دلیل فرونشست زمین قبل از انفجار لوله گاز

شهر نوشت: سید جعفر تشکری هاشمی که تا پایان هفته گذشته به عنوان معاون حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران جزییات حادثه شهران را پیگیری می کرد در گفت و گو با خبرنگار شهرنوشت در تشریح علت حادثه شهران بیان کرد و گفت: قضاوت در مورد علت حادثه انفجار لوله گاز در شهران در جایگاه کارشناسی و قوه قضاییه در دست بررسی است، لذا هرگونه پیش داوری و اظهارنظرهای شخصی افراد منطقی نیست. وی تاکید کرد: اجازه دهیم پس از بررسی هیات کارشناسی و قضایی، تحلیل و نتیجه علت وقوع حادثه اعلام شود . معاون شهردار تهران با بیان اینکه فارغ از دلیل حادثه شهران نکاتی حایز اهمیت وجود دارد، تصریح کرد: متاسفانه شبکه آب شرب تهران فرسوده و قدیمی است به طوری که در بسیاری از معابر طول عمرطبیعی لوله ها به اتمام رسیده و همانطور که در ایام گذشته شاهد بوده ایم نشتی بسیاری از لوله ها مسبب فرونشست های زمین بوده است. تشکری هاشمی افزود: گفته شده بیش از 30 درصد آب شرب شهری به واسطه فرسودگی لوله ها و نشتی آب هدر می رود که این مهم شسته شدن بستر نرم خاک را نیز به همراه دارد، لذا می طلبد شبکه آب تهران مورد بازنگری قرارگیرد و بر اساس اطلاعات زمان بندی لوله گذاری و شرایط محیطی نسبت به تعویض لوله های فرسوده اقدام شود. معاون شهردار تهران با اشاره به اینکه فرسودگی و قدیمی بودن در لوله های گاز نیز حایز اهمیت است، گفت: لوله های گازی که سالها پیش نصب شده اند می توانند از محل اتصالات به واسطه تنش های خستگی، دچار خردگی و خمش شوند که در نهایت منجر به شکستگی و نشت گاز و بعضا بروز حوادثی اینچنین خواهند شد ، از سوی دیگر رساندن گاز تا خانه های مردم و سپس تبدیل آن به انرژی مصرفی امری فراموش شده است ، چرا که اکنون در تمام دنیا انرژی فسیلی در نیروگاه ها به انرژی الکتریکی ایمن تبدیل و سپس به دست مصرف کننده خواهد رسید، لذا مادامی که به این موارد توجهی نشود، تکرار اینچنین حوادثی در بلندمدت اجتناب ناپذیر است. تشکری هاشمی در ادامه به عدم مدیریت یکپارچه شهری در پایتخت اشاره و تاکید کرد: به رغم مسئولیتی که دستگاه های متعدد درخصوص اجرای کانال تاسیسات شهری دارند، متاسفانه به دلیل ناهماهنگی بین دستگاه ها و به بیان دیگر به دلیل عدم مدیریت یکپارچه شهری هنوز این مهم به اجرا در نیامده است و مادامی که در زیر زمین آشفتگی و بی انضباطی تعداد قابل توجهی تاسیسات وجود داشته باشد پیش بینی اتفاقات مشابه دور از ذهن نیست . معاون شهردار تهران تاکید کرد: فارغ از تجزیه و تحلیل حادثه شهران رسیدگی به موارد مطروحه و جلوگیری از وقوع حوادث مشابه ضروری است . وی در ادامه با اشاره به واقعه انفجار لوله گاز در شهران و نقش احداث تونل مترو در وقوع حادثه تصریح کرد: بر اساس گزارشات پیمانکار مترو ، زمان عملیات عمرانی حفر تونل خط 6 مترو در این محدوده ریزش زمین به معنای خالی شدن فضای زیرسطح معبر و ایجاد حفره نداشتیم. حتی اگر بحث زه کشی اب های سطحی را هم در نظر بگیریم هیچگاه حفره ای به بزرگی شهران به وجود نمی آید . معاون شهردار تهران با اشاره به تصاویر گودال ایجاد شده در محل انفجار گفت: حفره بسیار بزرگی در اثر حادثه ایجاد شده و بخشی از خاک به داخل تونل احداث شده مترو ریزش کرده است. این در حالیست که وقتی حجم خاک ریزشی به داخل تونل از حجم حفره کم می شود هنوز فضایی معادل چندین هزار متر مکعب خالی است. به عبارتی حجم خاک ریزشی داخل تونل در مقابل حفره ، کم است و این نشان می دهد فضای بزرگی از سطح زمین در گذشته به واسطه زه کشی طبیعی دچار حفره شده است. به دنبال این فرونشست در طول زمان لوله های تاسیسات گاز دچار خمش و شکستگی شده و پس از تجمع گاز در لایه های زمین بر اثر جرقه ای منفجر شده است. تشکری هاشمی ادامه داد: با توجه به اینکه بیش از یک ماه قبل از حادثه عملیات حفاری و ایمن سازی سازه مسیر تونل با مش بندی و شات کریت به اتمام رسیده، در زمان وقوع حادثه هیچ گونه عملیات عمرانی در نقطه صورت نمی گرفت. از سوی دیگر فاصله کف تونل تا سطح معبر بیش از 32 متر و از تاج تونل تا سطح معبر 25 متر است. بنابراین با قاطعیت اعلام می کنم عملیات عمرانی مترو علت وقوع حادثه و نشست زمین نبوده است. معاون شهردار تهران تصریح کرد: تمامی فعل و انفعلات حفاری تونل ها در مترو با ابزار دقیق کنترل می شود و در زمان حفاری هیچ گزارشی از نشست زمین نبوده است. تشکری هاشمی در پایان تاکید کرد: متاسفانه وجود حفره های بزرگ در مناطق مختلف شهر به خصوص محدوده های قدیمی و فرسوده که بعضا به دلیل نشتی آب لوله ها و وجود قنوات قدیمی و چاه های جذبی متعدد بوجود آمده اند ضرورت اقدامی کارشناسی و اتخاذ تدابیر مناسب را یادآور می کند. وی یادآور شد: ساخت مترو در تهران سابقه ای دیرین و کارشناسی دارد. به طوری که در زمان حفاری مترو با بررسی های کارشناسی چنانچه حفره هایی شناسایی شود که به کرات نیز مشاهده شده ، از طریق تزریق بتن و پر کردن حفره از بروز حوادث جلوگیری می شود .