راه‌های زیارت امام زمان(ع)

فارس: ارتباط دائم در دوران غیبت برای هیچ کس اتفاق نمی‌افتد، بنابراین هر کس ادعا کند که واسطه بین مردم و امام زمان(عج) است، دروغ می‌گوید و باید او را تکذیب کرد! معارف عمیق مهدویت ضامن سلامت و سعادت جامعه و فرد فرد انسان‌هاست، اعتقاد به بشارت‌های پیامبران گذشته و ائمه دین(ع) افراد با انگیزه و پرتوانی را در جامعه می‌تواند پرورش دهد، باور به حضور امامی ناظر بر اعمال، از جنبه فردی موجب پاک نگاه داشتن روح و پیراستن اعمال از زشتی‌هاست و از جنبه اجتماعی باعث هم‌دلی مؤمنان و ایستادگی در برابر ظالمان می‌شود، کارکرد وسیع و عمیق آموزه‌های مهدوی، جذابیت خاص موضوع را نشان می‌دهد، به همین دلیل، قشرهای مختلف جامعه پرسش‌های بسیاری در این موضوع دارند که لزوم پاسخگویی صحیح به آن‌ها از راهی مطمئن بر کسی پوشیده نیست. پژوهشکده مهدویت در کتاب «مهدویت، پرسش‌ها و پاسخ‌ها» به برخی از شبهات این گونه پاسخ می‌دهد: * چگونه می‌توان امام مهدی(عج) را زیارت کرد؟ اگر منظور از زیارت حضرت(عج)، زیارت معنوی و توسل به ایشان باشد، این امر هیچ گونه محدودیتی ندارد و هر کس می‌تواند با شناخت و معرفت صحیح حضرت و توجه قلبی، از هر مکان و در هر زمانی به ایشان متوسل شود و با تقدیم صلوات و سلام به پیشگاه آن حضرت، با آن بزرگوار ارتباط برقرار کند. البته بهتر است به هنگام توسل، دعاها و زیارت‌های منقول از معصومان(ع) مثل زیارت آل یاسین، دعای عهد، دعای فرج و ... را که در کتاب مفاتیح‌الجنان نقل شده است، بخواند. اما اگر منظور از زیارت حضرت، تشرف به محضر امام زمان(عج) و درک حضور آن بزرگوار باشد، باید توجه داشت که در عصر غیبت، بنای حضرت بر مخفی بودن از دیدگان مردم است؛ مگر در موارد خاص که حضرت(عج) بنا به مصالحی، برای برخی افراد شایسته، ظاهر می‌شود و آن شخص امام(عج) را می‌بیند؛ اما در غیر این موارد استثنایی، حضرت با کسی ارتباط علنی ندارد و هیچ راه و روشی مشخصی نیز برای دیدن حضرت وجود ندارد «تا یار که را خواهد و میلش به که باشد». *آیا می‌توان همیشه امام زمان(عج) را زیارت کرد؟ آری! می‌توان در تمام لحظات با خواندن زیارت‌نامه با ایشان ارتباط معنوی داشت؛ اما اگر منظور ملاقات و دیدار باشد، باید گفت: مسئله غیبت، اقتضا می‌کند که آن حضرت(عج) از دیده‌ها پنهان باشد، مگر اینکه مصلحت مهمی در میان باشد تا احتمال ملاقات با آن حضرت پیش آید؛ اما تشخیص این مصحلت با خود امام(عج) است، بنابراین ما نمی‌توانیم هر گاه بخواهیم آن حضرت را زیارت کنیم، البته اینکه مشتاق دیدار باشیم، کار خوبی است. *درباره ملاقات با امام زمان(عج) چه احادیث و روایاتی وجود دارد؟ اگر منظور تعداد روایاتی است که به ملاقات با امام سفارش کرده و یا راه‌های ملاقات با آن حضرت را بیان کرده باشد، در پاسخ باید گفت: ما روایتی نیافتیم که به منتظران امام زمان(عج) سفارش کرده باشد تا در پی دیدن آن حضرت باشند؛ زیرا اولاً آن چه مسلمان و شیعه مهدی(عج) را رستگار می‌کند، دیدار آن حضرت نیست، بلکه جلب رضایت آن بزرگوار، عمل به دستورهای قرآن و اهل بیت(ع) است. ثانیاً، مسئله غیبت اقتضا می‌کند که آن حضرت از دیده‌ها پنهان باشد و اگر مصلحتی مهم در میان باشد که برای کسی رخ بنماید، در این صورت ظاهر و ملاقات محقق می‌شود؛ این این امر به مصلحتی بستگی دارد که خود امام زمان(عج) تشخیص می‌دهد، بنابراین تنها راه حقیقی، تحقق دیدار نیست و نباید خود را در این امر به زحمت بیندازیم. اشتیاق دیدار او و اظهار آن در دعا و زیارت و کوشش جلب رضای او در گفتار و کردار کافی است، به امید آن‌که سعادت دیدارش فراهم شود و اگر مصلحت ندانست، باید تسلیم آن بزرگوار باشیم و هیچ شکوه‌ای نکنیم. *انگیزه حضرت(عج) از دیدار با مردم چیست و چه فاید‌ه‌ای دارد؟ حضرت(عج) از دیدار با مردم، انگیزه‌های مختلف دارد، از جمله: 1 ـ اثبات وجود و حضور خویش؛ 2 ـ هدایت شخص وامانده در راه؛ 3ـ حل برخی از مسائل که بر علما دشوار می‌شود، همان‌گونه که مقدس اردبیلی برای حل مسائل مشکل، خدمت حضرت مشرف می‌شد؛ 4ـ شفای مریض‌هایی که زمین‌گیر شده و پزشکان آنها را جواب کرده‌اند. *تشرفات به محضر حضرت ولی‌عصر(عج) در زمان غیبت چگونه است؟ در سه حالت می‌توان حضرت را زیارت کرد: 1ـ خواب: گروهی امام زمان(عج) را در خواب زیارت می‌کنند (باید توجه داشت که خواب به تنهایی دلیل و ملاک عمل نیست). 2 ـ مکاشفه: مکاشفه حالتی بین خواب و بیداری است. یک ارتباط روحی است که بعضی در این حالت، امام زمان(عج) را زیارت می‌کنند، مکاشفه نیز همانند خواب، به تنهایی حجت نیست و نمی‌تواند ملاک عمل باشد؛ 3ـ بیداری: یعنی در حالت عادی و به طور طبیعی امام زمان(عج) را زیارت می‌کند. کسی که در حال بیداری امام زمان(عج) را ملاقات می‌کند، یا اصلاً امام زمان(عج) را نمی‌شناسد یا در آن حال نمی‌شناسد؛ اما پس از اتمام ملاقات و جدایی، ایشان را خواهد شناخت، عده بسیار کمی (بنابر نقل) هستند که در همان زمان ملاقات، امام را می‌شناسند و با علم به امام بودن ایشان، با او صحبت می‌کنند، البته، این افراد بسیار اندک هستند. در زمان غیبت کبری، هیچ کس به اراده و خواست خود به حضرت (عج) دسترس ندارد و ملاقات، امری یک سویه است؛ یعنی اگر عنایت خداوند شامل حال هر کس شود و لیاقت دیدار حضرت در هر کس پدید آید، حضرت(عج) به دیدار او می‌آید و خود را نشان می‌دهد؛ نه اینکه هر گاه خودش خواست بتواند به دیدار حضرت(عج) برسد. همچنین ارتباط دائم (در این دوران) برای هیچ کس اتفاق نمی‌افتد، بنابراین هر کس ادعا کند که هر گاه بخواهد به خدمت حضرت(عج) می‌رسد، دروغ می‌گوید و اگر کسی ادعا کند که واسطه بین مردم و امام زمان(عج) است، نیز دروغ می‌گوید و باید او را تکذیب کرد. ملاقات‌ها اموری اتفاقی و پیش‌بینی ناشدنی هستند؛ چون بنابر حکمت و فلسفه غیبت کبری> حضرت(عج) در پس پرده غیبت است و کسی با حضرت ارتباط دایم و به دل‌خواه خود ندارد.