فاجعه پلاسکو و چند نکته...

روزنامه خراسان: ساختمان پلاسکو پنج شنبه هفته پیش در کمتر از 4 ساعت در آتش سوخت و فروریخت، در این فاجعه، چند هزار میلیارد تومان سرمایه مردم نابود شد، براساس آمار اعلام شده توسط مسئولان حدود 3 هزار نفر بیکار شدند، اسف بارتر این که تعدادی از هموطنانمان از جمله 16 «آتش نشان قهرمان» در جریان آتش سوزی مهیب پلاسکو و فروریختن این ساختمان 15 طبقه 54 ساله جان خود را از دست دادند. (گرچه تا لحظه نگارش این یادداشت آمار دقیقی از جان باختگان اعلام نشده است). این حادثه آن قدر تلخ و جانکاه بود که نه تنها خانواده جان باختگان را به اندوهی بزرگ دچار کرد بلکه روح و روان همه ایرانیان را آزرده و عاطفه ملت را جریحه دار کرد.

حادثه ای که می توانست به وقوع نپیوندد و یا در صورت رعایت برخی نکات و مسئولیت پذیری برخی، این همه خسارت جانی و مالی به دنبال نداشته باشد. هریک از ما به عنوان یک ایرانی مسلمان، طلب علو درجات جان باختگان و خصوصا آتش نشانان غیور این حادثه و محشور شدنشان با دیگر شهدای عزیزمان را از درگاه ایزد منان مسئلت می کنیم و امیدواریم که دیگر هیچ گاه شاهد چنین حوادثی نباشیم.

اما ابعاد عاطفی این حادثه نباید، مجموعه مسئولان و دست اندرکاران خصوصا نهاد ها و دستگاه های ذی ربط و همچنین مردم و رسانه های منصف و حق مدار را لحظه ای از تلاش برای روشن شدن ابعاد مختلف آن و کشف علل بروز این واقعه جانسوز و پیدا کردن مقصران احتمالی و قصور کنندگان این ماجرای تلخ و تاسف بار غافل کند البته بدون حب و بغض های نفرت انگیز سیاسی و البته تلاش همگانی دیگر باید اندیشیدن تمهیداتی کارساز، موثر و اجرایی باشد برای جلوگیری از تکرار چنین فجایعی و در این راستا ذکر چند نکته را ضروری می دانم.

1 - لااقل پس از فاجعه پلاسکو هم مسئولان و هم مردم خصوصا مالکان و کسبه و ساکنان ساختمان هایی این چنینی اعم از تجاری یا مسکونی و یا اداری توجه و رعایت نکات ایمنی در زمینه های گوناگون را در اولویت کاری خود قرار دهند.

2 - پیشنهاد می شود با تشکیل کارگروهی از کارشناسان و متخصصان مربوطه، کمیته ای «حقیقت یاب» برای بررسی ابعاد مختلف ماجرای پلاسکو تشکیل شود و نتیجه آن به اطلاع عموم مردم رسانده شود.

3 - اگر قانونی درباره تخلیه یا پلمب انواع مجتمع ها و ساختمان های ناایمن و در معرض خطر جدی که جان و مال افراد را تهدید می کند وجود دارد، این قانون با جدیت اجرا شود و از آن مهمتر این که امکان و اختیار اجرای این قانون به مسئولان ذی ربط داده شود و اگر چنین قانونی وجود ندارد این خلاء هرچه سریع تر توسط قانون گذاران پر شود.

4 - باید توجه داشته باشیم که ساختمان پلاسکو در منطقه و خیابانی قرار داشت که دارای عرض و دسترسی قابل قبول است و به همین خاطر امکان حضور انواع خودرو های سنگین آتش نشانی و حتی جرثقیل 130 تنی فراهم بود و تازه در چنین حالتی و به دلایل گوناگون سرانجام ساختمان پلاسکو فروریخت حال تصور کنیم که خدای ناکرده چنین اتفاقی در بافت های فرسوده و کوچه های تنگ و یا جایی مانند بازار های اصلی و قدیمی تهران که به نوعی قلب بازار ایران محسوب می شود رخ دهد چه فاجعه ای به بار خواهد آمد، در کوچه ها و تنگ راه هایی پر ازدحام و تو در تو که یک وانت بار کوچک و گاه حتی عبور گاری دستی های حمل بار به سختی امکان پذیر می شود.

