چرا نقاشی بچه ها مهم است؟

پرورش قدرت بیان نقاشی فقط وابسته به تکامل جسمی کودک نیست بلکه با درک و شعور نیز در ارتباط است. این ادراک در بدو تولد بسیار جزئی است ولی با پیشرفت سن بهتر می‌شود. در حقیقت می‌توان گفت کودک در ابتدا مهارت کافی ندارد. بنابراین نمی‌تواند خوب نقاشی کند. به همین دلیل حتی اگر از یک فرد بالغ بخواهیم با پا‌هایش خانه‌ای رسم کند حتما اثری درهم و برهم خواهد شد، اما باز هم این خانه بسیار کامل‌تر از نقاشی یک کودک است. با وجود این کودک از آغاز خط نگاری‌های خود، سه وجه چشم، مغز و دست را به کار می‌اندازد تا به لذت برسد.

از نظر هنرمند، نقاشی کردن یعنی کشف کردن. نقاشی کردن نه تنها ثبت مشاهدات نقاش است، بلکه از این نظر برای هنرمند اهمیت دارد که او را به سوی مشاهدات بیشتر هدایت می کند. ترسیم طرح کلی، ترسیم کارتون و نقاشی کردن ایده ها، همه روش هایی هستند که با استفاده از آن ها می توان افکار را قابل دیدن کرد.

سایر روش های استفاده از نقاشی برای تفکر شامل موارد زیر است:

- خط های کوتاه و مارپیچ: یک خط کوتاه و مارپیچ رسم کنید و برای کودک یک محدوده زمانی ( در حدود یک دقیقه) تعیین کنید. آن گاه ببینید کودک با استفاده از «نقاشی فکر» چه شکلی ازاین خط مارپیچ به وجود می آورد.

- اضافه کردن به تصویرها: کودکان را دایره وار دور هم بنشانید و وسیله های هنری گوناگونی در دسترس آن ها قرار دهید. از هر کودک بخواهید تا علامتی را بر تکه ای از کاغذ نقاشی کند. سپس این ورقه را به فرد سمت راست خود بدهد. او هم به نوبه خود چیزی را بر روی کاغذ دریافت شده اضافه نماید. عمل رد کردن کاغذها به یکدیگر تا جایی ادامه می یابد که هر دانش آموز 4 الی 5 مرتبه چیزی را به کاغذهای دریافت شده اضافه کند.

- هنر نقطه چین: از هر کودک بخواهید تا دوازده نقطه را به طور پراکنده بر روی کاغذ بکشد، سپس به آن ها فرصت دهید تا با وصل کردن نقاط به یکدیگر طرح یا تصویری را خلق کنند. آن ها را تشویق کنید تا عنوانی را برای تصویرها یا شکل های ساخته شده انتخاب کنند.

- تصویرهای صوتی: یک آهنگ نواخته شود و ببینید براساس این آهنگ چه تصویرهایی در ذهن کودکان و بر روی کاغذ نقش می گیرد.

ارزیابی هنر

بچه‌ها به نقاشی علاقه زیادی دارند و آنچه می‌کشند بازتاب دنیای درونی آنهاست. بیشتر بچه‌ها به کارهای هنری‌شان فکر نمی‌کنند یا حتی آن را سانسور نمی‌کنند. در طول 40 سال گذشته نقاشی کودکان به عنوان بخش مهمی از تشخیص‌های متخصصان اطفال به کار می‌رود. نقاشی به آنها کمک می‌کند مراحل رشد کودک را در همان لحظه مشاهده کنند و درباره مشکل احتمالی آگاهی یابند. یک نقاشی ساده می‌تواند نگاهی اجمالی به جهان‌بینی کودک، نقش او در خانواده و روابطش با دیگر اعضای خانواده و البته اعتماد به نفس او باشد. این نقاشی همچنین می‌تواند میزان استحکام او و خانواده را نشان دهد که بسیار مهم است. نقاشی کودکان حتی می‌تواند اوضاع فرهنگی و نوع رفتارهای اعضای خانواده را با یکدیگر مشخص کند.

اما این هشدار را در نظر داشته باشید که اگر می‌خواهید معنای پنهان شده در نقاشی را بیابید نباید آنها را بیش از حد تفسیر کنید. نباید هر خطی که کودک می‌کشد را بخوانید، بهتر است نقاشی بچه‌ها را فرصتی برای صحبت کردن با فرزندتان تلقی کنید و درباره آنچه می‌خواسته بکشد با او حرف بزنید. سپس سوال‌هایی از او بپرسید تا ارتباط‌تان را به این ترتیب با فرزندتان بیشتر کنید. حواس‌تان باشد بیش از حد بر او تاثیر نگذارید و او تحت‌تاثیر شما نباشد. مثلا بگویید: «درباره نقاشی‌ات برام تعریف کن. این آدما کین توی نقاشیت. چیکار دارن میکنن؟ چرا مامانو این شکلی کشیدی؟»

مهارت نقاشی معمولا در دوران پیش‌دبستانی بهتر بروز می‌کند. بچه‌ها در این سن تمایل به استفاده از چهره‌های نزدیک به هم می‌کنند. بنابراین می‌توان از حالت چهره،‌ مکانی که خانواده در آن قرار دارد و کاری که در حال انجام هستند، برداشت‌هایی داشت.

رنگ‌ها چه مفهومی دارند؟

سیاه و سفید: به معنای ترس، اضطراب، اندوه و ناامیدی است.

خاکستری: رنگی خنثی که چیزی را بیان نمی‌کند.

قهوه‌ای: به معنای مقابله با فشار والدین برای نظافت است.

بنفش: به معنی تمایل به چیزهای مخالف است. اگر زیاد استفاده شود به معنی اضطراب است.

آبی: صلح و آرامش و تسلیم شدن در این رنگ نهفته است، ضمن آنکه به معنی درون‌گرایی کودک است.

سبز: این رنگ به معنای نیاز به جلب توجه و تمایل به برقراری ارتباط و سرسختی است.

قرمز: برون‌گرایی کودک در استفاده از این رنگ نشان داده می‌شود.

زرد: شادی و خوش‌بینی و میل به مشارکت در این رنگ مشخص است.