طالب زاده:آوینی مثل یک خاکریز است

مهر: نادر طالب زاده با اشاره به ویژگی های شهید آوینی از شهادت او به عنوان یک انفجار که باید کشف شود یاد کرد و گفت: آوینی مثل یک خاکریز است که می توان پشت او سنگر گرفت. نادر طالب زاده در مراسم "شبی با مرتضی" که شامگاه چهارشنبه 28 فروردین برای بزرگداشت شهید آوینی در موسسه اوج برگزار شد تصریح کرد: انقلاب اسلامی ویژگی های خاص خودش را دارد به همین دلیل به ابداع هنر ویژه خودش هم نیازمند است. وی با اشاره به نمایشهایی که به کارگردانی بهزاد بهزاد پور در این مراسم اجرا شد گفت: ترکیب درست نور، اجرا، موضوع، مفاهیم عمیق و موسیقی این نمایش که نه شرقی و نه غربی بود یعنی ابداع همان فرهنگ و هنر انقلابی مورد نظر. این روزنامه نگار از انقلاب اسلامی به عنوان حقیقتی در میان لشگریان خود یاد کرد و افزود: علت شهادت امام حسین این بود که اسلام در آن زمان لشگری نداشت اما امروز بعد از 14 قرن اسلام لشگر و سپاه خود را پیدا کرده است. این یک موقعیت استثنایی است که بعد از این همه قرن پیش آمده و حالا این موقعیت هنر ویژه ای را هم طلب می کند که باید کشف شود. وی علت برتری این نمایش و کارهای قبلی بهزاد پور را توجه به فرهنگ تشیع و در عین حال نوآوری و مدرن بودن آن دانست و در ادامه تاکید کرد: "خدا حافظ رفیق" از کارهای تاثیرگذار بهزادپور است و همین آشنایی با سینما از ویژگی های دیگر آثار اوست و جای سبک او در سینمای ما خالی است. کارگردان سریال "بشارت منجی" با بیان اینکه انقلاب اسلامی اتفاقی بدیعی است که جهان بعد از 34 سال متوجه این حادثه شده گفت: باید از این ظرفیت استفاده کرد. در ابتدای انقلاب ما فیلمبردار و عکاس حزب اللهی نداشتیم. من یادم است حدود یک ماه از آمدن بختیار گذشته بود و من در میدان انقلاب بودم. در آن زمان همه خبرنگاران و عکاسان از کشورهای خارجی بودند و یک حزب اللهی وجود نداشت که لحظه ها را ثبت کند اما امروز در دست همه دوستان این ابزار تصویر و اطلاع رسانی وجود دارد و حالا ما در این سی و چهار سال به سکوی موفقیت رسیده ایم. وی با تاکید بر اینکه هنر انقلابی باید نو و بدیع باشد اظهار کرد: مرتضی آوینی در کارش بدیع بود با اینکه رشته اش معماری بود اما به فیلمسازی هم تسلط داشت زیرا در حرفه ای معماری شخص باید هنرمند باشد. علاوه بر این مرتضی علامه دهر بود. ای کاش حالت عادی او را می دیدید . اشخاص در حالت عادی به دو دسته تقسیم می شوند. اول آنکه سخنانش موضوعیت چندانی ندارد و دسته دوم افرادی هستند که هیچ گاه حرف باطلی نمی زنند که آوینی این گونه بود هم خوش برخورد و خوش اخلاق و مسرور بود و هم آدمی نو و اهل وصل بود. طالب زاده در ادامه به یک ماه قبل از شهادت آوینی اشاره کرد و گفت: آوینی یک ماه قبل از شهادتش می خواست به فکه برود . در آن زمان من تازه از سفر بوسنی آمده بودم به بهانه فیلمبرداری از فکه تقاضا کردم که با او همراه شوم اما در باطن می دانستم که موضوع این فیلم مرتضی آوینی است. با این حال شاید این خواست خدا بود که آن فیلمها ضبط نشد و آوینی به صورت بسیار غیر منتظره ای از میان ما رفت. وی با بیان اینکه آوینی فهمید مهمترین کارش روشن کردن وضعیت زمانه اش است اظهار کرد: آوینی می دانست که این کار را باید از طریق فیلمسازی انجام دهد و فرهنگ سینما را هم بلد بود. قبل از انقلاب آنقدر فیلمهای سینمای غرب مثل کارهای "پولانسکی"،" تروفو" (فیلمساز فرانسوی) و سایر کارگردانهای غربی را دیده بود که به زبان آنها تسلط داشت. این مستندساز با اشاره به هنر ابداعی آوینی از نمایش بهزادپور یاد کرد و گفت: این نمایش تعزیه و تئاتر نبود بلکه کاری ترکیبی بود. ابداع هم همین است. تولید کننده یک اثر هنری حسی دارد و آن را به اجرا می رساند. اعتماد به نفس دارد و منبع این اعتماد به نفس الهام است. طالب زاده ادامه داد: امروز بعد از 20 سال تمام این افکار ، ادبیات و فیلمهای آوینی در تمام لحظات هستی و در وجود ما حک شده است. این کارگردان سینما در بخش دیگری از سخنانش به سلوک آوینی اشاره و خاطرنشان کرد: مرتضی آوینی اهل سلوک بود و روحیه ای حقیقت جو داشت . از قبل از انقلاب آماده آن بود و