رعد و برق چيست و چگونه عمل كنيم؟

ایسنا: رعد و برق نوعي تخليه الكتريكي است كه در اثر انتقال الكتريسته ساكن بين دو ابر يا بين ابر و زمين ايجاد مي‌شود كه حالت دوم را عمدتا صاعقه مي‌نامند و اين تخليه الكتريكي است كه نور و صداي شديدي توليد مي‌كند. مصدومان به واسطه برخورد صاعقه ممكن است، دچار اختلالات عصبي (كاهش سطح هوشياري، فراموشي، تشنج، سوزن يا گزگز شدن انتهاي دست و پا، لكنت زبان، خونريزي‌هاي مغزي و اغما)، اختلالات قلبي ـ عروقي (نامنظم شدن ضربان قلب و افزايش شديد فشار خون) و سوختگي شديد شوند. افراد بايد قبل از وقوع رعد و برق اقداماتي را انجام دهند كه به شرح ذيل است: درختان و شاخه‌هاي پوسيده و خشكي كه در طول يك طوفان احتمال سقوط دارند و ممكن است باعث ايجاد خسارات مالي و جاني شوند را قطع كنيد. بعد از ديدن رعد و برق تا شنيدن غرش آسمان حداكثر تا عدد 30 مي‌توانيد بشمريد و لذا فورا به داخل ساختمان برويد و تا 30 دقيقه بعد از شنيدن صداي آخرين غرش نيز داخل خانه بمانيد. از در و پنجره و بخاري ديواري، شوفاژ و ديگر وسايلي كه مي‌توانند الكتريسته را از خود عبور دهند،‌ دور شويد. به منظور جلوگيري از خطر آتش‌سوزي ناشي از صاعقه نسبت به نصب برق‌گير در ساختمان‌هاي بلند اقدام كنيد. اشياي بيرون خانه كه ممكن است به اطراف پرتاب شده و باعث ايجاد صدمه شوند را در محل مناسب قرار دهيد. پشت درها و درهاي بيروني را چفت كنيد، سايبان‌ها و پرده‌ها را بكشيد. براي كسب خبر از مقامات محلي از ديوار باتري‌خور ترانزيستوري استفاده كنيد. از قرار گرفتن در مجاورت برق گيرهاي طبيعي مثل درختان بلند و تنها در فضاي باز خودداري كنيد. از قرار گرفتن در ارتفاعات، بالاي تپه‌ها و سطح مراتع، ساحل و ماندن روي يك قايق شناور پرهيز كنيد. اگر در حال شنا كردن هستيد، فورا از آب بيرون بياييد يا اگر روي قايق هستيد سريعا به سمت ساحل برگرديد. اقدامات حين وقوع رعد و برق: فعاليت‌هاي بيرون خانه را متوقف كنيد. در زمان وقوع رعد و برق از منزل خارج نشويد. در صورتي كه در اتومبيل هستيد، در محل مطمئن توقف كنيد، موتور را خاموش كنيد و آنتن ماشين را پايين بكشيد. داخل ساختمان يا خودروي سقف‌دار بمانيد. بدنه فولادي يك خودروي سقف‌دار به شرطي كه فلز آن را لمس نكنيد از شما به خوبي محافظت مي‌كند. از درختان تپه‌ها، ديرك‌ها، سيم برق هوايي، لوله‌هاي فلزي و آب دور شويد. هنگام صاعقه مي‌توانيد ، به داخل ساختمان يا ايستگاه ترن زيرزميني و مترو برويد. از رفتن به حمام و دوش گرفتن بپرهيزيد چون ممكن است لوازم حمام باعث انتقال جريان الكتريسته شوند. تنها در مواقع اورژانسي آن هم در صورت امكان از تلفن بي‌سيم استفاده كنيد. دو شاخه تمام وسايل برقي مثل رايانه را از برق خارج كنيد، هواكش را خاموش كنيد، به خاطر داشته باشيد برق ناشي از رعد و برق مي‌تواند باعث بروز صدمات جدي شود. از قرار گرفتن در آلونك يا ساختمان‌هاي تك و منفرد در فضاي باز خودداري كنيد. از نزديك شدن به هر وسيله فلزي مثل تراكتور، تجهيزات كشاورزي، موتورسيكلت و دوچرخه پرهيز كنيد. اگر در محوطه جنگل هستيد، سرپناهي در كنار درختان كوتاه و تنومند بيابيد و هرگز زير درختان بلند نرويد. اگر در فضاي باز هستيد، در صورت امكان به حالت خميده و در دره‌هاي تنگ و عميق پناه بگيريد، مراقب سيل‌هاي ناگهاني باشيد. به ياد داشته باشيد كه چنانچه در هنگام رعد و برق موهايتان سيخ شد، نشانه نزديكي برخورد جريان رعد و برق است. به صورت چمباتمه روي زمين بنشينيد، دست‌ها را روي گوش‌ها و سر را بين زانوها قرار دهيد، تماس خود را با زمين به حداقل برسانيد ، به هيچ وجه روي زمين دراز نكشيد. اقدامات بعد از وقوع رعد و برق: در صورت نياز به كمك با اورژانس «115»، آتش‌نشاني «125»، جمعيت هلال احمر يا ساير سازمان‌هاي امدادي تماس بگيريد. در صورت مواجهه با فرد مصدوم، فورا وضعيت تنفس و نبض وي را كنترل كنيد در صورت قطع تنفس، سريعا تنفس مصنوعي به او دهيد و در صورت عدم لمس نبض كاروتيد در مصدوم، احياي قلبي ـ ريوي را انجام دهيد. محل ورود و خروج جريان الكتريسته را براي يافتن علائم سوختگي بررسي و پانسمان كنيد، همچنين آسيب‌هاي وارده به سيستم‌ عصبي، شكستگي استخوان‌ها و از دست دادن بينايي و شنوايي در مصدوم را بررسي كنيد.