واکنش متفاوت ضیاءالدین دری به فساد در سینمای ایران

این روزها بحث فساد در سینما خیلی مطرح می ‌ شود و این موضوع بهانه ای شده است برای مخالفان سینما، شما دیدگاه ‌ تان در این ‌ باره چیست؟

اول باید بدانیم فساد در اینجا چه معنایی دارد؟ اگر منظور روابط ناهنجار است که این اتفاق در سطح شهر هم به وفور دیده می‌شود، آن هم به گونه های مختلف. منتها آنها گمنامند و کسی آنها را نمی‌شناسد. اتفاقا مردم هم شاهد این اتفاقات هستند حالا عکس‌العملی دارند یا ندارند را حتما کسانی که در حوزه های آسیب‌های اجتماعی فعالند می‌دانند. سینما هم مثل هر شغل دیگری یک اجتماعی دارد که این اجتماع فعالان این حرفه را دربرمی‌گیرد مثل اجتماع آهن فروشها،مثل اطبا،‌‌مثل اساتید دانشگاه .در همه مشاغل بالاخره ما صاحب یک جمع حرفه ای و تخصصی هستیم. ارتباطات در همه جا وجود دارد. آدم‌ها در محیطهای مختلف با هم آشنا می‌شوند و در رابطه با نوع ارتباط این افراد دین ما راه حل های مختلف داده .بنابراین شما نمی‌توانید این زوجی که با هم معاشرت می‌کنند را مورد تفحص قرار بدهید و بگویید چرا با هم در ارتباط هستید.این ارتباط کاملا شخصی ست و حتی اگر با رضایت طرفین باشد خیلی ازعلما می‌گویند حلال است، چون طرفین رضایت دارند .شکل شرعی این ارتباط هم وجود دارد و دو نفر می‌توانند از راه‌های شرعی با هم مرتبط باشند یا اینکه اعتراف کنند، همین که اعتراف کنند برای من و شما کافی ست.245

بعضی ها معتقدند برای اینکه بتوانند کار کنند باید ناخواسته تن بدهند به چیزی که نمی ‌ خواهند؟

ما نشسته‌ایم ببینیم کی با کی ارتباط دارد. نمی‌دانم این سرک کشیدن در مسائل شخصی مردم چه صیغه ای ست. فساد جایی شکل می‌گیرد که عده‌ای می آیند و برای حضور در سینما ناخواسته تن به کاری می‌دهند که نمی‌خواهند.

راه حل پیشنهادی شما برای برخورد با این موضوع چیست؟

ما باید به افرادی که می‌خواهند وارد این حرفه شوند آموزش دهیم .فرقی نمی‌کند، زن و مرد هم ندارد. مردها هم ممکن است به کارهایی که اخلاقا یا شرعا مورد داشته باشد، تن بدهند.من فکر می کنم در درجه اول باید به جوانها آموزش داده شود، به خصوص خانم‌ها چون آنها آسیب‌پذیرترند. آنهایی که عمری ازشان گذشته خوب و بد هر چی بوده برآنها گذشته، در واقع آسیبی که این روزها حرفهایی درباره آن زده می‌شود بیشتر درباره نسل جدید است، پس باید به این جوانها آموزش داد که اولا هنرچیست، بعد حرفه چیست، بعد اگر قرار است از طریق این حرفه امرار معاش شکل بگیرد چه معنایی پیدا می‌کند .در نهایت به این‌ها یاد بدهیم اگر به آن قله و آن جایگاهی که می‌خواستید برسید، نرسیدید، اتفاقی قرار نیست بیفتد، باید کاری کنید که نیازمند این حرفه برای سیر کردن شکم‌تان نباشید، یا با این شغل دنبال جاه طلبی‌هایتان نباشید.

