فروپاشی حیاط خلوت واشنگتن در آمریکای لاتین

العالم: «محمد تقی‌ حسینی» تاکید کرد: بر اثر رفتارها و موضع گیری های ترامپ اکنون منطقه آمریکای شمالی و مرکزی علیرغم اعتقاد سنتی، دیگر حیاط خلوت آمریکا محسوب نمی شود. مکزیک در این زمینه جایگاه مهمی دارد. مقامات مکزیکی تاکید کرده اند که نتیجه بازنگری نفتا هر چه باشد، سیاست های تجاری خود را به سمت آمریکای لاتین، اتحادیه اروپا و چین نزدیکتر خواهند کرد. هرچند آمیختگی مکزیک به آمریکا آنقدر زیاد است که چنین تغییری را نمی تواند به آسانی پذیرا باشد.

سفیر ایران در مکزیک با اشاره به چهل و هفتمین نشست دوره ای سازمان کشورهای آمریکایی که از 19 تا 21 ژوئن (29 تا 31 خرداد )، سال جاری در بندر کانکون با موضوع "تقویت گفتمان و تمرکز برای شکوفایی"، به ارزیابی مسائل منطقه آمریکای جنوبی و اجلاس چهل وهفتم و مباحث اصلی آن پرداخت. حسینی ادامه داد : وزرای خارجه و نمایندگان ارشد 34 کشور عضو این سازمان در نشست کانکون شرکت کردند و به بررسی موضوعاتی که در اولویت کاری منطقه آمریکاست پرداخته وضمن تبادل نظر و اطلاعات، برنامه کاری این سازمان برای دوره 2017-2018 را تدوین کردند.

سفیر ایران در مکزیک با اشاره به اینکه مکزیک برای اولین بار در تاریخ این سازمان، میزبان اجلاس عمومی آن بود، تصریح کرد که در این اجلاس موضوعاتی همچون چالش های نیم کره در موضوع توسعه متوازن و پایدار؛ حکومت قانون، دموکراسی و حقوق بشر؛ امنیت فراگیر؛ و تقویت نقش زنان در دستورکار قرار داشتند و مسائلی چون تقویت حقوق بشر در قاره آمریکا، مهاجرت، گسترش دموکراسی، توسعه پایدار، مشکل قاچاق مواد مخدر و حقوق مردمان بومی مورد بررسی قرار گرفتند.

دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سوالی مبنی بر تعامل آمریکا با کشورهای آمریکای لاتین، گفت : حضور نیافتن وزیر امور خارجه آمریکا در اجلاس مذکورو اعزام «جان سولیوان» توجه زیادی را به خود جلب کرد و به عبارتی حاوی پیام بود.

' اگر چه در مورد غیبت تیلرسون گفته شد که وی درگیر یک دیپلماسی فشرده در خلیج فارس است و تمام وقت خود را برای حل و فصل بحران پدید آمده بین قطر و همسایگان عرب گذاشته است، اما بسیاری از تحلیل گران این را باور نکردند و گفته شد که این عدم حضور را ناشی از یک واقعیت دیگری می‌ دانند و آن اینکه در دوره ترامپ آمریکای لاتین در اولویت سیاست خارجی آمریکا نیست.

حسینی اضافه کرد :برخی معتقدند واشنگتن اکنون از آمریکای لاتین تنها یک همراهی تائید آمیز و به عبارت ساده تر یک همراه حرف گوش کن را انتظار دارد و حاضر نیست برای حل مشکلات این قاره هیچ قدمی بردارد.

وی در پاسخ به سوالی درباره نقش مکزیک در تعاملات بین آمریکای شمالی و آمریکای لاتین گفت :مکزیک یک نقش ویژه ای دارد. مکزیک به رغم همه آزردگی خاطری که از ترامپ و دولت جدید آمریکا دارد، تلاش می کند خود را یک متحد مطمئن در آمریکای لاتین برای آمریکا معرفی کند.

حسینی در پاسخ به این سوال که آینده روابط بین واشنگتن و مکزیکو سیتی با اشاره به بحران ایجاد شده بین دو کشور در دوره ترامپ، اظهار داشت : انتخاب ترامپ تاثیر زیادی بر مکزیک گذاشته است. این انتخاب در حوزه های مختلف، مکزیک را متاثر کرده است که عمده ترین آنها در حوزه مهاجران مکزیکی، تجدید نظر در موافقتنامه تجارت آزاد نفتا و موضوع کشیدن دیوار بین دو کشور است.

