روزناه خراسان: سیزدهمین اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی(اکو) در حالی هفته گذشته در اسلام آباد پایتخت پاکستان برگزار شد که نگاهی به عمر 54 ساله این سازمان اقتصادی - که تاکنون چند بار دچار تحولات ماهوی و شکلی شده است - نشان می دهد چندان عملکرد موفقیت آمیزی در حوزه اقتصادی و رسیدن به هدف اصلی خود یعنی «بهبود شرایط توسعه پایدار اقتصادی کشورهای عضو و حذف تدریجی موانع تجاری در کنار تهیه برنامه مشترک برای توسعه منابع انسانی» اعضا نداشته است .
جمعیت حدود نیم میلیارد نفری و وسعت 8 میلیون کیلومتر مربعی این 10 کشور به همراه ذخایر زیرزمینی و دیگر منابع معدنی گسترده و باارزش، توقعات را از این سازمان منطقه ای بالا برده است اما نگاهی گذرا به شرایط این کشورها به خوبی نشان می‌دهد به دلایل متعدد و مختلف که در این فرصت محدود جای پرداختن به آن ها نیست، این توقعات و انتظارات متناسب با داشته ها برآورده و محقق نشده است. با این حال به نظر می رسد قرن بیست و یکم و تحولات اخیر در میان سازمان های بین المللی ، نگرش به حیات و چگونگی ادامه زندگی آن ها را با تغییرروبه رو کرده است؛ به گونه ای که شاید یکی از راهکارهای مناسب برای پرقدرت کردن و پراثر ساختن این سازمان‌ها که در پس نقاط عطف روابط بین الملل هنوز زنده مانده اند، ادغام آن ها با یکدیگر باشد.
این روزها اختلافات میان کشورهای عضو اکو همچون اختلافات میان پاکستان و افغانستان که خود را در عدم حضور رئیس جمهور افغانستان در نشست اسلام آباد نشان داد یا درگیری های لفظی میان آنکارا و تهران که با دیدار روحانی - اردوغان تا حدودی فرونشست و همچنین اختلافات همیشگی و تاریخی میان کشورهای تازه استقلال یافته، نمونه هایی از احساس خطر برای آینده این سازمان است. در این میان و با توجه به نظریه ادغام سازمان های منطقه ای بین المللی به نظر می‌رسد سازمان همکاری شانگهای که به لحاظ منطقه ای و کشوری همپوشانی های زیادی با اکو دارد، یکی از گزینه های مطلوب برای این ادغام احتمالی باشد .
اکو با 10 عضو و پیمان شانگهای با 11 عضو اصلی و ناظر که 7 عضوشان مشترک است و تنها به قاره آسیا از شرق تا غرب اختصاص دارند، می توانند پوششی مناسب برای همکاری های اقتصادی و امنیتی هم باشند. اگرچه ترکیه به دلیل عضویت در ناتو معذورات قانونی برای این عضویت دارد اما چالش های پدید آمده میان ترکیه و اروپا و آمریکا در گذشته و حال این بستر را ایجاد کرده تا رهبران آنکارا نیز در شرایطی با خروج از ناتو راهی اردوی شرقی ها شوند و با رفقای جدید خود از جمله روس ها بر سر سفره امنیت و اقتصاد شرقی بنشینند.
این روزها بیشتر سازمان های منطقه ای حتی با پایه های اقتصادی موضوع امنیت و مبارزه با تروریسم را محور اصلی مذاکرات و خواسته های خود برای افق های پیش رو می دانند و در این میان هماهنگی و همراهی افزون تر کشورهایی که اهداف و منافع مشترک بیشتری با یکدیگر دارند، به هر بهانه ای می تواند راهگشا باشد.
دیدگاه تان را بنویسید