توصیه امام‌علی(ع) به مالک‌اشتر درباره شیطان

مهر: آیت الله جوادی آملی در جلسه درس اخلاق هفتگی خود كه در مسجد روستای احمدآباد شهرستان دماوند برگزار شد با اشاره به حدیثی از امیر المؤمنین(ع) گفت: حضرت در آن نامه ای که برای مالک اشتر مرقوم فرمود، نوشته اند که شیطان هرگز دست از اضلال افراد بر نمی دارد و همیشه آماده و در حال حمله است. وی افزود: هر گناهی تیری از سوی شیطان است؛ ولی یک وقت است که شیطان با همه اعضا و جوارح حمله می کند! حضرت در آن نامه فرمود وقتی که دارند از کسی تعریف می کنند، او اگر ـ خدایی ناکرده ـ خوش خیال بود و اینها را قبول کرد و تحویل گرفت، این فرد در معرض خطّ حمله شیطان قرار دارد که امیدواریم خدا همه ما را از این تیرهای شیطان حفظ کند! وی در ادامه به اهمیت حسابرسی اعمال پیش از حضور در محکمه الهی پرداخت و بیان کرد: به ما گفتند که قبل از اینکه شما را به محکمه الهی دعوت کنند، خودتان حسابرس خود باشید «وَزِنُوا قَبْلَ أَنْ تُوزَنُوا»؛ حال اگر انسان خواست خود را و روح و جان خود را و ایمان و اخلاق خود را بسنجد، با کدام ترازو باید بسنجد؟ قرآن کریم که از ترازو سخن گفته است، در سوره مبارکه «اعراف» فرمود که ترازو و وزن «حق» است؛ اعمال و عقاید ما را که بخواهند بسنجند، ترازو در قیامت هست که میزان بهشت است و آن واحد سنجش در آن کفه ای که وزن را میگذارند، حق است آنگاه در کفه دیگر عقاید، اخلاق و اعمال را با آن می سنجند. آیت الله جوادی آملی تصریح کرد: پس طبق بیان قرآن کریم اعمال را با حقیقت می سنجند. در نتیجه ما باید حق شناس، حق مدار و حق محور باشیم و بدانیم که حق چیست و بعد آن را در یک کفه بگذاریم، آنگاه عقیده، اخلاق و اعمال خود را بین خود و خدای خود در کفه دیگر بگذاریم و ببینیم آیا نافع است یا ضارّ!؟ اگر چنانچه انسان سنجید و وزین بود، خدا را شاکر باشد و اگر ـ خدای ناکرده ـ وزین نبود، بداند که؟وَیلٌ لِلْمُطَفِّفین؟ دامنگیر اوست. چرا که تنها کم فروشی پارچه و گوشت و نان مقصود نیست، کم فروشی عقیده، اخلاق، رفتار و گفتار هم هست. وی در فراز دیگری از سخنان خود با توصیه به خودشناسی و خودسازی یادآورشد: ما موظّفیم خودمان را بسازیم و این کار البته کار دشواری است. طبق بیان نورانی ائمه(ع) که فرمودند: صراط مستقیم از مو باریکتر و از شمشیر تیزتر است؛ صراط مستقیم در بخش معرفت از این نیز باریکتر است و در بخش رفتن، از حرکت روی لبه شمشیرِ تیز، دشوارتر است؛ امّا یک مقدار که انسان حواسش جای دیگر باشد، اصلاً درد و رنج را متوجه نمی شود. وی اظهار داشت: این بیان نورانی امام صادق(ع) از غُرَر روایات ماست، حضرت فرمود: «مَا ضَعُفَ‌ بَدَنٌ‌ عَمَّا قَوِیتْ عَلَیهِ النِّیة»؛ وقتی اراده قوی شد، بدن هرگز احساس ضعف نمی کند. از وجود مبارک امام باقر(ع) سؤال کردند که شهدای کربلا این همه تیغ و دشنه را تحمّل کردند، چقدر احساس داشتند؟ فرمود: هیچ! به همان اندازه ای که با دو انگشت، یک مقدار از گوشت انگشت دیگر را فشار بدهید، همین مقدار درد را احساس کردند، چون درد را روح احساس می کند. این بیان نورانی امام صادق(ع) برای همه ما یک اصل اخلاقی و علمی است که فرمود اصل این است که اگر ما عظمت روح، جلال روح، منزلت روح و توجه روح را درک کنیم، مسیر دنیا برای ما کاملاً سهل می شود