سفیر ایران در مکزیک افزود :تجارت، امنیت و مهاجرت سه موضوع عمده در روابط مکزیک و آمریکاست. در حال حاضر دولت مکزیک بیش از هر زمان درگیر مسئله آمریکای ترامپ شده است. بیش از دیگرکشورها از انتخاب ترامپ متاثر و به عبارت صریح تر کلافه شده است.

'در مواردی رفتارهای هیات حاکمه آمریکا برای مکزیک تحقیر آمیز است. وقتی آمریکا همه مکزیکی های مهاجر را دزد و قاچاقچی و متجاوز معرفی می کند، هیچ مکزیکی از آن استقبال نمی کند؛ یا زمانیکه می گوید تمام مرز را باید دیوار بکشیم و پول آن را هم مکزیک باید بدهد؛ یا اعلام بازنگری در توافقنامه نفتا و یا گفتن اینکه اگر عرضه ندارید مرزهایتان را کنترل کنید من به واحدهای ارتش آمریکا بگویم بیایند این کار را بکنند. همه اینها برای مکزیکی ها تحقیرآمیز و آزاردهنده است . '

دیپلمات ایرانی ابراز داشت :علیرغم همه اینها، مکزیک همچنان علاقه دارد که با استفاده از ابزارهای دیگر آثار مخرب سیاست های ترامپ را کنترل کند. در این زمینه استفاده از قدرت ایالت ها در آمریکا و یا گروههای موثر در سیاست و اقتصاد و فرهنگ مورد توجه مکزیک است. مکزیک می داند که ابزارهای زیادی در این زمینه در آمریکا هستند که می تواند از آنها استفاده کند. وی توضیح داد :مکزیک و آمریکا آمیختگی بسیار زیادی دارند. مرز این دو کشور پر ترددترین مرز دنیاست. یک جمعیت بیش از 50 میلیون نفری اسپانیایی زبان در آمریکا زندگی می کنند که نسبت به مکزیک احساس خیلی نزدیکی دارند. بسیاری از مردم دو سوی مرز با یکدیگر مراوده دارند و چه بسا بین آنها قرابت های خونی و خانوادگی وجود دارد. بیش از 80 درصد روابط اقتصادی خارجی مکزیک با آمریکاست. مکزیک علاوه بر سفارت در واشنگتن، 50 نمایندگی کنسولی در آمریکا دارد. پس شاهد هستیم که آمریکا چه حجمی از روابط خارجی مکزیک را به خود اختصاص داده است.

سفیر ایران در مکزیک افزود :اگر از دید تاریخی و جامعه شناسی به موضوع نگاه کنیم، می توان گفت که در یک نگاه تاریخی در آمریکا بطور کلی کمتر نگاه مثبتی به اسپانیایی تبارها و از جمله مکزیکی ها وجود داشته است. اما سعی می شده است که این نگاه خیلی عریان نشود. با ظهور ترامپ این احساسات در برخی لایه های اجتماعی سنتی تر آمریکا تشدید شده است. در مقابل در مکزیک و دیگر کشورهای آمریکای مرکزی نیز این احساسات تشدید شده است.

به گفته حسینی ، ظهور ترامپ در آمریکا، بدون در نظر گرفتن آنچه که در حوزه های سنتی روابط مکزیک و آمریکا وجود دارد، موجب نوعی تاثیرگذاری در روند سیاسی، اجتماعی داخلی شده است. رهیافت دولت استفاده از اهرم های درون آمریکا و منزوی کردن ترامپ در داخل خانه خود است اما منتقدین دولت مکزیک اعتقاد دارند که می بایست سیاست خارجی مکزیک در رابطه با آمریکا، بازنگری شود.

دیپلمات ارشد ایرانی ادامه داد: اکنون حتی این نگرانی وجود دارد که رفتارهای ترامپ ممکن است در انتخابات 2018 مکزیک تاثیر منفی خود را برجای بگذارد و موجب شود تا یک دولت چپ گرا در این کشور بر سر کار بیاید.

وی در بخش دیگری از گفت وگوی خود به مسئله بحران ونزوئلا اشاره و با بیان اینکه «لوئیس ویده گارای» وزیر روابط خارجی مکزیک ریاست اجلاس را عهده داشت، گفت در این اجلاس بر یافتن راه حلی به منظور حل بحران ونزوئلا از طریق گفتگوها وهمچنین مساله ی مهاجرت و رعایت حقوق مهاجران تاکید شد.

