همسرآزاری؛ فراموشی عشق در خانه

فارس: همسرآزاري، فراموش شدن و دور شدن از عشق و محبت در خانه به خانواده است؛ در اين‌ زمان مردان فقط به فكر خود بوده و براي آرامش پيدا كردن خود به خشونت و آزار عليه زنان و كودكان خود دست ‌مي‌‌زنند. همسر آزاري از آسيب‌هاي اجتماعي پنهان است كه معمولاً در محيط بسته خانه شكل گرفته و سبب عدم اطمينان و از هم گسيختگي كانون خانواده مي‌شود. قربانيان اصلي خشونت در محيط خانواده، در مرحله نخست، زنان و پس از آن كودكان و سالمندان و سرانجام مردان هستند. همسر آزاري معضلي است كه در قرون اخير بيش از هر زمان ديگري در جوامع مورد توجه و بررسي كارشناسان قرار گرفته و شايد بهترين دليل براي توجه به اين امر، مطرح شدن مسئله حقوق زنان و آگاهي اين قشر از حقوق و مزاياي خود در برابر همسرانشان است. * آسيب كلامي نوعي همسرآزاري است كاظم قجاوند، كارشناس مسائل اجتماعي در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعي باشگاه خبري فارس «توانا» مي‌گويد: همسر آزاري يكي از اشكالات خشونت خانگي محسوب مي‌شود و در واقع به خشونتي اطلاق مي‌شود كه در محيط خانه صورت مي‌گيرد. وي با بيان اينكه خشونت خانگي شامل خشونت عليه كودكان و زنان است، ادامه مي‌دهد: در واقع به هرگونه آسيب بدني، فيزيكي (جسماني)، جنسي، رواني، كلامي، اقتصادي و بي‌توجهي از سوي مرد نسبت به زن، همسر آزاري يا خشونت عليه زنان مي‌گويند. اين پژوهشگر مسائل اجتماعي با بيان اينكه معمولاً در همه جوامع، اشكال مختلفي از خشونت عليه زنان ديده مي‌شود، اظهار ‌مي‌دارد: بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه 25 تا 40 درصد از زنان در طول زندگي مشترك ممكن است در دفعاتي دچار آزار از سوي شوهر خود شوند. قجاوند درباره آثار همسر آزاري بيان مي‌كند: خشونت در زنان مي‌تواند باعث ايجاد احساس تنفر و انزجار در زنان و بر هم ريختن تعادل روحي و ايجاد اختلالات رواني در بين آنها شود. وي با بيان اينكه خشونت عليه زنان از نظر رواني تأثيرات مخربي را در فرزندان به همراه خواهد داشت، افرود: اين موضوع احساس امنيت و اعتماد را در خانواده متزلزل كرده و موجب آسيب‌هاي بعدي نظير فرار از منزل، روابط نامشروع، خيانت به همسر، بي‌توجهي و بي‌مهري نسبت به فرزندان در محيط خانواده مي‌شود. * خشونت عليه زنان سبب ايجاد فضايي سرد در خانواده مي‌شود اين كارشناس مسائل اجتماعي در ادامه اظهار مي‌دارد: خشونت عليه زنان سبب ايجاد فضايي سرد و دلسرد كننده در ميان اعضاي خانواده مي‌شود كه كاركردهاي نهاد خانواده را كاملاً تحت تأثير قرار مي‌دهد. قجاوند بيان مي‌كند: اين امر موجب مي‌شود تا درباره مراقبت از فرزندان و مسئوليت‌پذيري نسبت به آنها بي‌توجهي شده و فرزندان دچار افت تحصيلي شوند بنابراين اين خشونت، جو‌ي از ناامني اجتماعي را نيز به همراه داشته و در نهايت به دنبال آن با افزايش پديده طلاق مواجه خواهيم شد. وي با بيان اينكه زنان نسبت به حقوق خود اطلاعي ندارند و به همين دليل ممكن است پيگيري‌هاي قضايي و درماني بعدي را انجام ندهند، مي‌گويد: با گسترش روند شهرنشيني و پيچيده‌ شدن سطح زندگي، مردان بايد مهارت كنترل خشم و عصبانيت را بيشتر از گذشته تمرين كرده و ياد گيرند چرا كه با اعمال خشونت، مشكلي حل نشده و فقط وضعيت در خانواده پيچيده‌تر مي‌شود. اين كارشناس مسائل اجتماعي اظهار مي‌دارد: لازم است كه زنان و مردان نسبت به عواملي كه باعث تحريك طرف مقابل مي‌شود، آگاهي داشته و بتوانند با شناسايي آن موارد، كنترل