خشم سران آمریکا از محکوم شدن این کشور در لاهه

باشگاه خبرنگاران جوان: خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت: دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا روز چهارشنبه پس از آنکه ایران و فلسطین از دیوان بین‌المللی دادگستری به خاطر سیاست‌های آمریکا از جمله خروج این کشور از توافقنامه‌های چندجانبه بین‌المللی شکایت کردند از چند توافقنامه بین‌المللی خارج شد.

جان بولتون، مشاور امنیت ملی دولت آمریکا، عالی‌ترین رکن قضائی سازمان ملل متحد را یک نهاد «سیاسی و ناکارآمد» خواند و در عین حال اعلام کرد آمریکا کلیه توافقنامه‌های بین‌المللی که این کشور را در معرض تصمیمات الزام‌آور دیوان بین‌المللی دادگستری قرار می‌دهد مورد بازبینی قرار خواهد داد.

دیوان بین‌المللی دادگستری اوایل روز چهارشنبه در مناقشه میان تهران و واشنگتن رای به پیروزی تهران داد و از آمریکا خواست اطمینان حاصل کند تحریم‌های ضد ایرانی که قرار است ماه آینده با شدت هرچه تمام وضع شوند تاثیری بر شرایط ارسال کمک‌های بشردوستانه یا هوانوردی غیرنظامی در این کشور نداشته باشد.

دیوان بین‌المللی دادگستری که در شهر لاهه هلند قرار دارد عالی‌ترین رکن سازمان ملل برای حل و فصل اختلافات میان ملل عضو این سازمان محسوب می‌شود. نگرانی‌های فزاینده‌ای در مورد تعهد ترامپ به چندجانبه گرایی در میان متحدان آمریکا شکل گرفته است. در تقریبا دو سالی که از زمان انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا می‌گذرد، او آمریکا را از توافق هسته‌ای میان شش قدرت جهانی و ایران، توافق مقابله با تغییرات اقلیمی پاریس و سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) خارج و متحدان واشنگتن را در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) تهدید کرده است در صورتی که درصد بیشتری را از تولید ناخالص داخلی خود صرف هزینه‌های دفاعی نکنند از این سازمان نیز خارج خواهد شد.

بولتون با اشاره به آنچه «سوءاستفاده ایران از دیوان بین‌المللی دادگستری» نامید، گفت: این احتمال وجود دارد که آمریکا از پروتکل انتخابی کنوانسیون ۱۹۶۱ حقوق روابط دیپلماتیک وین نیز خارج شود.

مشاور امنیت ملی دولت آمریکا روز چهارشنبه گفت: «ما همه توافقنامه‌های بین‌المللی که احتمال دارد آمریکا را در معرض قضاوت الزام‌آور و آرای حل اختلاف در دیوان بین‌المللی دادگستری قرار دهد مورد بازبینی قرار خواهیم داد. آمریکا در شرایطی که اتهامات سیاسی بی‌پایه و اساسی علیه آن مطرح شده است، ساکت نخواهد نشست.»

بیشتر بخوانید: دیوان لاهه آمریکا را ملزم به رفع بخشی از تحریم‌ها علیه ایران کرد

تصمیم به خروج از پروتکل انتخابی زمانی گرفته شد که شکایت مطرح شده به وسیله فلسطین در ماه سپتامبر، تصمیم واشنگتن را به انتقال سفارت از تل آویو به قدس به چالش کشید.

کنوانسیون وین معاهده‌ای بین‌المللی است که اصول روابط دیپلماتیک میان دولت‌ها را تعیین می‌کند. بیشتر بخش‌های این کنوانسیون به عنوان ابزار برقراری مصونیت‌های دیپلماتیک شناخته می‌شود. دولت آمریکا سیاست سفت و سختی در برابر تهران در پیش گرفته و از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ میان این کشور و چندین قدرت جهانی خارج شد.

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا گفت: «امروز تصمیم دیوان بین‌المللی دادگستری یک نکته خوب را به ما نشان داد؛ این تصمیم به خوبی بیهوده و بی معنا بودن پیمان مودت میان آمریکا و جمهوری اسلامی ایران را نشان داد.»

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با انتقاد از خروج آمریکا از این پیمان با انتشار پیامی در شبکه توئیتر گفت: آمریکا «یک رژیم یاغی و قانون‌گریز» است.

در سال ۲۰۰۵ نیز پس از آنکه دیوان بین‌المللی دادگستری اعلام کرد اعدام یک تبعه مکزیکی در تگزاس ناقض تعهدات آمریکا ذیل حقوق بین‌الملل است، دولت جورج دبلیو بوش، رئیس جمهور وقت آمریکا با دیوان وارد مناقشه شد.

استدلال فلسطینی‌ها هم این است که انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس ناقض توافقنامه‌های بین‌المللی است و نباید چنین انتقالی صورت بگیرد.

بولتون گفت: «این تصمیم واقعا ارتباط کمتری با ایران و فلسطین دارد و بیشتر به سیاست منسجم ادامه دار آمریکا مبنی بر رد صلاحیت قضائی دیوان دادگستری بین‌المللی مرتبط است که به باور ما سیاسی و ناکارآمد شده است.»

وی افزود: «مایلم تاکید کنم که آمریکا همچنان عضو کنوانسیون روابط دیپلماتیک وین باقی خواهد ماند و ما از همه دیگر طرف‌ها هم انتظار داریم که از تعهدات خود به موجب این کنوانسیون پیروی کنند.»

مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۱۲ فلسطین را به عنوان دولت ناظر غیرعضو به رسمیت شناخت. هر چند آمریکا و اسرائیل، دولت بودن فلسطین را به رسمیت نشاخته‌اند.