زردنویسی مطبوعات نتیجه مشکلات اقتصادی

فارس: حسین انتظامی امشب در برنامه شبکه چهار سیما که به مناسبت روز فرهنگ عمومی به بررسی نسبت‌های طلایی در فضای مطبوعات می‌پرداخت، گفت: اگر آمایش سرزمینی وجود داشته باشد نسبت تعداد روزنامه‌ها و نشریات با جمعیت به دست می‌آید. وی ادامه داد: هم‌اکنون 5 هزار و 919 نشریه دارای مجوز داریم که کمتر از نصف این نشریات به طور منظم منتشر می‌شوند و برخی به دلایل مختلف به طور مرتب منتشر نمی‌شوند. انتظامی اظهار داشت: از این تعداد 993 مجله دانشگاهی داریم که صاحب امتیاز آنها دانشگاه‌ها هستند و جزو مجلات علمی پژوهشی و علمی ترویجی محسوب می‌شوند که از وزارت علوم و یا وزارت بهداشت مجوز دریافت کردند. وی افزود: 135 مجله مربوط به انجمن‌های علمی هستند که سطح علمی آنها به طور متوسط از سطح هیئت‌های علمی دانشگاهی بالاتر است و حدود هزار و 140 نشریه علمی داریم به این معنا که برای دانشگاه‌ها هستند. معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد خاطرنشان کرد: هم‌اکنون روزنامه‌های ورزشی که به طور روزانه منتشر می‌شوند 18 روزنامه هستند و مجلات عمومی و روزنامه‌های ورزشی در کل 50 روزنامه و مجله هستند و مجلات علمی و عمومی نیز تعدادشان کمتر از 50 نشریه است. انتظامی در خصوص رتبه‌بندی علمی کشورها گفت: توسعه علمی یک بسته است که یکی از ارکان آن چاپ مقالات در ژورنال‌های علمی است و ارکان‌های دیگر آن سواد علمی، ثبت اختراعات، قدرت تولید ثروت از طریق صنعت می‌باشد. وی افزود: به گفته کانت عمل بدون نظریه یک فعالیت کور و نظریه بدون عمل یک بازی ذهنی است. به عنوان مثال ژورنال‌های علمی ایران در رشد چاپ مقالات علمی به مدت دو سال در دنیا رتبه اول را داشتند ولی برای آمریکا که 200 هزار مقاله دارد نمی‌توان این نسبت را آورد و همین‌طور یک سال نیز عربستان سعودی این رتبه را از ما گرفت. بنابراین تعداد چاپ مقالات علمی را نمی‌توان شاخص توسعه علمی دانست. معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد با اشاره به اینکه سواد علمی یعنی مردم درک حداقلی از مفاهیم علمی داشته باشند، تصریح کرد: مفهوم سواد علمی از دهه 50 میلادی مطرح شد و در این تعریف توسعه علمی مشروط به این شد که شکاف علمی میان دانشمندان و اطلاعاتی که مردم نیاز دارند از میان برود. انتظامی خاطرنشان کرد:‌ سواد علمی مردم جامعه ما بسیار پایین است. از اوایل هزاره سوم تعاریفی از سواد علمی مطرح شد که می گفت مردم همبستگی‌ها را بدانند، آمار و ریاضی را متوجه شوند و اخبار علمی رسانه‌های را درک کنند. معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد افزود: در آمریکا 34 میلیون نفر دارای سواد علمی هستند یعنی تقریباً 10 درصد از مردم آمریکا دارای سواد علمی هستند و به دنبال انتشار این آمار پروژه 2061 را تعریف کردند که براساس آن سواد علمی مردم آمریکا تا پایان سال 2061 از 10 درصد ارتقا پیدا کند. انتظامی افزود: یکی از پایه‌های سواد علمی، مدارس و بعد دیگر رسانه‌های علمی شامل