هشدار به مسئولان؛ سی و سه پل ترک خورد!

جام جم آنلاين: سی و سه پل همواره دچار بی مهری هایی بوده و سبب شده تا این بنای تاریخی دچار ترک هایی در بدنه خود شود. سی و سه پل که به نام های سی و سه چشمه، پل الله وردیخان، پل چهارباغ و ...معروف است، در حد فاصل دو خیابان چهارباغ بالا و پایین بر روی رودخانه زاینده رود توسط الله وردیخان و به دستور شاه عباس اول در سال های 1005 تا 1011 ساخته شد. طول پل 295 متر و عرض تقریبی آن 14 است که به صورت دو طبقه با مصالح ساختمانی همچون سنگ با ملات ساروج در پایه ها و برج های کناری پل آجری با ملات گچ در تمام بدنه و طاق ها است. در هر صورت در یک دسته بندی کلی می‌توان گفت این بنای تاریخی در طول تاریخ آسیب های زیادی را در خود دیده که در یک دسته بندی می‌توان به این آسیب‌ها اشاره کرد. ترک های طولی در طاق های طبقه پایین که فرسودگی مصالح و افت مقاومت آنها نیز تأثیر بسزایی در این ترک ها دارد ولی می توان فعال بودن ترک ها و توسعه آنها را به شکسته شدن آجرها و بند کشی های جدید در مرمت های قبلی در بعضی از دهانه ها دانست که این ترک ها به دلیل زیاد بودنشان یکی از اساسی ترین آسیب های پل به شمار می‌رود. البته لازم به ذکر است در مرمت سال 1349 به منظور کم کردن باری که بر روی طاق های پل وارد می‌شد سیستم دال بتنی بر روی عرشه پل اجرا تا بتواند بار را به زمین از طریق این سیستم انتقال دهد، گرچه ترک های مشاهده شده حاکی از این امر است که طاق ها عنوان حمال را دارا هستند و فشار بار و تغییر مصالح باعث این ترک ها شده است. در این تصاویر نحوه کار این سیستم مشاهده می شود ضمن اینکه قالب آجری برای بتن ریزی حمال ها بر طاق ها تکیه داشته و این دلیل وارد آمدن بار بر روی طاق ها است. تعدادی از ترک ها در زیر طاق های بین پایه ها ایجاد شده و محل آن دقیق در زیر درزهای ژوئن است که انبساط و انقباض سیستم بار و تغییر مصالح، عامل بروز این دسته ترک ها به شمار می‌رود. دسته دیگری از ترک ها مربوط به قسمت پایین ناودان هاست که این گونه ترک ها، ترک های کششی هستند که در نمای پل دیده می شود که دلیل اصلی آن رطوبت و هوازدگی مصالح در این نواحی است که یکی از مهمترین علل آن شستشوی روزانه پل است که منجر به آب شستگی ملات ها و بروز ترک می شود. البته این رطوبت زدگی از طریق درزها نیز انجام می گیرد که رطوبت وارد مصالح شده و موجب تخریب و تضعیف آنها در خواص مکانیکی مصالح می شود. ترک هایی نیز وجود دارد که در طبقه بالا و در نمای داخل راهروهای کناری دو طرف پل به چشم می‌خورد، که گاها مشاهده می شود ترک، کل ضخامت دیوار را ادامه داده و گرچه از نظر مقاومت و فروپاشی سازه ای این ترک ها حرفی برای گفتن ندارند ولی می توانند عاملی برای نفوذ رطوبت به داخل مصالح تلقی شوند. در هر صورت یکی از دلایل مهم و مؤثر بر ترک ها و تخریب ها نیز این است که در اثر خشکسالی های پی در پی رودخانه در سال های اخیر، با کم و زیاد شدن سطح آب های زیرزمینی، نشست هایی در خاک موجب نشست سازه‌ای سی و سه پل شده است.