توهمی ديگر در دنيای «شبه علم»

ایسنا: «انفجار ستاره مي‌تواند زمين را تا 2012 صاحب دو خورشيد كند»، «دومين خورشيد در راه است»، «ممكن است زمين به زودي خورشيد دومي داشته باشد»، «دو خورشيد براي زمين»؛ برخي روزنامه‌ها و سايت‌هاي خبري خارجي چند روزي است با چنين تيترهايي با استناد به اظهارات يك استاد فيزيك دانشگاه كويينزلند در گفت‌و‌گو با يك سايت استراليايي از احتمال مشاهده دو خورشيد در آسمان زمين با انفجار يك ستاره سرخ‌رنگ غول‌پيكر خبر مي‌دهند، پديده‌اي ديدني و خيره كننده كه به ادعاي آنها ممكن است طي همين يكي دو سال آينده اتفاق بيفتد! به گفته دكتر براد كارتر، ستاره غول پيكر «ابط‌ الجوزا» (Betelgeuse) در حال تبديل شدن به ابرنواختر بوده و در صورت انفجار، تحت تاثير نور بسيار زياد آن براي مدتي زمين از دو خورشيد برخوردار خواهد بود. به گفته وي در صورت حادث شدن اين رويداد، مردم زمين شب و روزهاي بسياري را در اين جشن ابرنواختري بيدار خواهند ماند حال آن كه بسياري از مواد پخش شده در فضا در اثر اين انفجار از كنار زمين عبور كرده و در معرض ديد نخواهند بود. كارتر مي‌گويد در هنگام انفجار يك ستاره كه معلوم نيست سال 2011 باشد يا 1002011 ابتدا شاهد بارش ذرات ريز نوترينو خواهيم بود كه با اينكه 99 درصد انرژي ابرنواختر از طريق اين ذرات آزاد مي‌شود،‌ هيچ ضرري براي انسان‌ها ندارند. انفجار ستارگان در اثر پديده ابرنواختر پديده‌اي كاملا شناخته شده و معمول در عرصه اخترشناسي است اما نكته قابل تامل در خبر اخير، رويكرد سايت استراليايي منبع اوليه خبر و برخي سايت‌هاي انتشاردهنده آن است كه با «هاليوودي کردن» و پر و بال دادن به اظهارات کارتر، خبر را به نحوي تنظيم كرده‌اند که اين تصور در مخاطبان كم دقت ايجاد مي شود كه زمان انفجار اين ستاره بسيار نزديک (سال 2012) خواهد بود. رويكردي كه شايد چندان بي ارتباط با خرافات مطرح در غرب درباره سال 2012 و فيلم‌ها و قصه پردازي‌هاي صورت گرفته در مورد آن نباشد. دكتر رضا منصوري، استاد فيزيك دانشگاه صنعتي شريف و مجري طرح رصدخانه ملي ايران در گفت‌و‌گو با ايسنا با اشاره به اين كه انفجار ابرنواختري ستارگان به دليل تحولات دروني آنها پديده‌اي طبيعي در روند حيات آنها از جمله ستاره «ابط‌ الجوزا» است، اظهار كرد: مساله مهم اين است كه زمان اين پديده در ابعاد ميليون سال قابل تخمين است و اين كه گفته شود چنين پديده‌اي مثلا تا سال آينده به وقوع مي پيوندد كاملا بي اساس و فاقد مبناي علمي است وي انتشار چنين خبري را ناشي از بي دقتي در نقل اظهارات فيزيكدان استراليايي يا تمايل برخي به جنجال‌سازي به منظور كسب شهرت خواند و بر ضرورت توجه رسانه ها به مباني روزنامه نگاري علم و پرهيز از نقل مطالب غيرعلمي و شبه علم تاكيد كرد. يد الجوزا (ابط الجوزا) ستاره‌اي در صورت فلكي جبار يا شكارچي است كه نظر درخشندگي سومين ستاره اين صورت فلكي است. اين ستاره در فاصله 590 سال نوري از خورشيد ما قرار دارد. وضعيت«ابط الجوزا»، غول سرخي كه با قطري 900 برابر خورشيد شانه صورت فلکي جبار را نشان ميدهد، سال‌هاست كه براي دانشمندان شناخته شده است. مرگ اين ستاره به صورت يك انفجار ابرنواختري طي هزاران سال آينده هم دور از ذهن نيست و مطمئنا در صورت وقوع اين انفجار با توجه به فاصله نسبتا نزديك تر اين ستاره به زمين منظره‌اي بسيار تماشايي خلق خواهد شد؛ اما واقعيت اين است که فعلا نمي‌توان تخمين صحيحي از زمان مرگ باشكوه ابرغول قرمز شانه «شکارچي» داشت و تا آن زمان، طلوع قريب الوقوع خورشيدي ديگر تنها در آسمان وهم گرفته شبه علم و جنجال‌هاي رسانه‌يي قابل مشاهده است.