حالا برخی نمی‌خواهند بپذیرند می‌گویند نه ما هم می‌خواهیم از سینما امرار معاش کنیم، هم می‌خواهیم سلامت باشیم ،خب آن هم راه دارد. باید صبر داشته باشند، به فرصتهای کاری که پیش می‌آید مراجعه کنند و وجدانا اگر با پیشنهادات نامشروع مواجه شدند ــ اگر واقعا مواجه شدند ــ خیلی منطقی سرشان را پایین بندازند و بروند و بیان هم نکنند، چون حتی بیان کردن این موضوع هم زشت است. خانمی که می‌آید میگوید به من پیشنهادات ناجور شده است خودش سر صحبت را باز کرده است. درست است که انتقاد وجود دارد، نارسایی هایی وجود دارد، اما اگر بخواهیم درباره این موضوعات صحبت کنیم خود به خود زمینه همچنین چیزی را برای کسی که استعدادش را دارد باز می‌کنیم. من به خانم‌ها پیشهاد می‌دهم اگر چنین اتفاقی برایشان پیش آمد اصلا آن را بیان نکنند، اگر می‌گویند ما اهل این برنامه ها نیستیم پس نباید راجع به آن هم صحبت کنند. همین که شما بیانش می‌کنید، یعنی شما آدم بی محابایی هستی. آنچه را که شما می‌خواهی بگویی احتمالا من می‌دانم، پس لزومی ندارد به زبان بیاوری. بنابراین من فکر می‌کنم شیوه بیان کردن این موضوع اصلا شیوه اصولی و پسندیده ای نیست، بهتر است دوستان تجدید نظر کنند و یک حرفه ای را اینطور خراب نکنند. شما در حال حاضر بخش عمده ای از فعالان این حرفه را می‌شناسید، لزومی ندارد من از همکارانم نام ببرم، آنهایی که به جایگاهی در این حرفه رسیده اند مشخص است چطور آدمهایی هستند، همه اهل خانواده اند، تشکیل خانواده داده‌اند، زن و بچه دارند و انسان‌های موجهی هستند. به هر حال باید حرمت‌ها نگه داشته شود، نمی‌شود که هر کس از راه می‌رسد، بیاید بگوید به من پیشنهاد دادند، خب پیشنهاد بدهند، می‌خواستی قبول نکنی، یا وقتی شنیدی سرت را بنداز پایین، مثل یک خانم محجوب برو دنبال زندگی ات، چرا اینها را در بوق و کرنا می‌کنی؟

من معتقدم به 80 درصد کسانی که این بحث‌ها را باز می‌کنند نمی‌شود خیلی اطمینان کرد. ممکن است یکی دو نفر از آنها از روی بی تجربگی یا خام بودن‌شان حرفی را بزنند، اما به واقعی بودن و راستگویی صحبت‌های بقیه آنها خوش بین نیستم.

ممکن است به خاطر نرسیدن نقش به عده ای گله مند باشند و ...

بله. معمولا کسانی که می‌آیند در سینما کار می‌کنند، به خصوص آنهایی که درسی خوانده یا دوره ای را گذرانده‌اند یا مطالعات جانبی دارند گمان می‌کنند توانایی دارند هر نقشی را بازی کنند، در حالی که در سینما وقتی که انتخاب بازیگر شکل می‌گیرد پارامترهای مختلفی در آن دخیل است. فقط این نیست که آن داستان به یک دختر 24 ساله نیاز دارد. کارگردان که یک فیلم صد در صد حقیقی نمی‌سازد، فیلم براساس برداشتهایی از واقعیت شکل می‌گیرد. تعریف درام همین است. بنایراین مسئول انتخاب بازیگر یا کارگردان باید خیلی دقیق فکر کند تا ببیند کدام بازیگرها انتخاب شوند و بعد وقتی انتخاب شدند، بازیگر روبرو و مکمل هم با هم همخوانی دارند یا نه و عدم تناسب وجود نداشته باشد.

بنابراین معمولا وقتی بعضی ها به دلایلی سرخوردگی هایی پیدا می‌کنند به دنبال پوشش دادن این سرخوردگی ها هستند و شایعاتی درست می‌کنند. من نمی‌خواهم به خانم‌ها جسارت کنم اما ما می‌دانیم حسد و خودنمایی در ذات خانم‌ها بیشتراست به ویژه در سنین جوانی. البته ایرادی هم ندارد کسی هم منع‌شان نکرده است. البته خواسته دیده شدن هنر ارزشمند است اما وقتی هنرش دیده نمی‌شود، شروع می‌کند به مقایسه کردن . یک نفر هم می‌آید به او می‌گوید به خاطر این تو را برای فلان فیلم قبول نکرد که دعوت شامش را نپذیرفتی. من نمی‌گویم این اتفاقات اصلا وجود ندارد اما همه چیز نسبی ست و حرفم اینست درصد بسیار بسیار ناچیزی ست. این اتفاقات متعلق به دو طیف است که خیلی محدودند، یکی آن طیفی که لابی‌هایی درست کرده‌اند که آن لابی‌ها و آن فضاها،فضاهای شبانه است. اما یک نفر از آن جمع دلخور می‌شود قهر می‌کند و می‌آید بیرون و چیزهایی را لو می‌دهد و طوری وانمود می‌کند که گویی کل صنف این کارها را انجام می‌دهند. اصلا اینطور نیست.شما ببینید دختر سیروس الوند در کار رضا میر کریمی مشغول به کار است، یا من خودم گهگاه فرزندم را به همکارانم توصیه می‌کنم تا در کارهایشان بازی کنند،البته فقط پیشنهاد می‌دهم اصراری در کارنیست. بچه من هم بارها برای تست رفته و رد شده است.خب ما هم باید برویم شایعه پراکنی کنیم! به هر حال ما نسلی هستیم که فرزندانمان کم و بیش دارند به این حرفه وارد می‌شوند طبیعتا اگر بچه های ما احساس عدم امنیت می‌کنند به این حرفه نمی‌آیند. پس سینما محیط فاسدی ندارد.کسی که انتخابش درست باشد مسیرش هم درست خواهد بود.