اگه میخوای تواناییهات رو دست کم نگیرن این کلمات رو هیچ وقت نگو!

حق داری گاهی احساس کنی که از عهده‌ی کاری برنمی‌آی. اما در این شرایط، استفاده از عبارت «نمی‌تونم» بار منفی داره و اصلاً مناسب نیست. در عوض می‌تونی بگی: «صلاح نمی‌دونم انجام بدهم.» یا «انتخاب من نیست.»

1. نمی‌تونم

حق داری گاهی احساس کنی که از عهده‌ی کاری برنمی‌آی. اما در این شرایط، استفاده از عبارت «نمی‌تونم» بار منفی داره و اصلاً مناسب نیست. در عوض می‌تونی بگی: «صلاح نمی‌دونم انجام بدهم.» یا «انتخاب من نیست.»

مثلاً شاید واقعاً در توانت نباشه که وزنه‌ی سنگینی رو بلند کنی. هیچ اشکالی هم نداره. اما هیچ وقت نگو نمیتونم. میدونی چرا؟ چون تو اصلا تابه‌حال تلاشی برای انجام این کار نکردی! شاید اگه بخوای انجامش بدی خیلی هم خوب بتونی! خیلی از کارهایی که می‌تونیم یا نمی‌تونیم انجام بدیم، نتیجه انتخاب شخصی ما بودند، نه عدم تواناییمون. کافیه عبارت منفی «نمی‌تونم» رو با عبارت مثبت «چطوری باید انجامش بدم؟» جایگزین کنی تا اثر شگفت‌انگیزش رو به چشم ببینی. مثلا اینجا رو ببین. اینها آدمایی هستن که تواناییاشون رو دست کم نگرفتن و دارن برای زندگی تلاش میکنن. پس دیگه قول بده هیچوقت نگی «نمیتونم». خب؟

2. بسیار

این واژه شاید به ظاهر مشکل خاصی نداشته باشه، اما نکته اینجاست که معنای خاص و دقیقی رو هم نمی‌رسونه و بیش از حد اغراق‌آمیزه. صفت‌های کاربردی‌تر و دقیق‌تری هستن که می‌تونن به جای «بسیار» مورداستفاده قرار بگیرن. مثلاً به جای این‌که بگی اون شخص بسیار تواناست، بگو اون فرد ماهره، یا در این کار مهارت داره.

3. کار من نیست

به ندرت شخصی رو پیدا می‌کنی که تابه‌حال مسئولیتی بهش سپرده نشده باشه که توی حیطه تخصصیش نبوده. آره خب، این مسئولیت‌ها خیلی وقتها ناامیدکننده هستن، اما سوال من اینه، تا حالا دیدی گفتن این عبارت مشکلی رو حل کنه؟ وقتی مجبوری یه کاری رو انجام بدی، دیگه خودت رو از چشم ننداز. تلاش کن تا درست انجامش بدی. در حد توانت.

این نکته رو هم یادت باشه که انجام دادن کارهایی که خارج از محدوده وظایفت هستن، گاهی باعث میشن به فرصت‌های بزرگتری دست پیدا کنی. ببین کی گفتم! بعضی وقتها اگه چند تا از عادتهای کوچیکمون رو تغییر بدیم، همه کار ازمون برمیاد. همهههه کار.

4. وقت ندارم

این عبارت اصلاً بازخورد مناسبی نداره. همه‌ی افراد در طول روز به یه اندازه زمان دارن. این که به همکار، رئیس یا مشتری بگی برای انجام کاری وقت نداری، بی‌ادبانه است و حتی مهارتت در مدیریت زمان رو زیر سوال می‌بره. به جاش، می‌تونی بگی: «امروز همه‌ی وقتم رو به کارهای دیگه اختصاص دادم، اما اگه بتونم به کار شما هم رسیدگی کنم، حتماً اطلاع می‌دم.»

5. به زودی انجامش می‌دم

«به زودی» مقیاس زمانی مناسبی نیست و ازش تفاسیر و برداشت‌های مختلفی می‌شه. اگه بازه‌ی زمانی دقیقی برای انجام وظایفت ارائه ندی، رشته‌ی امور از دست می‌ره. ارائه‌ی تاریخ یا زمان دقیق، نه تنها انتظارات طرفین رو به طور واضح مشخص می‌کنه، بلکه باعث می‌شه بتونی در قبال انجام وظایف خودت، به درستی پاسخ‌گو باشی. اگه برای انجام کاری به یک بازه‌ی زمانی منعطف نیاز داری، یه حدود زمانی مشخص ارائه بده. مثلاً بگو: «حداکثر تا چهارشنبه یا پنج‌شنبه انجامش می‌دم.»

6. باید

این عبارت معمولاً با پشت گوش انداختن کارها همراهه! وقتی از «باید» استفاده می‌کنی، لازمه که بازه‌ی زمانی مشخص و اقدام قطعی هم به دنبالش باشه. الکی باید و نباید نکن. کسی که بخواد کاری رو انجام بده خودش رو درگیر باید و نبایدها نمیکنه.

7. نمی‌دونم

استفاده از عبارت «نمی‌دونم»، اغلب دردسر درست میکنه و ناامیدکننده است. مثلا این دو تا جمله رو مقایسه کن:

• نمی‌دونم سفارشتون کی می‌رسه.
• سفارشتون قرار بود دوشنبه برسه. من پیگیری می‌کنم و نتیجه رو تا پایان روز بهتون میگم.

کدومش بهتر بود؟

اصلا کار کردن رو دوست داری؟ یا از اونایی هستی که دنبال یه راهی میگردن تا دیگه هیچ وقت مجبور نباشن کار کنن؟ من که میگم آدم باید تا آخر عمرش کار کنه. البته از خودم که در نمیارم! اینجا رو اگه بخونی نوشتم که چرا باید تا آخر عمرمون کار کنیم. بخون شاید تو هم با من موافق بودی. به هر حال هر کی یه نظری داره دیگه.

نویسنده: مینا شهری