هاشم‌زاده: روایت «نفس» جسورانه و تازه است

سرویس فرهنگی فردا: هفتمین جلسه از سلسله نشست‌های نقد و بررسی آثار حاضر در بخش مسابقه ایران چهاردهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت ویژه فیلم «نفس» با حضور نرگس آبیار کارگردان، ساعد نیک ذات فیلمبردار، ساره نور موسوی بازیگر، سیدسعید هاشم‌زاده منتقد سینما در پردیس ملت برگزار شد.

طرح اولیه «نفس» قصه یکی از رمان‌های منتشر نشده آبیار است

در ابتدای این نشست نرگس آبیار کارگردان اثر در سخنانی با اشاره به چگونگی تولید این فیلم گفت: فیلم نفس براساس یکی از رمان‌های من سلخته شد که نگارش آن قبل از تولید این فیلم به پایان رسید و با مشورتی که با تهیه‌کننده کار داشتم، تصمیم گرفتیم تا از روی آن فیلمنامه «نفس» را بنویسم.

وی افزود: البته این کار خیلی سخت بود چون راوی قصه رمان اول شخص بود و ما باید برای تبدیل آن به فیلمنامه تغییراتی را در این بخش ایجاد می‌کریدم که در مدیوم سینما ملموس‌تر باشد، به همین خاطر زمان و انرژی زیادی برای این تغییرات صرف کردیم.

بسیاری از سینماگران ما جسارت شکستن فضای رئال حاکم بر تولیدات سینما را ندارند

کارگردان فیلم سینمایی «نفس» در ادامه با بیان این نکته که برای تولید این فیلم باید ساختارهای کلاسیک سینما را می‌شکست، اظهار کرد: ما در فضای رمان و داستان و حتی تئاتر تا حدود زیادی جسارت شکستن فضای کلاسیک مرسوم که بیشتر در فضای رئالیسم است را داریم ولی این نوع تجربه‌ها در سینمای ما کم است.

وی اضافه کرد: بسیاری از سینماگران ما جسارت شکستن این فضا را ندارند و ترجیح می‌دهند مسیر آزموده شده در حوزه سینمای رئال را بپیمایند ولی من به اصلا تمایلی به این ندارم که آثار شبیه به هم شوند و ترجیح می‌دهم که به سراغ کارهایی نو غیرتکراری بروم.

«نفس» جهان را از نگاه خود کودکان روایت می‌کند

آبیار با اشاره به اینکه در تولید «نفس» سعی کرده تا حد امکان به جهان کودکان نزدیک شود، بیان کرد: ما در این اثر تبدیل فانتری موجود در یک رمان را به یک فیلم داریم و در جریان این کار سعی کردیم تا حد امکان به جهان کودک اصلی قصه نزدیک شویم.

وی ادامه داد: در اغلب آثار سینمای کودک، همواره جهان کودک از زاویه دید کارگردان روایت می‌شود در حالی من سعی کردم در این فیلم جهان را از نگاه خود کودکان روایت کنم و به نوعی از روایت‌های مرسومی که در اغلب آثار تولید شده در این حوزه وجود دارد، فاصله بگیرم.

آبیار تصریح کرد: من برای این کار تلاش کردیم تا شرایط را به شکلی پیش ببریم که دیالوگ‌ها و آن زاویه دیدی که در اثر وجود دارد، به درستی بر روی جریان اصلی فیلم سوار شود و به تعبیری از کار بیرون نزد و مخاطب احساس کند که همه آنچه در فیلم می‌بیند از جنس همان دنیای کودکانه است.

«نفس» نمایش دهنده جریان یک زندگی است

کارگردان فیلم «شیار 143» در ادامه با اشاره به انتظاراتی که از سومین ساخته او وجود داشت، گفت: ممکن بسیاری از کسانی که دو اثر قبلی من را دیده‌اند، انتظار یک روایت کلاسیک را در این فیلم از من داشتند، اما من معتقدم که این فیلم نمایش دهنده جریان یک زندگی است.

وی افزود: به همین خاطر معتقدم باید هر آنچه که شخصیت اصلی در جریان یک زندگی می‌بیند چه درغالب واقعی و چه در غالب فانتزی باید در فیلم روایت می‌شد تا روایت فیلم درست و باورپذیر شود.

