بناست «سیانور» را نادیده بگیرند/ حضرت عباسی شما باشید شک نمی‌کنید؟

سرویس فرهنگی فردا؛ محمد مهدی شیخ صراف: حرف زدن از دستهای پنهان در کشور ما یه یک ژست تبدیل شده است. پرونده های امینتی که جای خود دارد، از مربیان فوتبال تا وزرای مملکت و حتی بالاتر از انها همه از دستهای پنهان شاکی اند. اما نمی توانیم چشممان را به روی آنچه می بینیم ببندیم حتی اگر وادی فرهنگ و هنر باشد.

یک فیلم سینمایی بسیار مهم درحوزه تاریخ معاصر و تاریخ انقلاب که اتفاقا بسیار خوش ساخت هم هست در جشنواره های مهم ایران نادیده گرفته می شود. در جشنواره فجر و حالا هم مقاومت. حضرت عباسی اگر شما باشید شک نمی کنید؟ به اینکه به یک فرایند هماهنگ شده در خفه کردن بخشی از حقایق تاریخ کشور روی پرده سینما وجود دارد شک نمی کنید؟

فیلم سینمایی سیانور مستقیما به ریشه های شکل گیری سازمان مجاهدین خلق می پردازد. به آغاز انحراف ایدئولوژیک سازمان و حذف بچه مسلمانها. به ماجرای نامهای آشنایی مثل تقی شهرام و مجید شریف واقفی. به سه گانه ساواک، مارکسیست، مسلمان و درگیری در کف خیابان. به رشته آغازین جنایت علیه بی گناه ها. به اسلحه کشیدن روی آدمهایی که تنها گناهشان مسلمانی بود و ادامه آن بعدها موجب شد مجاهدین خلق ، منافقین شوند و از رده بالاترین چهرهای انقلاب تا عادی ترین مردم کوچه و خیابان را به گلوله ببندند. آن هم به نام خلق مسلمان!

سیانور پیش از اولین نمایش در جشنواره فیلم فجر یک علامت سوال بزرگ بود. اینکه آیا بهروز شعیبی جوان کارنامه موفقش را تداوم داده یا نه؟ اینکه محمود رضوی برای چه اینطور پای این پروژه ایستاده؟ و اینکه این ماجرا چطور روایت شده است؟ از کدام زاویه و... اما در اولین قدم فیلم از گردونه آرای مردمی حذف شد. بعد اکرانش در بعضی سینماها به تعویق افتاد و در برنامه برج میلاد یعنی کاخ اصلی جشنواره هم به اخرین سانس های روز آخر موکول شد. یعنی وقتی که نه تنها کاندیدهای دریافت سیمرغ اعلام شده اند که حتی تکلیف جوایز هم روشن شده است. زمانی که امکان هیچ اعتراضی برای احقاق حق وجود ندارد. زمانی برای فرار هیئت داوران!

اما فیلم در همان اولین اکران خودش را ثابت کرد. بدون منکوب کردن مخاطب، بدون شلوغ بازی و تلاش برای خودنمایی، بدون ژانگولربازی جلوه های ویژه و از همه مهمتر بدون دروغگویی. سیانور روایت صریحی داشت و در عین حال پر کشش. بازیها به قاعده بودند. با یک مقاله تصویری یا روایت مذبذب طرف نبودیم. یک قصه واقعی را به روان ترین شکل می دیدیم در تهران چند دهه قبل و راضی از سالن بیرون آمدیم. اما حالا اگر رسانه های می خواستند درباره ظلم به فیلم بگویند همه چیز در شلوغی اختتامیه و تعطیلی 22 بهمن گم می شد. که گفتند و شد. و اینطور سر سیانور را که درباره دشمنان خطرناک انقلاب بود در فجر انقلاب با پنبه بریدند! خیلی محترمانه و زیرپوستی.

آنها که فیلم را دیدند به سازندگانش خداقوت گفتند. گفتند ان شا الله در اکران و در جشنواره های گفتمانی خودمان. بلاخره اینجا فجر است و دفعه اول نیست ازین کارها می کنند. واقعا امیدوار بودند به یک تحویل گرفتن اساسی در جایی دیگر اما همین چند وقت پیش بود که صدای سید محمود رضوی تهیه کننده سیانور بلند شد. او حتی برای اکران این فیلم هم به بن بسته خورده بود. به کار شکنی و انواع بازی هایی که می توانند و در می آورند!

بخشی از حرف های خودش این بود: «ظاهراً هنوز سمپات‌ها در سیستم بی‌قدرت نیستند و تأثیر گذارند. ظاهراً نسبت‌های فامیلی بعد از گذشت سال‌ها هنوز در رأی و نظر افراد تعیین کننده‌اند. هنوز جدیدالاسلام‌ها کارهایی می‌توانند بکنند، ان‌شاءالله که دروغ و توهم است ولی اگر ادعاهای حقیر درست هم باشد ما از آن جنس بیدها نیستیم که با این بادها میدان را خالی کنیم. حالا حالاها هستیم و کارمان فقط با حذف فیزیکی ساخته می‌شود.»

به هر شکل روند اکران عمومی طی و قرارداد برای اکران در گروه سینمایی استقلال بسته شد و زمان هم مشخص. حالا نوبت تحویل گرفتن فیلم در یک رویداد هنری بود. اما جشنواره مقاومت دیگر چرا؟ فیلم در این جشنواره هم حضور یافت و اکران شد. اما روز قبل اختتامیه مشخص شد فیلم در هیچ رشته ای در میان نامزدها نیست. همین دیشب در همان همه علامت های تعجب همه سهم سیانور از جوایز جشنواره فیلم مقاومت حمایت 20 میلیون تومانی در اکران عمومی از سوی جشنواره تشحیص داده شد. همین و خلاص.

حالا دیگر حوصله ای برای اعتراض باقی نمانده است. فیلم چند وقت دیگر اکران می شود و مردم آن را خواهند دید. خودشان قضاوت خواهند کرد که ماجرا چیست و در این مملکت چه خبر است. حافظه تاریخی آنهایی که از منافقین خاطره و تصویری در ذهن دارند نمی گذارد خیلی از واقعیت ها فراموش شود. قطعا سیانور و تلاش سازندگانش هم فراموش نخواهد شد. می گویند محمود رضوی اسبش را برای ساخت آثار دیگری در همین موضوع زین کرده است. از الان منتظر آثار بعدی هستیم.