وی با اشاره به بحث های صورت گرفته در مورد بحران ونزوئلا در اجلاس مذکور، گفت : «دلسی رودریگز» وزیر خارجه وقت ونزوئلا (که اخیرا عوض شد) در راس یک هیات قوی در این اجلاس شرکت کرد و تلاش فراوانی برای خنثی کردن فشارها به عمل آورد. اجلاس در این زمینه از اول با دو رویکرد کاملا مخالف هم همراه بود. جناح راستگرای کشورهای آمریکای لاتین بر این نظر بودند که سازمان بایستی برای اعاده دمکراسی و حقوق بشر در ونزوئلا ورود کند. در مقابل کشورهای چپ این قاره معتقد بودند که بایستی کمک کرد تا بحران از طریق گفتگو بین ونزوئلایی ها حل و فصل شود.

حسینی افزود :بر همین اساس با مقاومت این گروه از کشورها و ایستادگی در کنار ونزوئلا از تصویب هر سندی که این کشور را تحت فشار قرار می دهد، جلوگیری شد.

سفیر ایران در مکزیک تصریح کرد : سازمان بر سر موضوع ونزوئلا شدیدا دچار تفرقه شده است. متعاقب این تحولات دولتهای آرژانتین، برزیل، کانادا، کلمبیا، شیلی، آمریکا، هندوراس، گوآتمالا، مکزیک، پاراگوئه و پرو در بیانیه جداگانه ای مراتب ناامیدی خود را در برابر عدم دستیابی به یک توافق داخلی در ونزوئلا اعلام کردند.

این کشورها تصریح کردند در برابر عدم رعایت دموکراسی در ونزوئلا، بازیگران داخلی ونزوئلا بایستی برای تامین منافع این کشور با یکدیگر به یک راه حلی دست یابند. این راه حل می بایست موارد زیر را در بر گیرد: اول: آزادی زندانیان سیاسی و توقف دستگیری های جمعی و همچنین توقف دادگاههای غیر مدنی. دوم: توقف هر گونه خشونت و احترام بی قید و شرط به حقوق بشر. سوم: عمل به قانون اساسی و اعطای مجدد قدرت کامل به مجلس کشور و احترام به تفکیک قوا. چهارم: توقف اعمال تغییرات در مجلس قانونگذاری کشور طبق شرایطی که اعلام شده بود. پنجم: تعیین تاریخ برای برگزاری انتخابات منطقه ای، ناحیه ای و ریاست جمهوری بر اساس قانون اساسی ونزوئلا ، تحت نظر ناظران بین اللمللی مستقل.

ششم: گشودن یک راه ارتباطی برای رساندن غذا و دارو برای آرام کردن شرایط اورژانسی که ملت ونزوئلا در آن قرار دارد.

هفتم: تشکیل یک گروه و یا راهکاری که امکان ایجاد گفتگوی موثر میان ونزوئلایی ها را تسهیل نماید و همچنین تعهد آن را برای کمک در راه رسیدن به اهداف در بر داشته باشد. حسینی در پاسخ به این پرسش که دسته بندی های بین کشورهای آمریکای لاتین را با توجه به مباحث صورت گرفته در این اجلاس چگونه ارزیابی می کند؟ ابراز داشت : دسته بندی در این اجلاس بر سر بحران ونزوئلا تا حدود زیادی بر تمایلات سیاسی حاکم بر کشورهای این قاره استوار است. گروه کشورهای آلبا شامل کوبا، نیکاراگوئه، ونزوئلا، بولیوی، اکوادور و چند کشور جزیره ای کارائیبی دیگر، محکم از ونزوئلا حمایت کردند و با ایستادگی آنها اجلاس نتوانست تصمیمی در مورد ونزوئلا بگیرد.

وی افزود :در مقابل این گروه کشورهای اتحادیه پاسیفیک قرار داشتند که مکزیک در راس آنها بود و کلمبیا، پرو و شیلی از فعالان آن بودند. این کشورها ابتکار لابی علیه ونزوئلا را به عهده داشتند. مجموعه گروه مرکوسور شامل برزیل، آرژانتین، اروگوئه و پاراگوئه نیز با گروه راستگرای این سازمان همراهی کردند. گروه کاریکوم شامل گروه کشورهای آمریکای مرکزی و حوزه کارائیب (البته بغیر از نیکاراگوئه و کوبا) نیز با گروه راستگرا همراه بودند.

به عقیده سفیر کشورمان ، شکاف در سازمان کشورهای آمریکایی در اجلاس چهل و هفتم که بر سر بحران ونزوئلا رخ داد، نشان از شرایط جدید سیاسی و اقتصادی در این قاره دارد که بخشی از آن مربوط به روی کار آمدن ترامپ است. وی گفت :باید توجه داشت که جریان چپ در این قاره با شرایط جدیدی روبرو است و برای عبور از آن با دشواری هایی روبرو است.