زن در کلام امام‌ جعفرصادق علیه‌السلام

مهرخانه:امام صادق علیه‌السلام، به عنوان رییس مکتب شیعه شناخته می‌شوند. ایشان به تناسب شاگردان زیادی که داشتند، سنت قولی قابل توجهی نیز به جای گذاشته‌اند. روایات وارده از امام جعفر صادق علیه‌السلام، در موضوعات مختلف، منبع مستدلی برای دریافت احکام و حتی اخلاق و اصول توحیدی است.

در همین راستا و به مناسبت سالروز شهادت این امام بزرگوار، به سراغ روایاتی از ایشان رفتیم که با محوریت موضوع زن است؛ زن به عنوان دختر، مادر، همسر و... .

امام صادق علیه‌السلام درباره زنان چه می‌گویند؟	دختران			الف- دختران نیکی و پسران نعمت‏اند و همانا بر نیکی‏ها پاداش داده و از نعمت‏ها سؤال می‏شود. (وسائل‏الشیعه، ج15، ص104/ فروع کافی، ج2، ص82)
				ب- دختران، با بركت و دوست‌داشتنى‌‏اند و پسران، مژده‌آورند. دختران باقيات‌الصالحات‌اند. (مستدرك الوسائل ج 15، ص 115، ح 17700)
	همسران	حق زن بر مرد		الف- حق زن بر شوهر، غذا دادن، لباس پوشاندن، با او خوش‌رفتاری‌کردن و رو ترش‌نکردن است. (بحار الانوار، ج 104، ص 151)
				ب- زن از مرد آفریده شده و تمام ‏توجهش به سوی مردها معطوف است پس همسرانتان را دوست ‏بدارید. (بحار الانوار، جلد 103، ص 226)
				ج- هر کس زن‏ گرفت، ‏باید او را گرامى و محترم بشمارد. (بحار الانوار، جلد ۱۰۳، ص ۲۲۴)
				د- یکى از اخلاق پیغمبران اینست که نسبت‏ به‏ همسرانشان محبت دارند. (بحا الانوار، جلد ۱۰۳، ص ۲۳۶)
				هـ- ای معاذ! برای خانواده‌ات کار و تلاش کن؛ مبادا آنان برای تو کار و تلاش کنند. (تهذیب الاحکام، ج3)
				و- هر کس از دوستان ما باشد به ‏همسرش بیشتر اظهار محبت می‌کند. (بحار الانوار، جلد ۱۰۳، ص ۲۲۳)
				ز- هرگاه يكي از شما به مسافرت رود و سپس از سفر برگردد، پس بايد براي خانواده خود به اندازه‌اي كه توانايي دارد، سوغاتي بياورد. (وسایل الشیعه، ج15، ص337)
				ح- حق زن بر شوهرش چيست؟ حضرت فرمودند: هر ميوه‌اي كه همه مردم از آن مي‌خورند، بايد به خانواده‌اش بخوراند و در روزهاي عيد خوراك آنان را افزايش دهد، و چيزهايي براي آنان فراهم كند كه در روزهاي ديگر فراهم نمي‌‌كرده است. (وسایل الشیعه، ج15، ص227)
		حق مرد بر زن		الف- هر زنی که از شوهرش احترام کند و آزارش نرساند، خوشبخت و سعادتمند خواهد بود. (بحار الانوار، ج 103، ص 253)
				ب- همانا رسول خدا (ص) نهی فرمود از بیرون رفتن زن از خانه بدون اجازه شوهرش و اگر بی‌اجازه بیرون رود، همه فرشتگان و هر جن و انسی که بر آنها گذرد، لعنتش کنند تا به خانه‌اش برگردد و نهی فرمودند از آرایش‌نمودن زن برای غیر شوهرش که اگر بکند، بر خدا حق است که او را به آتش بسوزاند . (امالی صدوق، ص 66)
				ج- بهترين زنان شما زني است كه داراي بويي خوش و دست‌پختي خوب باشد . هنگامي كه خرج مي‌كند، به‌جا خرج كند، و هنگامي كه خرج نمي‌كند، به‌جا از خرج‌كردن خودداري ورزد . چنين زني كارگزاري از كارگزاران خداست و كارگزار خدا نه نااميد مي‌شود و نه پشيمان. (وسایل الشیعه، ج14، ص15)
				د- بهترين زنان شما آن زني است كه چون به او چيزي داده شود، سپاسگزاري كند و اگر به او چيزي داده نشود، راضي باشد. (بحار الانوار، ج103، ص239)
