محور مذاکرات ایران و انگلیس در تهران چه بود؟

خبرگزاری ایرنا: چهارمین دور مذاکرات ایران و انگلیس باهدف بررسی راهکار‌های تداوم اجرای برجام پس از خروج یک‌جانبه آمریکا از توافق هسته‌ای و همچنین بررسی تحولات جدید منطقه‌ای در تهران برگزار شد.

«الیستر برت» معاون وزیر خارجه انگلیس در امور غرب آسیا و شمال آفریقا جمعه گذشته برای ملاقات با همتای ایرانی خود در رأس هیاتی از دیپلمات‌های انگلیسی وارد تهران شد. این اولین سفر یک مقام بلندپایه وزارت امور خارجه انگلیس به تهران پس از خروج واشنگتن از توافق هسته‌ای (برجام) به شمار می‌رود.

معاون وزیر امور خارجه انگلیس پیش از سفر به ایران گفته بود که این کشور در کنار اروپایی‌ها و متحدان بین‌المللی بر ضرورت حفظ این توافق تأکید کرده و حمایت خود را از به اجرا گذاشتن قانون مسدودکننده اتحادیه اروپا نشان داده است.

این دیپلمات انگلیسی همچنین تصریح کرد: مادامی که ایران به تعهداتش نسبت به برجام متعهد باشد ما نیز به آن پایبند خواهیم بود، زیرا بر این باور هستیم که این بهترین راه برای تضمین آینده امن و آرام در منطقه است. در نشستی که روز شنبه میان سید عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران با همتای انگلیسی خود در تهران برگزار شد مساله همکاری‌های اقتصادی دوجانبه در پی خروج آمریکا از برجام و نحوه تأمین سازوکار‌های پولی و مالی بین دو کشور به رغم تحریم‌های آمریکا مورد بحث و رایزنی قرار گرفت. در این دیدار طرفین همچنین در خصوص آخرین تحولات منطقه به رایزنی و تبادل‌نظر پرداختند.

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان همان روز در رابطه با این ملاقات در جمع خبرنگاران گفت: ما با کشور‌های مختلف گفتگو‌های دوره‌ای داریم. با انگلیس هم گفتگو‌های دوره‌ای در سطح معاونین وزیر خارجه برگزار می‌شود. امروز هم این گفتگو‌ها توسط آقای عراقچی و معاون وزیر خارجه انگلیس برگزار شد.

وی افزود: در همه جلسات راجع به مسائل منطقه‌ای، روابط دوجانبه، مسائل بین‌المللی بحث و تبادل‌نظر می‌شود. ظریف در خصوص موضوعات این گفتگو‌ها یادآور شد: موضوعاتی که ما با دولت انگلیس به‌عنوان یک از کشور‌های باقی‌مانده در برجام یعنی ۱+۴ داریم، اجرای برجام است که یکی از مهم‌ترین موضوعات برجام هم دسترسی به منابع بانکی و بحث فروش نفت است.

وی خاطرنشان کرد: قبلاً وزیران خارجه تعهد خود را در این زمینه طی بیانیه‌ای که با سه وزیر (آلمان انگلیس و فرانسه) و خانم موگرینی داشتیم و هم در کمیسیون مشترک اعلام کردند. روش‌های اجرایی متعددی را هم پیشنهاد کردند، آنچه مهم است این است که این روش‌ها عملیاتی شود.

وزیر امور خارجه ایران تصریح کرد: قبلاً هم گفتیم که زمان آن شده اروپایی‌ها علاوه بر اعلام تعهد سیاسی، اقدام کنند. این اقدامات ممکن است هزینه هم داشته باشد، به هرحال اگر کشور‌های مختلف می‌خواهند از منافع برجام بهره‌مند شوند و اگر معتقدند که برجام یک دستاورد بین‌المللی است، حتماً برای حفظ این دستاورد‌های باید آمادگی داشته باشند. رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: همان‌طور که جمهوری اسلامی عملاً این کار را انجام می‌دهد، آن‌ها هم انجام بدهند و هزینه لازم را پرداخت کنند.

وی ادامه داد: ضرورت دارد اروپایی‌ها و سایر اعضای برجام اقدامات لازم را انجام دهند. آنچه مهم است این است که آمریکا از دنیا می‌خواهد قانون‌شکنی کند، نه‌تن‌ها خودشان قانون‌شکنی می‌کند بلکه به دنیا فشار می‌آورد که قانون‌شکنی کند و حتماً دنیا نیاز دارد در مقابل این حرکت ایستادگی کند در غیر این صورت هزینه‌های بسیار گسترده‌تری از برجام باید پرداخت کند.

در همین پیوند معاون وزیر خارجه انگلیس روز یکشنبه درواکنشی غیرمستقیم به اظهارات وزیر خارجه ایران اظهار داشت که لندن مایل است تا برجام را بدون توجه به سیاست‌های واشنگتن حفظ کند.

برت در دیدار «حشمت الله فلاحت پیشه» رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی افزود: در تلاش هستیم موانع فنی مربوط به همکاری‌های اقتصادی با ایران را از سر راه برداریم و از شرکت‌های اروپایی هم می‌خواهیم به کار و سرمایه‌گذاری در ایران ادامه دهند.

