ چه راهکارهایی را برای کنترل آتش جنسی جوانان ارائه داده‌اند؟ چه کسانی را در شکل‌گیری ناهنجاری جنسی در جامعه مقصر می‌دانند؟ آیا می‌توان تمام گناهان بر گردن بیگانگان انداخت؟ کل فعالیت نهاد های مسئول در کشور ما در حوزه ترویج عفاف و حجاب، فقط به مملکت همایش، جلسه و... تبدیل شده چرا که هیچ اقدام عملی صورت نمی‌گیرد!

از نقاط ضعف مستند می توان به این مسئله اشاره کرد که، جایگاه خانواده و نظارت خانواده‌ها بر روی فرزندان، جایی در این مستند نداشته‌ است. چرا که خانواده‌ها نیز وظایف مربوط به آموزش و تربیت فرزندان‌شان در این حوزه ها دارند که به مرور آن را از دوش خود برداشته اند و تنها از سیستم آموزشی و حاکمیتی در این خصوص انتظار دارند.

نمی شود در جمع تماشا کرد

از دیگر ضعف‌هایی که در مستند مشاهده می‌شود، بی‌پروایی در به نمایش گذاشتن برخی تصاویری است که خود باعث ترویج‌گرایی امر ناصواب می‌شود؛ در این مستند مخاطب کیست؟ دانش‌آموز، دانشجو، والدین یا اشخاص دیگر؟! فیلم-مستند «خیال‌پرست» در حوزه مخاطب‌شناسی خود دچار اشکال اساسی است چرا که آن را نه می‌توان در رسانه ملی پخش کرد و نه حتی برای خانواده‌ها می‌توان به نمایش در آورد. اما در کنار عدم مخاطب‌شناسی مناسب، پخش بعضی از موسیقی ها و زوم تصاویر روی برهی مصاحبه شونده های در سطح خیابان قابل هضم و اکران در دانشگاه‌ها نیست، اگر در بعضی مسائل نمی‌توانیم تاثیر مثبت بر جامعه بگذاریم حداقل از بانیان عادی سازی پدیده زشت نباشیم.

دو راهی پاتایا و ازدواج موقت!

این آشفته بازار جنسی که دختران و پسران برای پیدا کردن هویت خود با هم در ارتباط هستند بدون شک عواقب ناگواری را در پی خواهد داشت. از طرفی هیچ نهاد دولتی و حتی رسانه ملی نیز برای حل بحران جنسی جامعه وارد میدان نشده و این اتفاق مسبب آن خواهد شد تا به جای شیوه های والای دین اسلام برای جوانان ما، پاتایا و آنتالیا جایگزین شود.

با تمام این تفاسیر، هر چه جلوتر پیش برویم مشکلات جنسی جوانان، افسار گریخته‌تر خواهد شد و سرکوب نیازهای جنسی جوانان در صورتی که جایگزینی برای آن پیش بینی نشده باشد، هیچ تاثیری نخواهد گذاشت! اسلام، کامل ترین دین در بین ادیان مختلف جهان از جمله در مسائل جنسی‌ است و در جایگاه خود به مثابه عبادت به آن پرداخته است ؛ اما طی چند دهه اخیر رویکرد غلطی درباره نیاز جنسی افراد جامعه از اسلام نشر یافته است و هنگامی که از راهکار های جایگزین بحث به میان می‌آید به شدت با آن به مقابله بر می‌خیزند. شاید این مستندها بتواند برای پیدا کردن و تروج راهکارهای مناسب کمکی به مردم و مسئولین ما بکند.