آبیار همچنین به چگونگی انتخاب نقش اول این فیلم که هنرپیشه خردسال «ساره نورموسوی» آن را ایفا کرده است، اشاره کرد و انتخاب او را از میان 2000 کودکی که برای ایفای این نقش تست داده بودند، لطفی دانست که از جانب خدا و با توسل به امام رضا(ع) شامل حال او شده است.

سختی‌ها کار با نابازیگران در ادامه این نشست ساعد نیک‌ ذات فیلمبردار اثر طی سخنانی گفت: اولین گام ما برای تولید این اثر آن بود که سعی کنیم تا شیوه‌های کلاسیک موجود در ارتباط با فیلمبرداری را کنار بگذاریم و به سراغ یک روایت تازه و شیوه جدید در ارتباط با فیلمبرداری این اثر برویم.

وی افزود: از سوی دیگر حضور چهار کودک به عنوان بازیگران اصلی اثر باعث شد شرایط کار تا حدودی سخت شود چرا که وقتی با نابازیگران بازیگوشی مثل بچه‌ها طرف هستید باید سعی کنید به نحوی با آن‌ها تعامل کنید تا بتوانید بازی مورد نظر خود را از جلوی دوربین از آن‌ها بگیرند.

روایت «نفس» جسورانه و خاص است

سعید هاشم زاده منتقد این نشست پس از سخنان نیک ذات طی سخنانی در ارتباط با فیلم سینمایی «نفس» اظهار کرد: در جشنواره فجر سال گذشته شاهد سه فیلم بودیم که روایتی جسورانه و نو داشتند و با جسارتی ستودنی به دنبال یک روایت هنری خاص بودند که «نفس» یکی از این سه اثر بود.

وی افزود: به نظرم مهمترین نکته‌ای که باید در نقد فیلم «نفس» در نظر داشت آن است که نباید این اثر را پارامترهای فیلم‌های کلاسیک بررسی کرد بلکه به نظرم این فیلم را تنها می‌توان با پارامترهای فیلم‌های هنری درست دید.

عضو انجمن منتقدان و نویسندگان خانه سینما در ادامه با اشاره به تاثیر تجربه زیستی کارگردان بر شیوه روایت اثر گفت: یکی از نکات خاص این فیلم مسیری است که کاراکتر اصلی می‌رود که شاید در ذهن برخی این مسیر غیرطبیعی به نظر برسد اما به نظرم انتخاب این شیوه روایت خاص به خاطر تجربه زیستی کارگردان اثر است.

وی با اشاره به سکانس پایانی فیلم بیان کرد: شاید بسیاری این سکانس را نقطه ضعف اثر بدانند و بر حضور محسوس کارگردان و تاثیر او بر این سکانس که برخلاف جریان اصلی فیلم است، ایراد بگیرند درحالی که من نظری مخالف آن دارم و معتقدم به واسطه همانتجربه زیستی خاص کارگردان و تاثیر آن بر اثر، به عنوان نقطه قوت اثر می‌دانم.

«نفس» روایتی درست از مقطع مهمی از تاریخ ایران است

هاشم زاده با بیان اینکه ویژگی‌های فیلم «نفس» نشان می‌دهد که اصولا برای سینما ساخته شده است گفت: عناصر در نظر گرفته شده در این فیلم چه به لحاظ میزانسن و چه به لحاظ قاب بندی‌ها و دیگر موارد، تماما برای سینما است و برای این مدیوم تولید شده است.

وی افزود: من کمتر فیلمی در سینمای ایران می‌شناسم که تا این حد جذاب و درست به روایت بخشی از تاریخ کشورمان پرداخته باشد و به نظرم فیلم سینمایی «نفس» به خوبی توانسته از پس این کار برآید.

گفتنی است در چهارمین روز از برگزاری نشست‌های نقد و بررسی آثار حاضر در بخش مسابقه ایران جشنواره مقاومت، نشست سه فیلم «مزارشریف»، «ماهی سیاه کوچولو» و «پری دریایی» به ترتیب در ساعت‌ها 18، 19 و 20:30 با حضور عوامل و منتقدین سینما در محل پردیس ملت برگزار خواهد شد.