آلزایمر فرهنگی

سرویس فرهنگی « فردا »: «در طول دو قرن اخیر، دچار آلزایمر فرهنگی شده‌ایم.» این تعبیر سید محمد بهشتی، مشاور ارشد رییس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است از دشوارترین چالش فرهنگی ما آن هم در سال فرهنگ و روز جهانی موزه‌ها، در هفته میراث فرهنگی و در مراسمی که به پاسداشت میراث فرهنگی اختصاص داشت.

آلزایمر یکی از چالش های پیش روی پزشکان و پژوهشگران در قرن 21 است. هنوز درمان قطعی برای این بیماری یافت نشده است.

با وجود این، برای درمان این آلزایمر فرهنگی چه باید کرد؟ آیا درمانی برای آن وجود دارد؟ بسیاری نقش دولت را در این زمینه پررنگ می دانند و معتقدند دولت ها موظف به حفاظت و پاسداری از تاریخ و فرهنگ کشورشان هستند.

بدون تردید این یکی از وظایف دولت است؛ اما خود ما برای پاسداری از این فرهنگ و تعمیق و ترویج چه کرده ایم؟ ما برای حفظ میراث تاریخی و فرهنگی کشور خود چه فعالیت مشخصی انجام داده ایم؟ چرا تک تک افراد جامعه در این زمینه احساس مسئولیت نمی کنند؟

صحبت از عضویت در سازمان های مردم نهاد و فعالیت مستمر برای حفظ و معرفی آثار تاریخی و فرهنگی نیست؛ بلکه منظور ساده ترین شکل فعالیت در این زمینه، یعنی رفتن به موزه هاست.

چرا موزه های ما مخاطبان انگشت شماری دارند؟ چرا بیشتر مخاطبان این موزه ها در تعطیلات نوروزی آن هم از سر تفنن از آنها بازدید می کنند؟ چرا همچنان بر بناهای تاریخی و فرهنگی یادگاری می نویسیم؟ به نظر می رسد بسادگی نمی توان به این پرسش ها پاسخ گفت.

برخی معتقدند به جای پاسخ به چراها، سعی کنیم جواب چگونه ها را بیابیم. شاید پیشنهاد محمدرضا کارگر، مدیر اداره کل موزه ها و اموال منقول تاریخی سازمان میراث فرهنگی بتواند در این زمینه کارگر باشد. اشاره او به «هر خانواده، یک موزه» است که سعی در اجرایی کردن آن دارند.

به باور او هر خانواده می تواند به جای قرار دادن ظروف کریستال در خانه ، آثار و یادگارهای فرهنگی خانواده و مرتبط با هویت ملی و دینی خود را در خانه قرار دهد: «هر خانواده ای که این کار را انجام دهد، به او کارت موزه داری داده می شود و نامش در سایت موزه داری کشور ثبت می شود.»

به هر ترتیب، شاید هفته میراث فرهنگی فرصتی باشد برای یادآوری این درد و این آلزایمر فرهنگی؛ فرصت مناسبی برای جلب توجه مردم به آنچه در حوزه میراث تاریخی و فرهنگی می گنجد.

فرصتی برای این که به موزه ها برویم و از گذشته بیاموزیم؛ به یاد بیاوریم که و چه بودیم. به قول سیدمحمد بهشتی، ما فراموش کرده ایم که چه کسی هستیم و سرزمین مان کجاست؟

منبع: جام جم آنلاین