روزنامه ایران؛ رضا هاکان تکین*: روابط ترکیه و ایران بر ریشه‌های عمیق تاریخی و ارزش‌های مشترک فراوانی استوار می‌باشد. از این رو، اصولاً روابط دو کشور مستقل از تغییر دولت‌ها همواره در مسیری نزدیک به یکدیگر پیش رفته است زیرا بین قلب‌های دو ملت پیوندی دوستانه وجود دارد.
انتخاب جناب آقای حسن روحانی به ریاست جمهوری در سه سال پیش، مصادف با دوره‌ای بود که در منطقه‌مان بی‌ثباتی و ناامنی اوج گرفته و تنش ناشی از اختلافات مربوط به برنامه هسته‌ای ایران افزایش یافته بود. در انتخاباتی که در چنین دوره سختی برگزار شد، کسب این نتیجه که منعکس کننده اراده آزاد ملت ایران بود از دیدگاه ترکیه نیز خوشحال کننده بود. زیرا این نتیجه، فراتر از برگزاری موفقیت‌آمیز انتخابات دموکراتیک در کشور دوست و برادر ایران، از این نظر که در ایران- کشوری که دارای جایگاه مهمی در منطقه است- رئیس جمهوری بر سر کار می‌آید که وعده تلاش در جهت ایجاد تعامل سازنده با دنیا، اولویت بخشی به توسعه همکاری‌ها با کشورهای همسایه و حل مسأله هسته‌ای از طریق دیپلماسی و بر اساس منافع متقابل را می‌دهد نیز دارای مفهومی متمایز می‌باشد. از این جنبه بر سرکار آمدن جناب آقای روحانی تحولی امیدبخش بود. ترکیه نیز از نخستین کشورهایی بود که پیروزی در انتخابات را به جناب رئیس جمهوری تبریک گفت و آمادگی خود برای همکاری با ایشان را اظهار کرد.
توسعه و تقویت روابط مستحکم بین ترکیه و ایران با وجود عبور از آزمون‌های ناشی از وضعیت موجود در منطقه، در دوره دولت جناب آقای روحانی نیز تداوم یافته و به ساز و کار جدیدی دست یافته است. چنانچه ساز و کار شورای عالی همکاری که در دستور کار دو کشور قرار داشته و ماهیت هیأت مشترک وزیران را دارا می‌باشد در دوره جناب آقای روحانی تشکیل شده و نخستین نشست آن نیز در دیدار مورخه 19 خرداد 1393 جناب آقای روحانی از ترکیه برگزار و بعدها باز طی دو دیدار متقابل در سطح رؤسای جمهوری، دومین و سومین نشست آن برگزار شده است. در حال حاضر نیز به عنوان یک مکانیزم همکاری مؤثر بین دو کشور که با اراده سیاسی متقابل مستحکم شده کارآمدی خود را ادامه داده و به روابط دوجانبه‌مان جهت می‌دهد.
از سوی دیگر، دولت‌های ترکیه و ایران اختلاف نظرهای خود در برخی مسائل منطقه‌ای و در رأس آن در بحران سوریه را به روابط دوجانبه خود منعکس نکرده و در سایه رویکرد خود مبنی بر حل این مسائل از طریق همکاری و گفت‌وگو توانسته‌اند بازتاب‌های منفی این بحران‌ها بر روابط دوجانبه را تحت کنترل قرار دهند، دیالوگ دوجانبه در این موضوع به طور منظم ادامه داده شده است. ضمناً ترکیه از مشارکت ایران به عنوان بازیگر مهم منطقه در جست‌وجوی راه حل مشکلات منطقه‌ای در سطح بین‌المللی همواره دفاع کرده و متعاقب حل مسأله هسته‌ای، از مشارکت ایران در مذاکرات بین‌المللی در مورد بحران سوریه نیز با خرسندی استقبال کرده است. این رویکرد ترکیه مبتنی بر این ذهیت است که دستیابی به راه حل مشکلات منطقه تنها از طریق گفت‌وگو و همکاری فراگیر و سازنده امکانپذیر است.