سپس به دنبال انقلاب با ولع به آن دست انداخت و آن را رها نکرد. وی اضافه کرد: در سالهای 64 یا 65 یک بار عده ای از دوستان با خانواده هایشان در ییلاقی در کرج گرد هم آمدند. در آن زمان دیدم که آوینی در کنار بقیه نیست و بعد فهمیدیم در اتاقی مشغول کار مونتاژ است. او انقلاب را این گونه در دست گرفته بود. وی درباره سلوک آوینی و تشریح و توضیح آن به یکی از گفته های وی اشاره و بیان کرد: آوینی قبل از انقلاب هم نماز می خواند و هم روزه می گرفت اما وقتی به داخل خیابانها می آمد به وضعیت آن زمان شکایت می کرد و نمی توانست بین آن اعمال عبادی که انجام می داد و شرایطی که می دید ارتباط برقرار کند . این اعتقاد درستی بود. طالب زاده حرکت آوینی را از یک جهت عجیب دانست که تکرار ناشدنی بود و گفت: نو بودن آوینی به خاطر همان سلوک او بود. بعضی می گویند اشخاصی که مثل آوینی باشند وجود دارند اما این درست نیست. وی ادامه دادک: آوینی قبل از انقلاب حتی از خودش هم بیزار بود که به اتفاق و حادثه مورد نظرش نمی رسید. آوینی زمانی که به انقلاب می رسد چون روحیه حقیقت جویی داشت و آماده این اتفاق بود به سرعت جذب این انقلاب شد و واقعه ای که در سال 57 اتفاق افتاد یک ابهام عجیبی بود که به اصطلاح فرنگی ها می توان از آن با عنوان " انیگما" یاد کرد. غربی ها نمی توانند این اتفاق را حل کنند. وی ادامه داد: شاید ما منتظر حادثه انقلاب نبودیم اما وقتی امام آمد به سمت انقلاب حرکت کردیم اما آوینی از قبل منتظر این اتفاق بود و با شروع انقلاب از همان ابتدا وارد میدان شد. جهاد سازی را در تلویزیون با نوعی شوق و ذوق آغاز کرد. نهضت عاشورا را با انقلاب انطباق داد و خطی را در تلویزیون در تبیین انقلاب پیش گرفت که در آن زمان هیچ برنامه ای در تلویزیون برای تبیین ذره های سلول و اتم این انقلاب وجود ندارد . برای همین کارهای او به دل مردم می نشست مثل امام که وقتی صحبت می کرد همه ما زنده می شدیم. بسته های فرهنگی آوینی هم همین اثر را داشت. طالب زاده از رفتن آوینی با عنوان یک انفجار یاد کرد و گفت: جنگ که تمام شد آوینی با نوعی شتاب ، مطالب ، کتاب و مقالات زیادی نوشت و کسی نمی دانست چرا اینقدر عجله داشت و بعد رفتن یک باره او مانند یک انفجار در زمان بود. من این توفیق را داشتم که از 4 یا 5 سال قبل از شهادتش با او آشنا شوم و همان زمان اعلام کردم که آوینی بزرگترین هنرمند زمان است. این تهیه کننده برنامه های تلویزیونی با اشاره به اینکه آوینی در میان اقشار مختلف ناشناخته بود گفت: در آن زمان محسن مخملباف در حوزه قرآن درس می داد و مجله سروش وقت آن زمان صحبت های مخملباف را تبلیغ می کرد. یکی از دوستان آن موقع از من خواست که سخنان و مصاحبه های مخملباف را مطالعه کنم. به این ترتیب مرتضی شخصی کاملا ناشناخته داشت و این چیزی بود که خودش هم همین گونه می خواست. وی به ساخت یکی از سریالها در زمان شهید آوینی اشاره کرد و گفت: وقتی بعد از ساخت سریال" خنجر شقایق " که اصل مهندسی آن با آوینی بود برای سریال تیتراژ گذاشتیم آوینی گفت تیتراژ را حذف کن! زیرا می خواست که بدون سر و صدا حرکت کند. طالب زاده ادامه داد: وقتی آوینی شهید شد انفجاری اتفاق افتاد که حالا بعد از 20 سال همچنان باید وجودش کشف شود. (شخصیت) آوینی یکی خاکریز است و می توان در پشت او سنگر گرفت. این روزنامه نگار در پایان اظهار کرد: امروز همان روزی است که آوینی پیش بینی می کرد. در جهان اسلام فرهنگ و تمدن تشیع درحال شناخته شده است و غرب هم تازه دارد تشیع را می شناسد. من معتقدم که وارد دوران جدیدی شده ایم و با توجه به شعار حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی در این دوران با همه ویژگی های یک حماسه روبرو هستیم. غرب با همه قوا برای محاسبه اقتصادی ایران حرکت کرده و مقاومت اصلی هم اکنون شروع شده است اگر چه که غرب در این مقطع زمانی ورشکسته است. در این مراسم که با حضور یوسفعلی میرشکاک ، صابر خراسانی و جمعی از عوامل مستند روایت فتح همراه بود پرده های از نمایشی با موضوع مصائب ائمه به کارگردانی بهزاد بهزاد پور اجرا و همچنین کلیپ هایی درباره شهید آوینی و انقلاب پخش شد.