روزنامه‌ها، رادیو، تلویزیون و وب می‌‌باشد. وی اظهار داشت: روزنامه‌نگاری اغلب به سمت عناصر شگفت می‌رود و روزنامه‌نگاری علمی نیز وارد حیطه‌هایی می‌شود که جنبه ریسک دارد. مانند تأثیر تلفن همراه بر سرطان. معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه بیش از 30 درصد دانش‌آموخته‌های روزنامه‌نگاری چرا هم‌اکنون در بیکاری به سر می‌برند، گفت: به اعتقاد من تعداد فارغ‌التحصیلان رشته روزنامه‌نگاری که هم‌اکنون بیکار هستند بیش از 30 درصد است که بخشی از آن ناشی از ضعف آموزش در کشور ما است و طبعاً کسانی که روزنامه‌نگاری می‌خوانند با توجه به اقتضائات روز سرفصل‌های آموزشی برای آنها تعریف نشده است و با توجه به شتاب رشد رسانه‌ها سرفصل‌های آموزشی از این تحولات جا مانده است. انتظامی بیان داشت: اگر آمایش سرزمینی وجود داشته باشد مشخص می‌شود که آیا ما آنقدر نیروهای انسانی تربیت می‌کنیم زیرساخت‌ها را نیز متناسب با آن توسعه می‌دهیم یا خیر و با توجه به روزنامه‌ها و رسانه‌های رقیب چقدر رسانه‌ها می‌توانند پاسخگو باشند. وی افزود: هم‌اکنون شاهد هستیم کسانی که در حرفه روزنامه‌گاری مشغول به کار هستند پس از 2 یا 3 سال از این حرفه خارج می‌شوند که بخشی از آن مربوط به اقتصاد فرهنگ و رسانه است. معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد اظهار داشت: با توجه به درآمد روزنامه‌نگاران و عدم ثابت شغلی آنها می‌توان گفت: نرخ ماندگاری نیروی انسانی در روزنامه‌نگاری، رسانه و ارتباطات پایین است که این امر به دلیل مخاطرات، نداشتن امنیت شغلی و مشکلات اقتصادی است که باعث به وجود آمدن زردنویسی و رقابت کاذب در رسانه‌ها شده است. انتظامی با بیان اینکه هم‌اکنون روزنامه‌نگار تخصصی در کشور کم داریم گفت: به عنوان مثال ما به عنوان یک کشور نفت‌خیز چند روزنامه‌نگار حوزه نفت داریم که در پوشش اجلاس اوپک بداند نفت برنت چه معنایی دارد. وی در خصوص دریافت دستمزد و دادن هدیه به روزنامه‌نگاران گفت: هم‌اکنون این ماجرا در تمام صنوف وجود دارد و معمولاً این موضوع را با تثبیت اخلاق حرفه‌ای در آن حوزه می‌توان سنجید و به این ترتیب می‌توانیم ضریب اطمینان بیشتری داشته باشیم. به عنوان مثال میزان ارتباط با حوزه‌های خبری چگونه است اینکه آیا خبرنگاران از حوزه‌های خبری خود هدیه‌ای دریافت می‌کنند یا خیر و اینکه در سفرها هزینه سفر را حوزه خبری پرداخت کند یا خبرگزاری‌ها، مورد توجه بوده است و به این ترتیب می‌توان متوجه شد پشت کدام خبر یا مطلب مبادلات اقتصادی و یا معاملاتی وجود دارد و یا اینکه صرف کار خبر بوده است. انتظامی همچنین در خصوص برنامه‌های یازدهم در حوزه مطبوعات گفت: یکی از برنامه‌های دولت یازدهم توجه به صنوف است و اینکه کار مردم را به خودشان واگذار کند. معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد افزود: زمانی که از مردم صحبت می‌کنیم منظور تشکل‌ها و صنوف است و محور ما این است که قانون سازمان نظام صنفی رسانه را تولید کنیم تا خود صنوف امور را به دست بگیرند.