برنامه جامع اقدام مشترک که مشکل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران را حل کرد، در کنار بازتاب‌های مثبت آن بر صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی، افق جدیدی در روابط اقتصادی ترکیه- ایران که در گذشته تحت فشار تحریم‌ها علیه ایران قرار گرفته بود نیز ایجاد کرد. تلاش ترکیه در جهت نگه داشتن سطح همکاری‌های اقتصادی خود با ایران در سطح حداکثری با مدنظر قرار دادن تعهدات بین‌المللی خود حتی در دوره‌هایی که تحریم‌های علیه ایران به فراگیرترین شکل اعمال می‌شد و حمایتش از ایران در قبال تحریم‌ها، زمینه‌ای مستحکم برای همکاری دوجانبه در دوره پساتحریم را ایجاد کرده است. امروز حجم تجاری ترکیه- ایران بسیار عقب‌تر از ظرفیت آن قرار دارد.
لیکن داده‌های اقتصادی سال‌های گذشته، امید دستیابی سریع حجم تجاری دو کشور به هدف 30 میلیارد دلاری را به وجود می‌آورد. در این موضوع مدیران هر دو کشور نیز اراده مستحکمی از خود نشان داده و پیشرو بخش‌های خصوصی ترکیه و ایران هستند. چنانچه در دوره پساتحریم شرکت‌های ترکیه‌ای که به دنبال همکاری و سرمایه‌گذاری در ایران هستند بر توجه و علاقه خود به ایران بیش از پیش افزوده‌اند و قراردادهای همکاری و سرمایه‌گذاری که تا به امروز منعقد شده اراده ما را در این خصوص مستحکم‌تر کرده است. برای هر دو کشور پتانسیل عظیم همکاری در بخش‌های انرژی، صنایع، زیربنایی، گردشگری، کشاورزی و ترابری وجود دارد. علاوه بر این، امروز ترکیه برای اقتصاد ایران که در فضای بین‌المللی قرار گرفته و با بازارهای بین‌المللی یکپارچه شده، کاربرد یک دریچه گشوده شده به خارج را نیز دارد. روابط ترکیه - ایران که آزمون‌های تاریخی را با موفقیت پشت سر گذاشته، راهبر آینده مشترک ملت‌های برادر ترکیه و ایران است. هر دو کشور دارای هدف مشترک ایجاد صلح و ثبات در منطقه و از میان برداشته شدن بلایایی نظیر تروریسم و افراطی‌گری بوده و در این راستا تلاش می‌کنند. به علاوه، اینکه
ایران از کشورهایی بود که نسبت به اقدام به کودتا از سوی گروه تروریستی فتح‌الله گولن در روز 25 تیر در ترکیه سریع‌ترین و واضح‌ترین واکنش را نشان داد و در مقابل کودتاگران، در کنار دولت‌مان و نهادهای مشروع کشورمان قرار گرفت، امری تصادفی نیست. همان گونه که ترکیه در گذشته در روزهای سخت در کنار ایران ایستاده بود، امروز نیز ایران در کنار ترکیه ایستاده است. این شبکه تروریستی که برای به دست گرفتن حاکمیت در ترکیه از طرق غیرمشروع تلاش می‌کرد و از کشتار بی‌رحمانه مردم غیرنظامی و حتی بمباران مجلس‌مان ابایی نداشت، با مقاومت شجاعانه ملت متحدمان شکست خورد. در این روند، حمایت بی‌شائبه ایران، پیوندهای قوی بین دو کشور را بیش از پیش مستحکم کرده است. دیدار جناب آقای ظریف، وزیر امور خارجه از کشورمان در روز 22 مرداد نیز مؤید این دیدگاه است. سطحی که روابط مبتنی بر اعتماد متقابل، همبستگی و همکاری ترکیه- ایران امروز بر آن دست یافته، موجب می‌شود به آینده نیز با اطمینان خاطر بنگریم.
*سفیر ترکیه در ایران
دیدگاه تان را بنویسید