ابهام در آتش سوزی جنگلهای شمال

مهر: آتش سوزی در جنگلهای شمال ایران که نزدیک به دو ماه پیش آغاز و در دو مرحله با تمامی تلاشهای صورت گرفته به مدد باران خاموش شد، بهانه ای شد تا مقامات مسئول مراقبت از کهنترین رویشگاههای جنگلی دنیا، گناه آتش را به گردن تغییرات اقلیمی و نباریدن باران بیاندازند در حالی که مردم محلی دستهای پنهان و تعمد را عامل شعله ور شدن آتش می دانند. جنگلهای شمال ایران که طبق عادت شصت میلیون ساله خود پاییز و زمستان را به خواب فرو می رفتند تا در بهار دوباره با رویش جوانه های تازه حیات را آغاز کنند اینبار بر خلاف 35 سال گذشته کم باران ترین و خشک ترین روزهای عمر طولانی خود را سپری کردند تا ماهها آتش بر جانشان بیفتد و هر روز شاهد آتش سوزی در گوشه گوشه این جنگلهای مولد باشیم. با این حال فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور اظهارداشت: 90 درصد آتش‌سوزیها در این جنگلها عامل انسانی دخالت داشته که اغلب غیر عمد بوده است. با این حال هیچ فردی در رابطه با آتش‌سوزی‌های جنگل‌های استان گلستان دستگیر نشده اند اگرچه از تمام دستگاهها برای کنترل وضعیت کمک خواسته‌ایم. سرهنگ تقی ایروانی با اشاره به اینکه برای تجهیز یگان حفاظت نیازمند 250 میلیارد تومان اعتبار هستیم معتقد است از قبل پیش‌بینی این شرایط را کرده بوده و اگراین پیش‌بینیها صورت نگرفته بود در حال حاضر خسارتها بسیار بیشتر از اکنون بود و هیچکس در این زمینه کوتاهی نکرد. وی بودجه یگان حفاظت جنگلها را برای تمامی استانهای کشور 16 میلیارد تومان دانست و گفت: در حال حاضر دو طرح ناوگان اطفا حریق و تجهیز یگان حفاظت در کمیسیون ماده 32 در حال بررسی است که برای تجهیز یگان حفاظت نیازمند 250 میلیارد تومان اعتبار هستیم. ایروانی افزود:‌ تجهیز یگان حفاظت 10 سال به طول می‌انجامد و سالانه 150 میلیارد ریال اعتبار برای پرداخت هزینه های اجاره بالگرد نیاز است که باید در کوتاه مدت انجام شود. این در حالی است که در زمان آتش سوزی در جنگلهای شمال به خصوص استان گلستان شایعاتی مبنی بر پرداخت پول از 15 هزار تومان تا 150 هزار تومان به کارگرانی که در قالب یک گروه پیمانکاری به مهار آتش مشغول بودند منتشر شد. با این حال دو ماه پیش که آتش دامان جنگلهای شمال ایران را گرفت و شعله های آن آرام آرام عرصه های حفاظت شده پارک ملی گلستان را بلعید و مسئولیت مهار آتش تنها به گردن دیگری می افتاد، کسی فکرش را نمی کرد آتش چون هیولایی مهار نشدنی تمام عرصه های جنگلی شمال ایران را محاصره کند و راهی جز دعوت به دعای باران نباشد. باران اما بارید و بعد از 50 روز دستمال خیس بر تن گداخته جنگل گذاشت. با این حال ایراوانی علت اصلی بروز پدیده آتش سوزی در مناطق شمال کشور را خشکسالی بی سابقه و تغییرات اقلیمی دانست و گفت: عوامل طبیعی و خشکی بیش از حد هوا جنگلها را به انباری از باروت مبدل کرد که با هر تحرکی می توانست مشتعل شود. وی با تاکید براینکه امکانات و شرایط یگان حفاظت سا زمان جنگلها با این شرایط مناسب نیست، ادامه داد: این یگان در سراسر کشور دو هزار و 200 نفر پرسنل دارد در حالی که ما برای هفت هزار و 400 نفر در این یگان پست پیش‌بینی کرده‌ایم ضمن اینکه در حال حاضر برای هر 68 هزار هکتار از عرصه‌های منابع طبیعی یک نیرو داریم که در شرایط مناسب باید برای هر 10 هزار هکتار یک نیرو داشته باشیم. همچنین مدیرکل منابع طبیعی استان گلستان به خبرنگار مهر گفت: استان گلستان علی رغم اینکه در شمال واقع است اما در بعضی مناطق به دلیل مسائل جغرافیایی به اندازه استانهای خشک کشور از نعمت باران محروم است. در این سال نیز شرایط بی بارانی و کم رطوبتی مزید بر علت شد و جنگلهای گلستان را طعمه حریق کرد. حمید سلامتی مدیر کل جدید منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان تاکید کرد: لاش برگها و درختان خشک و آفت زده (سرپا خشک) و افتاده در سطح جنگل سوخته اند. ولی درختان سوزنی برگ آسیب دیده اند که 30 هکتار از 60 هکتار سوخته شده باید دوباره کاشته شوند. این در ختان در مینو دشت و کلاله به شکل جدی آسیب دیده اند. با این حال بازدید از فراز جنگلها هرم آتش را فرو نشاند و تغییر کاربری و جنگل تراشی را به طرز باورنکردنی نمایش می داد. در اینباره مدیرکل منابع طبیعی گلستان معتقد است: قبل از اینکه دشتها آباد شوند مردم در کوهستان زندگی می کردند و عرصه های کوهستانی و جنگلی نخستین مکان حیات بشر در این مناطق بوده است. اگر چه به گفته سلامتی، تجاوز به عرصه های جنگلی در قالب جنگل تراشی و تغییر کاربری در سال به 100 هکتار هم نمی رسد ولی آنچه به چشم دیده می شود جنگل تراشی تا ارتفاعات صعب العبور دیده می شود. با این حال به عقیده مسئولان سازمان جنگلها مهمترین مشکل جنگل در سالهای اخیر آتش سوزی بوده و ‌از ابتدای سال جاری تا پایان آذر ماه در مناطقی همچون کرمانشاه، کردستان و حتی اصفهان نیز حریق جنگلی مشاهده شده ولی امسال به دلیل کاهش رطوبت هوا و گرمای زیاد، و انبار برگهای پوسیده در سطح جنگل انبار باروتی بوجود آورده که با هر بهانه ای آماده شعله ور شدن است. در اینباره فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور معتقد است: اکثر آتش‌سوزی‌ها در جنگل زمانی بود که اطفا حریق صورت گرفته ولی فرصت برای عملیات بعد از اطفا حریق نبود بنابراین دوباره آتش مشتعل می شده است. به گفته ایروانی برای اطفا حریق تنها یک پارامتر کافی نبوده و به طور مثال تنها بالگرد پاسخگوی این کار نیست و باید از تمام ابزار در دسترس مثل بیل، تانکر، گالن و ... استفاده کرد.