بيشتري روي خود داشته باشند. قجاوند مي‌افزايد: قرباني اصلي در اين خصوص كودكان هستند؛‌ معمولاً پديده خشونت چند بعدي است كه همه اعضاي خانواده را درگير مي‌كند ولي كودكان قرباني اصلي اين خشونت هستند. * در هر جامعه‌اي درصدي از خانواده‌ها، پريشان هستند محمود ساعتچي، جامعه‌شناس درباره همسرآزاري اظهار مي‌دارد: اطلاع داريم كه سلامت هر جامعه در گرو چند عامل است و‌ شايد يكي از مهمترين عوامل، حضور يا وجود خانواده‌هاي سالم يا بالنده است. وي با بيان اينكه در خانواده‌هاي سالم، روابط افراد خانواده بهينه است به اين معنا كه افراد براي يكديگر احترام قائل بوده و در مورد مشكلات با يكديگر صحبت مي‌كنند همچنين با يكديگر برنامه‌ريزي كرده و به هم اعتماد دارند، مي‌گويد: در اين راستا والدين نسبت به يكديگر رعايت احترام را بسيار مهم تلقي كرده و رابطه آنها با فرزندان به گونه‌اي است كه فرزندان نيز به وجود والدين خود افتخار مي‌كنند. اين جامعه‌شناس ادامه مي‌دهد: متأسفانه در هر جامعه‌اي درصدي از خانواده‌ها، پريشان هستند؛ خانواده‌هاي پريشان داراي مشخصات متعددي از جمله خشونت و پرخاشگري والدين نسبت به هم هستند كه البته در بيشتر موارد خشونت مرد نسبت به زن است. ساعتچي با بيان اينكه بايد بررسي كرد كه چرا مردان نسبت به همسران خود رفتاري خشونت‌آميز و مبتني بر پرخاشگري دارند، مي‌افزايد: اين خشونت جنبه روانشناختي مانند بي‌احترامي، بددهني و فحاشي و جنبه فيزيكي مانند كتك زدن همسر دارد؛ متأسفانه از اين موارد زياد مشاهده كرده‌ايم كه از عوارض بسيار نامطلوب اين خشونت‌، آن است كه شخصيت زن را گرفتار مشكلات بسيار مي‌كند. * همسرآزاري موجب تحقير زن مي‌شود اين جامعه‌شناس با اشاره به اينكه در اين موارد، زن اعتماد به نفس خود را از دست داده و احساس مي‌كند تحقير شده است همچنين دچار حالت دوگانگي مي‌شود، اظهار مي‌دارد: البته در برخي جوامع، انجمن‌ها‌ و مراكزي تشكيل شده و زناني كه مورد بي‌مهري قرار گرفته يا از شوهران خود كتك مي‌خورند، مي‌توانند به اين مراكز مراجعه كرده و مشكلات خود را بيان كنند؛ معمولاً اين مراكز با همسران اين زنان، برخورد قانوني كرده و گاهي اجازه حضور مرد را در خانه نمي‌دهد. وي با بيان اينكه بايد ديد كه ميزان و عمق اين فاجعه در خانواده تا چه اندازه‌اي است، ادامه مي‌دهد: گزارش‌هايي داريم كه برخي از مردان به دليل رفتار خشونت‌آميز، مشكل شخصيتي دارند و حتي جان خود را از دست داده‌ يا از كار افتاده شده‌‌اند. ساعتچي با بيان اينكه بايد در اين زمينه فرهنگ‌سازي شود، مي‌گويد: در حقيقت بايد برنامه‌هايي براي اين نوع خانواده‌ها در راديو و تلويزيون توليد شده و حتي شماره تلفن‌هايي از مراكز حمايت‌كننده به زنان داده شود تا آنها با آن تماس گرفته و مشكلات خود را مطرح كنند. اين جامعه‌شناس با بيان اينكه همه زناني كه كتك مي‌خورند، كاملاً بي‌گناه نيستند و در واقع ممكن است اين اتفاق به دلايل گوناگون رخ دهد كه البته همه اين موارد قابل بررسي است، اظهار مي‌دارد: قرباني اصلي در اين خصوص، ابتدا زنان و سپس فرزنداني هستند كه در محيطي ناامن بزرگ شده‌اند و مشكلات فراواني دارند. وي مي‌افزايد: علاوه بر آن جامعه بيشترين زيان را مي‌بيند چرا كه اين موضوع در جامعه انعكاس پيدا مي‌كند و زنان دچار پريشاني رواني مي‌شوند؛ تنها درصدي از زنان به متخصص مراجعه مي‌كنند و بقيه آنها اين وضع را تحمل كرده و چيزي نمي‌گويند و با اين رنج، طول عمر خود را كم مي‌كنند. * يكي از خشونت‌ها در خانه