5 - آیا اگر مالک یا مالکان و کسبه پلاسکو به هشدار و اخطار های سازمان آتش نشانی و شهرداری توجه می کردند این اتفاق تلخ رخ می داد؟

6 - شهرداری تهران و دیگر نهادهای مسئول باید پاسخ دهند که آیا نمی توانستند مانند برخی ساختمان هایی که در گوشه و کنار ایران به دلیل تخلفاتی در حین ساخت «پلمب» می کنند، پلاسکو را پس از اخطار هایی که داده شده پلمب کنند و چنانچه شهرداری و یا دیگر نهاد ها چنین اختیار قانونی نداشتند باید برای مردم کاملا روشن شود و لااقل پس از این، چنین اختیاری به شهرداری ها در تمام نقاط ایران داده شود.

7 - مالک یا مالکان این ساختمان نیز حتما باید پاسخ دهند که اگر اخطار ها و هشدار ها به دست شان رسیده چرا اقدامات لازم برای ایمن سازی ساختمان پلاسکو را انجام ندادند؟!

8 - به هر صورت کسبه و ساکنان این ساختمان و ساختمان هایی از این قبیل خود نیز باید عزمی جزم تر برای مطالبه ایمن سازی این گونه ساختمان و مجتمع داشته باشند و این مطالبه به حق را از طرق قانونی پی گیری کنند.

9 - نکته مهم دیگر این که در ساختمان قدیمی که به گفته برخی کارشناسان سازه و ساختمان میزان آهن و مصالح به کار گرفته شده در آن 3 برابر سازه های فعلی بوده و علاوه بر این از نظر آتش نشانی نیز ناایمن معرفی شده چرا باید انواع وسایل خطرساز از جمله تعداد قابل توجهی گاز پیک نیک نگه داری و استفاده شود آن هم در کنار یک دنیا تریکو، لباس و پوشاک تولید شده و انبار شده در پلاسکو، آخر نگه داری و انباشت یک دنیا مواد قابل اشتعال در ساختمان ناایمن پلاسکو با کدام توجیه؟! به این ها اضافه کنید چیز هایی که درباره مخازن ومنبع های بزرگ گازوئیل در برخی طبقات از زبان ها شنیده می شود!

شاید خیلی ها از تلویزیون مصاحبه آتش نشان عزیزی را که در جریان حادثه داخل سبد خودروی غول پیکر آتش نشانی در ارتفاع بالا مشغول انجام وظیفه بود، شنیده باشند حرف هایی که درباره وقوع چند انفجار کوچک و بزرگ از برخی طبقات پلاسکو گفت و قصه تلخ فنس کشی برخی طبقات بالای این ساختمان که متاسفانه مانع خروج و کمک رسانی به تعدادی از آتش نشانان قهرمان و عزیزمان شد.

10 - می دانیم و باید بدانیم که نجات جان گرفتاران در آتش و دیگر حوادث حتی به ثانیه ها بستگی دارد.

آیا همه ما آن قدر که باید به صدای آژیر خودرو های امدادرسان از جمله خودرو های آتش نشانی، آمبولانس ها و... اهمیت می دهیم؟! آیا پنج شنبه گذشته رانندگان همه خودرو هایی که صدای آژیر ها را شنیدند به وظیفه خود عمل کردند؟! آیا همه آنانی که نزدیک پلاسکو ازدحام کرده بودند به موقع به هشدار های ماموران امدادرسان توجه کردند؟! و آیا...

هرچند مردم مهربان و قدرشناس ما پس از حادثه غمبار پلاسکو، جلوه های زیبایی از مهربانی و قدرشناسی و همدردی را با مصدومان، خانواده های جان باختگان و خصوصا آتش نشانان قهرمانمان به نمایش گذاشتند چه آنجا که برای اهدای خون خود به صف ایستادند، چه آنجا که با دسته گل به دیدار فرزندان آتش نشان ایران رفتند و چه آنجا که در کنار امدادگران وظیفه شناس و سخت کوش دست به آسمان دراز کردند و برای نجات زیرآوارماندگان و شفای مصدومان مومنانه و انسان دوستانه دست به دعا برداشتند.