		روابط همسران		الف- در دنیا چیزی بهتر از همسر شایسته وجود ندارد. زنی که شوهرش از دیدار او مسرور و شاد گردد. (بحار الانوار، ج 103، ص 217)
				ب- پنج چيز است كه هر كس يكى از آنها را نداشته باشد، همواره در زندگى‌اش كمبود دارد و كم‌خرد و دل‌نگران است: اول، تندرستى، دوم امنيت، سوم روزى فراوان، چهارم همراهِ هم‌رأى. راوى پرسيد: همراهِ هم‌رأى كيست؟ امام فرمودند: همسر و فرزند و همنشين خوب و پنجم كه در برگيرنده همه اينهاست، رفاه و آسايش است. (خصال، ج1 ، ص 284)
				ج- خانواده و اموال خود را با قرائت سوره نور حفظ کنید و زنان خود را به‌وسیله آن مصون و محفوظ نگه‌دارید؛ زیرا کسی که دائماً روزی یکبار این سوره را قرائت کند، هیچ فردی از اهل منزل او به فحشا کشانده نخواهند شد. (نور الثقلین، ج ۳، ص ۵۸۳)
				د- زن مطیع و فرزند نیکو و رزقی که مایه رفاه و آسایش عائله باشد. (بحار الانوار، ج3، ص5)
				هـ- بهترین زنان بانویی است که چون با شوهر خلوت کند، لباس حیا را از تن درآورد و چون لباس بپوشد، لباس حیا را نیز بپوشد. (وسائل الشیعه، ج14، ص126)
				و- هر زني به شوهرش بگويد: من از تو هرگز خيري نديدم، [ثواب] كارش از بين مي‌رود. (وسایل الشیعه، ج14، ص116)
				ز- امیرالمومنین علیه السلام در خانه به کارهای مشکل می‌پرداخت؛ هیزم جمع‌آوری می‌کرد، آب به منزل می‌آورد و نظافت منزل را بعهده داشت و فاطمه زهرا سلام الله علیها گندم را با آسیاب دستی آرد می‌کرد و خمیر می‌کرد و نان می‌پخت. (بحار الانوار، ج43، ص151)
	زنان			الف- بيشترين خير و بركت در زنان است. (من لايحضره الفقيه، ج3، ص385، ح4352/ وسائل الشيعة، ج 20، ص 24)
				ب- خوب و خوسشبخت کسی است که مادرش دارای گوهرهای گران‌بهای عفت و طهارت فکر باشد. (بحار الانوار، ج23، ص79)
				ج- زنان قابل ارزش‌گذارى نيستند، نه صالحشان و نه گمراهشان، اما صالح ايشان با طلا و نقره قابل قيمت‌گذارى نيستند؛ چون ارزش آنان بيشتر از طلا و نقره است، و گمراهشان با خاك قابل قيمت‌گذارى نيستند؛ چون خاك باارزش‌تر از آنان است. (وسائل الشيعة، ج 20، ص 47)
	حجاب			الف- برای زن مسلمان جایز نیست که روسری (مقنعه) و پیراهنی برتن کند که بدنش را نپوشاند. (وسایل الشیعه ، جلد 30 ، ص 5181)
				ب- در مورد زینت‌هایی که جایز است زن در مقابل نامحرم ظاهر کند، صورت و کف دو دست است. (بحار ،ج 104 ،ص33 )
				ج- حجاب زن براي طراوت و زيبایي‌اش مفيدتر است. (مستدرک الوسائل، ج5)
				د- آيا ساعدهای زن از قسمت‌هایي است كه بايد از غيرمحارم بپوشاند ؟ فرمود بلي و آنچه زير روسري قرار مي‌گيرد، بايد پوشيده شود؛ همچنين از محل دستبند به بالا بايد پوشيده شود. (کافی، ج5)
				هـ- هر زنی که خود را به عطر خوشبو کند و از خانه بیرون رود، خداوند و هفتاد هزار ملائکه او را لعنت کنند تا به خانه برگردد. (ثواب الاعمال، ص591)
				و- (روز قیامت) زن زیبا را که به خاطر زیبایی‌اش در فتنه افتاده است، و فریب زیبائی‌اش را خورده (و به بی‌حجابی و بی‌عفتی و گناه آلوده شده)، برای حساب می‌آورند. پس به خدا می‌گوید، خدایا، تو خود مرا زیبا خلق کردی و به سبب آن در فتنه افتادم. پس حضرت مریم - سلام الله علیها - را حاضر می‌کنند و ندا داده می‌شود: آیا تو زیباتری یا مریم؟ ما او را در نهایت زیبایی آفریدیم، اما او گناه نکرد. (بحارالانوار، ج ۱۲، ص ۲۴۱)