اشیاء منحصر به فرد حرم رضوی/تصاویر

مهر: این، گزارشی است کوتاه از همه چیزهایی که آنها را فقط می توان در حرم حضرت امام رضا(ع) دید. بارگاه نورانی حضرت امام رضا(ع) در مشهد، سالهاست که پذیرای زایران هشتمین امام شیعیان است. حرم مطهری که هرسال در روزهای مختلف، حجم عظیمی از زایران ایرانی و شیعیان سایر کشورها را در خود جای می دهد. در این بارگاه نورانی، مثل بقیه زیارتگاهها وسایل مختلفی برای استفاده خادمان و کارکنان وجود دارد. اما بعضی از این وسایل، منحصر به بارگاه نورانی امام رضا(ع) است و به قولی، «اختصاصی» همین جاست. این گزارش، شما را با بعضی از این ابزار و وسایل آشنا می کند. چیزهایی که فقط می شود در حرم مطهر امام رضا(ع) دید: ابزار نقاره زنی چهار نوع طبل و كرنا و لوازم متعلق به آن، از جمله ابزاری است که در اتاق مخصوص نقاره زنی حرم مطهر نگهداری می شود. طبل ها از كاسه هاي بزرگ و كوچك مسي و چدني است كه پوست دباغي شده بر روي آن كشيده شده و با دو چوب ساده به طول تقريبي بيست سانتي‌متر نواخته مي شوند و كرناها سازهاي بادي به طول تقريبي 100 تا 120 سانتي‌متر است كه از جنس مس يا برنج ساخته شده و آب كُرم داده شده اند. طبل ها و كرناها در مشهد ساخته مي شوند. دوشاخه كفشداري نقره این دوشاخه کفشداری قدیمی که الان در موزه مرکزی آستان قدس نگهداری می شود، 202 سانتي‌متر طول و 6 سانتی متر عرض دارد.اين اثر از ميراث آستان قدس رضوي است كه در حرم مطهر و در بخش كفشداري استفاده مي‌شده است. اين دوشاخه از جنس نقره بوده و دو كفش نقره‌اي نيز به دو شاخه‌ي آن آويزان است. جنس دسته‌ي اين دوشاخه از چوب است كه ورقه‌هايي از جنس نقره روي آن كار شده و دو شاخه‌ي فولادي نيز به سر چوب متصل شده است. در يكي از ورقه‌ها به خط شكسته نستعليق كتيبه‌ي «...عهد توليت جليله ميرزا...» حك شده است كه به دليل ناقص بودنش احتمال مي‌رود كه اين تكه از ورقه‌ي فلزي از جايي كنده شده و به اين قسمت متصل شده است. دوشاخه ي متصل شده به اين دسته‌ي چوبي با دسته‌اي كوتاه و به‌وسيله‌ي فشار و چكش‌كاري اتصال يافته است. كفش‌هاي آويزان به اين دوشاخه درويشي‌مانند، نقره‌اي و با تزئين‌هاي اسليمي و كنده‌كاري شده‌اند. اندازه‌ي اين كفش‌ها8×3 سانتي‌متر است. جاروي پر طاووس این جارو همان طور که از نامش پیداست، با پرهای طاووس ساخته شده است. این جارو 102/5 سانتیمتر طول دارد. یعنی دقیقا به اندازه واقعی پر طاووس. عرض‌ دهانه‌‌ي بالای جارو هم 13 سانتیمتر است. این جارو را زنی به نام «حاجیه نواب والده سالار» در سال 1263 هجری قمری یعنی نزدیک به 170 سال پیش وقف حرم مطهر امام رضا (ع) کرده بود.دسته‌ي اين جاروي پرطاووس با دسته‌پوش مرواريددوزي شده‌اي پوشانده شده است. تعداد پرهاي طاووس به كار رفته در اين جارو در حال حاضر 90 پر است ولي تعداد پرهاي اوليه 100 پر بوده است. تزيينات پارچه‌ي دسته‌پوش از جنس مخمل قهوه‌اي تيره، ابريشمي‌ و به شكل ذوزنقه است. ساق بزرگ ذوزنقه محل نگهداري پرهاست و ساق كوچك‌تر داخل دسته‌ي طلا قرار دارد. جنس مواد رودوزي بيشتر از مرواريد اصل بحريني در سه اندازه‌ي مختلف است . این جارو الان در موزه مرکزی آستان قدس نگهداری می شود. دست نقره بالای ضریح مطهر امام رضا(ع) سالها محل قرارگرفتن این دست نقره ای بود.اثری که مربوط به اواخر دوره قاجار یا اوایل دوره پهلوی است و حالا از ميراث آستان قدس رضوي محسوب می شود. شيوه‌ي ساخت آن ريخته‌گري است. دست نقره براي جمع‌آوري نذورات بالاي ضريح مطهر استفاده مي‌شده است. يك پنجه‌ي پنج انگشتي اجزاء اين دست را تشكيل داده است كه انگشت‌ها از محل بندها به داخل كمي جمع شده‌اند. دست به‌وسيله‌ي فلزي زائد كه قسمت بالاي آن باريك‌تر و انتهايش برجسته و طوق‌مانند است به دسته‌اي فلزي مخروطي شكل جوشكاري شده است. به انتهاي اين دسته يك چوب بلند داخل مي‌شده و به‌وسيله‌ي اين دسته نذورات روی ضريح جمع‌آوري مي‌شده است.