معاون وزیر خارجه انگلیس در امور غرب آسیا و شمال آفریقا در ادامه با اشاره به مبارزه ایران با تروریسم و قاچاق مواد مخدر و انسان در منطقه ادامه داد: ما از مبارزات شما اطلاع داریم و قدردان تلاش‌های و مبارزات ایران در جلوگیری از توسعه این تهدیدات و خطرات به سایر نقاط جهان هستیم. برت در ادامه یادآور شد: از اقدام انسان دوستانه ایران برای اعطای مرخصی به نازنین زاغری و دیدار او با خانواده‌اش تشکر می‌کنیم و امیدواریم با تداوم این رویکرد شاهد آزادی و بخشش چنین افرادی باشیم.

معاون وزیر خارجه انگلیس در امور غرب آسیا و شمال آفریقا با اشاره به حمایت کشورش از تداوم برجام گفت: برجام سند مهمی برای ادامه همکاری‌های ایران و اروپا است و ما بدون توجه به سیاست‌های ایالات‌متحده در مورد این سند، مایل به حفظ برجام هستیم.

** آمادگی لندن برای همکاری با تهران برای پایان دادن به بحران سوریه از دیگر محور‌های قابل‌توجه سفر هیات انگلیسی به تهران، دیدار مارتین لانگ دن نماینده ویژه انگلیس در امور سوریه با حسین جابری انصاری دستیار ارشد وزیر خارجه به شمار می‌رود. در این ملاقات جابری انصاری با اشاره به اینکه پایان هر چه سریع‌تر بحران سوریه از اولویت‌های سیاست منطقه‌ای ایران است تأکید کرد: موضوعات انسانی و بشردوستانه در طول بحران سوریه همواره مورد اهتمام ایران بوده و سیاست تهران در این زمینه کاملاً شفاف و روشن است. وی ضمن تشریح تلاش‌های جاری در چارچوب روند آستانه برای حل بحران سوریه تأکید کرد: ایران همواره به دنبال گفتگوی سوری سوری و تقویت اعتماد میان دولت و معارضه سوریه بوده و برای همکاری با کشور‌های اروپایی و بریتانیا جهت کمک به پایان هر چه سریع‌تر بحران‌های سوریه و یمن آمادگی دارد. مارتین لانگ دن نیز در این دیدار ضمن تشریح سیاست‌های کشورش درزمینهٔ بحران سوریه و ابراز نگرانی از وضعیت و آینده ادلب و احتمال به‌کارگیری سلاح‌های شیمیایی در این منطقه، از همکاری ایران و انگلیس در خصوص بحران سوریه استقبال و آمادگی کشورش را برای کمک به تلاش‌ها برای پایان بحران سوریه و اعاده ثبات به این کشور اعلام کرد. هم‌زمان «سید کمال خرازی» رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در دیدار معاون وزیر خارجه انگلیس متذکر شد که اروپا با حمایت از کشور‌های حامی گروه‌های تروریستی، اشتباه بزرگی در سوریه مرتکب شده است. وی گفت: همکاری ایران با دولت‌های سوریه و عراق در مقابله با داعش و گروه‌های تروریستی، نقش مهمی در برقراری امنیت و ثبات در منطقه داشته است و اینکه برخی ایران را به بی‌ثبات کردن منطقه متهم می‌کنند، ناشی از سطحی‌نگری آن‌هاست. وی ادامه داد: روند آستانه مسیر خوبی را در پایان دادن به ناآرامی در سوریه طی کرده است و همراه با مذاکرات ژنو، نقش مؤثری دریافتن راهکار سیاسی برای بحران سوریه از طریق تشکیل کمیته قانون اساسی خواهد داشت. خرازی همچنین گفت: بایستی زمینه را برای برگزاری انتخابات آرام در سوریه فراهم کرد و به آرای مردم سوریه احترام گذاشت. رئیس شورای راهبردی روابط خارجی خاطرنشان کرد: زمینه‌های وسیعی برای همکاری بین ایران و انگلیس وجود دارد. با این حال، تحقق این همکاری‌ها مستلزم اعتمادسازی بین دو طرف است. معاون وزیر خارجه انگلیس نیز با اشاره به اهمیت و جایگاه منطقه‌ای ایران گفت: ما به دنبال اعتمادسازی با ایران و تقویت همکاری‌های دوجانبه هستیم و بر تداوم گفتگو و ارتباطات پارلمانی برای ایجاد اعتماد متقابل تأکید داریم. برت با بیان اینکه ایران شناخت خوب و تجربه طولانی در منطقه دارد و می‌تواند در حل بحران‌ها در منطقه کمک کند، اضافه کرد: ما در مقایسه با آمریکا، شناخت بیشتری از منطقه داریم و برای پایان دادن به بحران‌ها آماده همکاری هستیم. اعلام آمادگی لندن برای همکاری با تهران برای پایان دادن به بحران سوریه در حالی مطرح می‌شود که ائتلاف پنهان آمریکا، عربستان و رژیم صهیونیستی تلاش می‌کنند تا با سیاه نمایی و تبلیغات رسانه‌ای، ایران را به دخالت در امور سوریه و ایجاد بی‌ثباتی در این کشور متهم می‌کردند. از این منظر چرخش سیاسی انگلیس برای بهره‌برداری از قدرت ایران در حل بحران سوریه، مهر تأییدی بر نقش محوری ایران به عنوان بازیگری مهم در منطقه به شمار می‌رود. ضمن آنکه ردوبدل شدن برخی پالس‌های مثبت بین تهران و ریاض هفته‌های اخیر که از بهبود روابط دو طرف پس از تنش سال‌های اخیر حکایت دارد، با این تحولات بی‌ارتباط نیست.