همسر آزاري است مصطفي اقليما، رئيس انجمن مددكاران ايران در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعي باشگاه خبري فارس «توانا» در خصوص همسر‌آزاري مي‌گويد: يكي از خشونت‌هايي كه در خانه اتفاق مي‌افتد، همسر آزاري است؛ همه تصور مي‌كنند وقتي در حضور قاضي قرار مي‌گيرند بايد آثار خشونت را نشان دهند ولي بسياري از خشونت‌ها، جنبه روحي دارد. وي ادامه داد: موضوعي مانند اينكه شوهر به زنش بگويد "تو زشتي و تو را به خاطر پول پدرت خواستم " آزار و شكنجه روحي است كه قابل مشاهده و جبران نيست و تا آخر عمر با اين فرد خواهد ماند. رئيس انجمن مددكاران ايران با بيان اينكه درگيري‌هايي كه در خانه و در مقابل فرزندان صورت مي‌گيرد، عواقبي خواهد داشت كه گاهي 20 سال آينده مشاهده مي‌شود، اظهار داشت: معمولاً كودك‌آزاري و همسر آزاري به دليل مسائل اقتصادي جامعه است؛ در حقيقت هنگامي كه مردي بعد از 2 شيفت كار به خانه بازگردد، خسته است و در اين حال با زن درگير مي‌شود؛ اين مرد نمي‌تواند بيرون از خانه داد و فرياد كند و مجبور است با كوچكترين حرفي در خانواده، داد و فرياد به راه اندازد تا تخليه روحي شود. اقليما با بيان اينكه هيچ مردي ديوانه به دنيا نيامده است، گفت: هنگامي كه فرزندان به عنوان جامعه‌سازان آينده، برخورد نامناسب پدر با مادر خود را مي‌بينند، طرز فكرشان نسبت به همسر آينده‌شان تغيير مي‌كند؛ دختران چون رفتار پدر با مادر خود را مشاهده مي‌كنند از ازدواج منصرف شده و از ترس طلاق، ازدواج نمي‌كنند؛ مردان نيز به دليل اينكه امروز از پدران خود همسر آزاري را ديدند، به اين شكل زندگي مي‌كنند و به همين دليل ازدواج‌‌ها به طلاق منجر مي‌شود. وي با بيان اينكه تمام مردان از حقوق زنان باخبرند ولي چون مي‌بينند در دادگاه‌ها، قوانين مربوطه اجرا نمي‌شود، به خشونت خود ادامه مي‌دهند، افزود: اگر قوانين در كشور درست اجرا شود ما مشكلي نداريم؛ مرد موظف است 70 درصد از حقوق خود را به زن پرداخت كند كه اگر اين موضوع رعايت شود، كسي طلاق نخواهد گرفت. رئيس انجمن مددكاران ايران با اشاره به اينكه هيچ زني‌ حاضر به طلاق گرفتن نيست، تصريح كرد: در فرهنگ اسلامي، هنوز مراجعه به كلانتري براي افراد خجالت‌آور است بنابراين احتمالاً به افرادي كه به دادگاه و مراجع قضايي مراجعه مي‌كنند فشار و آزار بسياري وارد شده است. وي با بيان اينكه قرباني اصلي همسرآزاري، زن و كودك است، گفت: اگر افراد حداقل مخارج زندگي را داشته باشند، مشكلاتشان كمتر است؛ حداقل درآمدي كه هر سال دستگاه‌هاي دولتي مشخص مي‌كنند شامل 25 درصد از حقوق ماهانه براي مسكن، 25 درصد براي پوشاك و خوراك، 25 درصد براي تفريحات و بيماري و 25 درصد براي پس‌انداز است. اقليما ادامه داد: زماني كه حداقل درآمد را بر اساس ميزان حداقل زندگي مردم تعيين نكنيم، آسيب‌هاي اجتماعي، طلاق، اعتياد، كودكان فرار، دزدي و بزهكاري افزايش پيدا مي‌كند. به گزارش توانا، خشونت، رفتاري است كه با قصد و نيت آشكار براي وارد كردن آسيب به فرد ديگر انجام مي‌شود بنابراين خشونت و آزار به سه شكل آزار فيزيكي، آزار رواني و آزار جنسي خود را نشان مي‌دهد. گاهي افراد براي راحت‌كردن اعصاب خود به دليل فشار زياد كاري دست به خشونت عليه زنان و كودكان خود كرده و آنها را مورد آزار و اذيت خود قرار مي دهند. همسر آزاري نوعي خشونت در محيط بسته خانواده است كه هيچ‌كسي تا زماني كه زن خانواده و فرزندان آن را بروز ندهند متوجه نشده و بايد به دنبال راه‌حلي براي اين موضوع باشيم.